Janusz Ostrogski
Ilustracja
Herb
Ostrogski
Rodzina

Ostrogscy herbu własnego

Data urodzenia

ok. 1554

Data i miejsce śmierci

17 września 1620
Tarnów

Ojciec

Konstanty Wasyl Ostrogski

Matka

Zofia Tarnowska

Żona

Zuzanna Seredi
Katarzyna Lubomirska
Teofila Tarło

Janusz Konstantynowicz Ostrogski herbu Ostrogski (ur. ok. 1554, zm. 17 września 1620[1][2] w Tarnowie) – książę, kasztelan krakowski, wojewoda wołyński, starosta białocerkiewski, włodzimierski, perejasławski, bohusławski, starosta niegrodowy czerkaski w 1593[3], starosta niegrodowy kaniowski w 1594[4], jeden z najbogatszych magnatów Rzeczypospolitej, pierwszy ordynat ostrogski.

Życiorys

Janusz Ostrogski był synem Konstantego Wasyla i Zofii z Tarnowskich, wnukiem hetmana Konstantego Ostrogskiego. Kształcił się w ojcowskim Dubnie i na dworze wiedeńskim. W 1577 dowodził obroną Dubna przed Tatarami. W 1579 wraz z ojcem wziął udział w kampanii inflanckiej. W tym samym roku przeszedł, jako pierwszy przedstawiciel rodu, na katolicyzm, co pogorszyło jego stosunki z rodziną.

W latach 1584–1593 wojewoda wołyński. W 1587 podpisał elekcję Maksymiliana III Habsburga[5]. W 1589 był sygnatariuszem traktatu bytomsko-będzińskiego[6]. W 1593 został kasztelanem krakowskim. 2 lutego tegoż roku, wspólnie z Aleksandrem Wiśniowieckim pokonał w bitwie pod Piątkiem zbuntowanych Kozaków, którymi dowodził Krzysztof Kosiński. W kwietniu 1606 roku uczestniczył w zjeździe w Stężycy[7]. W 1607 walczył po stronie wiernej królowi Zygmuntowi III przeciwko rokoszanom Zebrzydowskiego w bitwie pod Guzowem. W 1609 z części swych dóbr utworzył Ordynację Ostrogską.

Był protektorem jezuitów, których sprowadził na Wołyń w 1612 roku. Hojnie uposażał świątynie katolickie: kościół św. Anny w Połonnem (1607), kościoła św. Uriela Archanioła w Ostrowcu (1614). W 1612 odebrał prawosławnym wzniesioną przez jego dziadka Konstantego cerkiew obronną Trójcy Świętej w Międzyrzeczu Ostrogskim, polecił zaadaptować ją na kościół i przekazał budynek franciszkanom, dla których ufundował też klasztor[8]. W kolegiacie w odziedziczonym po matce Tarnowie ufundował dla siebie i swej pierwszej żony Zuzanny monumentalny manierystyczny nagrobek.

Jego żonami były:

  1. Zuzanna Seredi (1582) − pochodzącą z Węgier
  2. Katarzyna Lubomirska (1597)
  3. Teofila Tarło (1612) − córka kasztelana sądeckiego Zygmunta Scypiona Tarło i Barbary z Sobków.

Z Zuzanną miał córki: Elenorę (1582−1618) − żonę wojewody podolskiego Hieronima Jazłowieckiego a potem księcia Jana Jerzego Radziwiłła – kasztelana trockiego i Eufrozynę − żonę księcia Aleksandra Zasławskiego. Książę Janusz zmarł w 1620 roku, nie pozostawiając męskiego potomka (jedyny syn z małżeństwa z Teofilą Tarłówną, Janusz Włodzimierz, zmarł w niemowlęctwie). Ordynacja i większość dóbr przeszła w ręce książąt Zasławskich.

Przypisy

  1. ↑ Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565–1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 189.
  2. ↑ podawana jest też inna data 12 września 1620 roku, Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565–1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 195.
  3. ↑ w tym roku uzyskał dożywocie na starostwo czerkaskie Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565–1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 187.
  4. ↑ w tym roku uzyskał dożywocie na starostwo kaniowskie, Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565–1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 189.
  5. ↑ Akt elekcji arcyksięcia Maksymiliana Habsburga na króla polskiego z 22 VIII 1587 roku, AGAD. [dostęp 2016-06-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-01)].
  6. ↑ Codex diplomaticus Regni Poloniae et Magni Ducatus Lituaniae, wydał Maciej Dogiel, Wilno 1758, t. I, s. 231.
  7. ↑ Stanisław Płaza, Rokosz Zebrzydowskiego, Kraków 1989, s. 4.
  8. ↑ J. Tokarski, Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Ukrainie, t.2, Burchard Edition 2001, ISBN 83-87654-11-6, s.160-162

Bibliografia

  • Barbara Sawczyk, Maria Sąsiadowicz, Ewa Stańczyk, Ocalić od zapomnienia... Patroni tarnowskich ulic. Tom 2, Tarnów: Miejska Biblioteka Publiczna im. Juliusza Słowackiego, 2004, ISBN 83-915445-6-7, OCLC 749868453.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.