Jaroslav Ježek

Jiří Traxler, Jaroslav Ježek (1938)
Data i miejsce urodzenia	25 września 1906 Praga
Data i miejsce śmierci	1 stycznia 1942 Nowy Jork
Odznaczenia

Jaroslav Ježek (ur. 25 września 1906 w Pradze, zm. 1 stycznia 1942 w Nowym Jorku) – czeski kompozytor, pianista, dyrygent i aktor.

Życiorys

W dzieciństwie cierpiał na chorobę oczu, dlatego podstawowe wykształcenie muzyczne zdobywał w zakładzie dla niewidomych. Mimo to ukończył kompozycję w praskim konserwatorium u Karla Boleslava Jiráka (1924–1927) oraz w szkole mistrzowskiej u Josefa Suka i Aloisa Háby (z krótką przerwą 1927–1929).

Przyjaźnił się z Vítězslavem Nezvalem (razem pracowali w awangardowym zespole artystów Devětsil). Był członkiem SVU Mánes i praskiego ugrupowania surrealistycznego.

Po pobycie naukowym w Paryżu (1927–1928) rozpoczął trwałą współpracę (1928–1938) z Jiřím Voskovecem i Janem Werichem; z początku jako kompozytor, później także jako dramaturg muzyczny i dyrygent Teatru Wyzwolonego w Pradze.

W styczniu 1939 r. razem z przyjaciółmi emigrował do Stanów Zjednoczonych. Początkowo mieszkał w Pensylwanii, potem w Nowym Jorku, gdzie nauczał gry na fortepianie oraz kierował Czechosłowackim Chórem Muzycznym.

Krótko przed trzydziestymi szóstymi urodzinami zmarł w miejskim szpitalu w Nowym Jorku.

W 1995 został pośmiertnie odznaczony Medalem Za zasługi II stopnia.

Twórczość

Był twórcą czeskiej nowoczesnej piosenki jazzowej i tanecznej. Wiele jego pieśni jest znanych do dzisiaj (Hej rup, Nebe na zemi, Proti větru, Civilizace, Babička Mary, Prabába, David a Goliáš).

Jest autorem muzyki filmowej do następujących filmów:

• Pudr a benzín, 1931;
• Ze soboty na neděli, 1931;
• Peníze nebo život, 1932;
• U nás v Kocourkově, 1934;
• Hej rup!, 1934;
• Svět patří nám, 1937.

Jest twórcą koncertów fortepianowych:

• Etuda, 1933;
• Bagately, 1933;
• Rapsódie, 1938;
• Toccata, 1939;
• Sonáta, 1941.

Tworzył cykle pieśni, utworów na orkiestrę (Symfonická báseň, 1936) i koncertowych:

• Koncert pro klavír a orchestr, 1927;
• Fantazie pro klavír a orchestr, 1930;
• Koncert pro housle a dechový orchestr, 1930;
• 2 kwartety smyczkowe, 1932.

W 1931 r. skomponował utwór Dechový kvintet.

Bibliografia

• Josef Tomeš i kol., Český biografický slovník XX. století 1, Praga 1999, ISBN 80-7185-245-7
• Praca zbiorowa, Ottova encyklopedie – Česká republika, Praga 2006; ISBN 80-7360-456-6

Linki zewnętrzne

• Jaroslav Ježek w bazie IMDb (ang.)
• Jaroslav Ježek w bazie Filmweb