Jawornik Wielki
Ilustracja
Wieża widokowa w pobliżu szczytu
Państwo

 Polska

Pasmo

Góry Złote, Sudety

Wysokość

872[1] m n.p.m.

Wybitność

289 m

Położenie na mapie Sudetów
Mapa konturowa Sudetów, blisko centrum na prawo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Jawornik Wielki”
Ziemia50°24′24,0″N 16°51′03,3″E/50,406667 16,850917
Zdjęcie ukazujące ścieżkę w iglastym lesie na zboczu góry, grunt wyraźnie opada od prawej do lewej strony, ścieżka przebiega środkiem. Poszycie lasu stanowią trawy i, w oddali, niewielkie zarośla. Spomiędzy pni drzew widoczne są fragmenty nieba, jakby las za moment się kończył.
Okolice szczytu

Jawornik Wielki (dawniej niem. Geyersberg lub Gross Jauersberg) zwany również Świętą Górą. Szczyt w paśmie Gór Złotych. Wznosi się na wysokość 872 m n.p.m. Najwyższy szczyt w zachodniej i północnej części Gór Złotych[1]. Ze szczytu (przy dobrej pogodzie) można zobaczyć Przedgórze Sudeckie i Nizinę Śląską. Szczyt jest wyraźnie widoczny z okolic Paczkowa, Kamieńca Ząbkowickiego, Otmuchowa.

Nazwa wywodzi się od słowiańskiego słowa: iavor (klon jawor), który w przeszłości porastał stok góry[2].

Cały masyw zbudowany ze skał metamorficznych należących do metamorfiku Lądka i Śnieżnika[1]. W rejonie szczytu znajduje się kilka skałek[1]. Las występujący w okolicach szczytu jest mieszany, możemy spotkać tu świerki, modrzewie i buki[1].

Wieża widokowa

Na szczycie stoi drewniana wieża widokowa otwarta w sierpniu 2009 w ramach mikroprojektu Szlak widokowy szczytami pogranicza. Posiada dwie platformy - na wysokości 3,5 oraz 6,4 m. Jest to pierwsza w historii wieża widokowa na tym szczycie - wcześniej istniały tu tylko punkty triangulacyjne[3]. W 2018 źle wykonana konstrukcja wieży uległa uszkodzeniu, a wieża została zamknięta[4].

Cmentarz

Na północnym zboczu Jawornika Wielkiego przy leśnej drodze w przeszłości znajdował się cmentarz ofiar zarazy[1]. Cmentarz powstał w 1633 r., kamiennym murem zostało wyznaczone pole grzebalne. Na niewielkim kawałku ziemi spoczywa 1291 ofiar epidemii cholery i dżumy: 897 mieszkańców Złotego Stoku i 394 osób, które szukały schronienia w czasie trwania wojny trzydziestoletniej. Epidemię udało się opanować zimą 1633 r., dzięki silnym mrozom. W 2015 r. w miejscu dawnego cmentarza został ustawiony pamiątkowy kamienny obelisk z wyrzeźbionym krzyżem i pamiętną datą 1633 oraz tablica informacyjna z opisem wydarzeń, które miały miejsce w tamtym czasie[5].

Turystyka

Pod szczytem biegnie droga wojewódzka nr 390[6]. Na szczyt można dostać się szlak turystyczny czerwony czerwonym szlakiem prowadzącym z Lądka Zdroju, z przełęczy Jaworowej na drodze nr 390[6]. Szlak czerwony lekkim łukiem omija szczyt ale można z niego zboczyć i wyjść na górę. Szlak z Lądka do Złotego Stoku, szlak średnio-trudny (cały czas wiedzie malowniczymi lasami). Długość szlaku mierzona z rynku w Złotym Stoku na szczyt Jawornika Wielkiego wynosi ok. 6 km. Czas przejścia ok. 1,5 godz.

Panorama z wieży widokowej na Jaworniku Wielkim. Widok na Przedgórze Sudeckie i Nizinę Śląską.
Panorama z wieży widokowej na Jaworniku Wielkim. Widok na Przedgórze Sudeckie i Nizinę Śląską.

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 17: Góry Złote. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1993, s. 96, 97. ISBN 83-85773-01-0.
  2. ↑ Piotr Romanowski, Złoty Stok : podróż przez historię pięknego miasta w górach, Złoty Stok: Usługi Turystyczne "Aurum" Elżbieta Szumska, 2014, ISBN 978-83-940141-1-7, OCLC 894985595 [dostęp 2023-03-31].
  3. ↑ Jawornik Wielki/Velký Javorník - ulotka informacyjna Funduszu Mikroprojektów w Euroregionie Glacensis 2007–2013
  4. ↑ Wieża na Jaworniku Wielkim uszkodzona
  5. ↑ Gmina Złoty Stok
  6. 1 2 Mapa turystyczna [online] [dostęp 2018-06-06].

Bibliografia

  • Słownik geografii turystycznej Sudetów, tom 17 Góry Złote, red. Marek Staffa, Wydawnictwo I-BIS, Wrocław 1993, ISBN 83-85773-01-0.
  • Masyw Śnieżnika, Góry Bialskie, Góry Złote, Krowiarki, mapa w skali 1:40 000, Wydawnictwo „Plan”, Wrocław 2006, ISBN 83-60180-51-2.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.