Jaskinia Koguta
Plan jaskini
Plan jaskini
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Położenie

Kraków, Skałki Twardowskiego

Długość

23 m

Deniwelacja

0

Wysokość otworów

210 m n.p.m.

Kod

J.BK-02.08

Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Jaskinia Koguta”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Jaskinia Koguta”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Jaskinia Koguta”
Ziemia50°02′24″N 19°54′47″E/50,040000 19,913194
Strona internetowa

Jaskinia Koguta – jaskinia w kamieniołomie Kapelanka w Skałkach Twardowskiego w Dzielnicy VIII Dębniki w Krakowie[1]. Pod względem geograficznym znajduje się w mezoregionie Pomost Krakowski, będącym częścią makroregionu Bramy Krakowskiej[2].

Skała Freney z widocznym u podstawy otworem północnym
Zawalony gruzem północny otwór jaskini

Opis obiektu

Jaskinia znajduje się w skale Freney, będącej popularnym obiektem wspinaczki skalnej. Wspinacze nazywają ten rejon wspinaczkowy Zakrzówkiem[3]. U podnóża Freneya jaskinia ma dwa otwory; większy północny i mniejszy zachodni. Są oddalone od siebie o kilkanaście metrów. Łączy je ciasny i kręty tunel. W jego środkowej części w głąb skały odchodzi ciasna rura o długości 6 m, dalej zwężająca się i niemożliwa do przejścia[4].

Dno w głębi korytarza i rury jest piaszczyste. W bocznej rurze odchodzącej od korytarza są kilkucentymetrowe stalaktyty oraz zbudowana z drobnokrystalicznego kalcytu polewa naciekowa[4].

Jaskinia powstała na międzyławicowej szczelinie w uławiconych wapieniach jury późnej. Początkowo powstała w strefie saturacji (poniżej zwierciadła wód podziemnych), później woda płynąca jej dnem wytworzyła rynnę denną[4].

Wewnątrz jaskinia jest ciemna, wilgotna i przewiewna. Na jej dnie znajdywano drobne kości zwierząt współczesnych, a wewnątrz jaskini komary[4].

Historia

Jaskinia jest fragmentem większego systemu kanałów krasowych. Zostały one zniszczone podczas eksploatacji wapienia. Otwory jaskiń były całkowicie zawalone gruzem. Na początku lat 70. XX wieku odkopał je krakowski wspinacz Wieńczysław Kogut[4]. Skała Freney jest popularnym obiektem wspinaczki skalnej i najbardziej popularne drogi wspinaczkowe prowadzą ponad otworami jaskini[3], wskutek czego jej otwory zostały wkrótce znów zawalone gruzem. Ponownie odkopano je w listopadzie 1988 r., ale potem znów zostały zawalone gruzem i śmieciami[4].

Jaskinię udokumentował R. Stachnik w 1989 r.[5] Plan opracował M. Szelerewicz w sierpniu 1989 r.[4].

Przypisy

  1. ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2019-10-14].
  2. ↑ Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa, Wyd. Naukowe PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2
  3. 1 2 Paweł Haciski, Południowa część Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Przewodnik wspinaczkowy, Warszawa, RING, 2015, ISBN 978-83-937960-0-7
  4. 1 2 3 4 5 6 7 Andrzej Górny, Jaskinia Koguta, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2019-10-14].
  5. ↑ R. Stachnik, Jaskinia Koguta, Kraków: Eksplorancik, 1989, 1-3: s.32-33
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.