Jaworzno
wieś
Ilustracja
Kościół Świętej Trójcy w Jaworznie
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

oleski

Gmina

Rudniki

Liczba ludności (2022)

771[1]

Strefa numeracyjna

34

Kod pocztowy

46-325[2]

Tablice rejestracyjne

OOL

SIMC

0144851

Położenie na mapie gminy Rudniki
Mapa konturowa gminy Rudniki, po prawej znajduje się punkt z opisem „Jaworzno”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Jaworzno”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, blisko prawej krawędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Jaworzno”
Położenie na mapie powiatu oleskiego
Mapa konturowa powiatu oleskiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Jaworzno”
Ziemia51°01′35″N 18°38′48″E/51,026389 18,646667[3]

Jaworzno – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie oleskim, w gminie Rudniki.

Historia

Miejscowość historycznie należy do ziemi wieluńskiej i pierwotnie związana była z Wielkopolską oraz Dolnym Śląskiem. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od XIII wieku. Wymieniona pierwszy raz w dokumencie zapisanym po łacinie w 1250 pod nazwami „Javorovo, Jaworzsno, Jaworzno”[4].

Wieś wspominały historyczne dokumenty prawne, własnościowe i podatkowe. W 1250 papież Innocenty IV zatwierdził dziesięcinę z wsi klasztorowi na Piasku we Wrocławiu oraz jego filii w Mstowie. Dokumenty procesowe odnotowują w 1448, że Zygmunt Bielowski z Jaworzna pozwał 4 Janów z Grabowej. W 1453 odnotowano sołtysa wsi. W latach 1453–1499 Jaworzno było siedzibą samodzielnej parafii. W 1470 miejscowość należała do Hieronima Kobylańskiego herbu Grzymała. Odnotowano wówczas pobór dziesięciny z 60 łanów kmiecych w wysokości 8 groszy odprowadzanej dla klasztoru kanoników regularnych w Mstowie. Płatności z miejscowego folwarku oraz z 4 łanów wolnych szły do miejscowego plebana. We wsi były dwie karczmy posiadające po łanie, które dawały mu po 8 groszy. W miejscowości stał również młyn. W 1487 przy podziale dóbr Jan i Jakub z Kobylan otrzymali m.in. Jaworzno. W 1489 przy następnym podziale własności, Jaworzno dostał Jakub Kobylański herbu Grzymała[4].

W 1511 wieś liczyła 4,5 łana, a w 1518 cztery łany. W 1520 mieszkańcy odprowadzali dziesięcinę snopową z ról osiadłych i opuszczonych dla klasztoru w Mstowie. Trzech kmieci osadzonych przez właściciela wsi płaciło po 8 groszy dziesięciny, a czwarty wiardunek plebanowi w Parzymiechach. W 1552 w miejscowości gospodarowało 20 kmieci, stała karczma, jeden łan należał do sołtysa, a jeden był wolny. W 1553 wieś miała 6 łanów kmiecych oraz jeden łan sołtysi. W 1520 odnotowano dwa łany oraz sadzawkę plebana. Miejscowość oraz kaplicę włączono w tym roku do parafii Parzymiechy[4].

W okresie międzywojennym w miejscowości stacjonował komisariat Straży Granicznej i placówka II linii SG „Jaworzno”[5].

W latach 1954–1968 wieś należała i była siedzibą władz gromady Jaworzno, po jej zniesieniu w gromadzie Rudniki. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie częstochowskim. W skład sołectwa wchodzi ponadto wieś Jaworzno Bankowe.

Położenie

Przez Jaworzno przebiegają drogi krajowe:

Teraźniejszość

Corocznie w Jaworznie w ostatni pełny weekend maja odbywają się Ogólnopolskie spotkania krótkofalowców „ŁOŚ”. Organizatorami imprezy są Wieluński klub krótkofalowców SP7KED i Oleski klub krótkofalowców SP9KDA.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest kościół par. pw. Świętej Trójcy, drewniany, z XVI w., l. 1921–1923[6]

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 5 sierpnia 2023 [dostęp 2022-10-05].
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 386, 394 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 45650
  4. 1 2 3 Rosin 1963 ↓.
  5. ↑ Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918–1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. T. II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999, s. 22. ISBN 83-87424-77-3.
  6. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 86.

Bibliografia

  • Ryszard Rosin: Słownik historyczno-geograficzny ziemi wieluńskiej w średniowieczu, hasło: „Jaworzno”. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963, s. 86.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.