Janusz Wiśniowiecki
Ilustracja
portret pędzla nieznanego malarza z XVII-XVIII wieku
Herb
Korybut
Rodzina

Wiśniowieccy herbu Korybut

Data urodzenia

1599

Data śmierci

1636

Ojciec

Konstanty Wiśniowiecki

Matka

Anna Zahorowska

Żona

Katarzyna Eugenia Tyszkiewicz

Dzieci

Dymitr Jerzy Wiśniowiecki, Konstanty Krzysztof Wiśniowiecki, Anna, Barbara Katarzyna

Janusz Wiśniowiecki (ur. czerwiec 1599[1] zm. 9 listopada 1636) – książę, koniuszy wielki koronny w latach 1633-1636[2], starosta krzemieniecki w latach 1627-1636[3].

Najstarszy syn Konstantego Wiśniowieckiego i jego pierwszej żony Anny Zahorowskiej.

Był starannie wykształcony, także za granicą, gdzie najdłużej przebywał we Włoszech. W trakcie zagranicznych wojaży brał również udział w kampaniach militarnych. Przez pewien czas służył w armii księcia sabaudzkiego Karola Emanuela I. Podczas swojej drugiej podróży na Zachód przystąpił do armii hiszpańskiej Ambrosio Spinoli, pod którego rozkazami brał udział w zwycięskim dla Hiszpanów oblężeniu Bredy (1624–1625)[4].

Także w kraju Janusz Wiśniowiecki interesował się sprawami militarnymi, kilkukrotnie brał udział w walkach z Tatarami, dowodząc własnymi wojskami. Wielokrotnie wybierany posłem z sejmiku łuckiego, należał do stronnictwa "zamoyszczyków" – przyjaźnił się z podkanclerzem Tomaszem Zamoyskim[4]. Do znaczenia doszedł po śmierci Jerzego Zbaraskiego (1631), ostatniego przedstawiciela tego rodu, po którym Janusz odziedziczył wraz z siostrą Heleną znaczne dobra na Wołyniu, ze Zbarażem na czele. Majętności te pozwoliły mu na wystawne życie, choć wkrótce obciążył je znacznymi długami. W odróżnieniu od innych przedstawicieli swego rodu był człowiekiem ugodowym i spokojnym. Cenił wysoką kulturę, której był hojnym mecenasem. Jego protegowanym był poeta Samuel Twardowski, który wydawał dzięki Januszowi swe dzieła, a w testamencie otrzymał od księcia wieś Zarubińce[4].

19 września 1627 roku wziął w Wilnie ślub z Katarzyną Eugenią Tyszkiewicz, z którą doczekał się dwóch synów: Dymitra Jerzego Wiśniowieckiego i Konstantego Krzysztofa Wiśniowieckiego.

Podpisał pacta conventa Władysława IV Wazy w 1632 roku[5].

Poseł na sejmy ekstraordynaryjne 1634 i 1635 roku[6].

Książę nie był dobrego zdrowia, choć nie wiadomo dokładnie na jakie konkretnie dolegliwości cierpiał. Zmarł 9 listopada 1636 pozostawiając spore długi. Po jego śmierci Samuel Twardowski napisał o nim panegiryk Książę Wiśniowiecki Janusz[7].

Przypisy

  1. ↑ Zapiska Janusza Wiśniowieckiego, Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie: Archiwum Radziwiłłów, Dz. XV, 276 s. 35.
  2. ↑ Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV-XVIII wieku, Kórnik 1992, s. 213.
  3. ↑ Urzędnicy wołyńscy XIV-XVIII w". Oprac. Marian Wolski, Kórnik 2007, s. 184.
  4. 1 2 3 Ilona Czamańska: Wiśniowieccy. Monografia rodu. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2007, s. 232–237. ISBN 83-7177-229-7.
  5. ↑ Porządek Na Seymie Walnym Elekcyey, miedzy Warszawą a Wolą, Przez opisane Artykuły, do samego tylko Aktu Elekcyey należące, vchwalony y postanowiony. Roku Pańskiego, M. DC. XXXII. Dnia 27. Września, s. 16.
  6. ↑ Przemysław Paradowski, W obliczu "nagłych potrzeb Rzeczypospolitej". Sejmy ekstraordynaryjne za panowania Władysława IV Wazy, Toruń 2005, s. 260.
  7. ↑ Wydanie krytyczne w oprac. Romana Krzywego: Warszawa, 2014

Literatura

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.