Wykształcenie i praca naukowa

W 1963 ukończył studia w Instytucie Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. Początkowo zatrudniony w Pracowni Psychologii Społecznej Polskiej Akademii Nauk, w 1966 został pracownikiem naukowym Wydziału Psychologii UW. W 1970 uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie psychologii ze specjalnością psychologia społeczna. Promotorem pracy doktorskiej był Tadeusz Tomaszewski. W 1977 uzyskał stopień doktora habilitowanego na podstawie rozprawy pt. Konflikt interesów. (Analiza psychologiczna). W 2001 otrzymał tytuł naukowy profesora nauk humanistycznych^[2].

Był stypendystą Programu Fulbrighta (1969)^[1]. W latach 1996–1999 był prorektorem ds. współpracy z zagranicą Uniwersytetu Warszawskiego, a w latach 1981–1982 i 2005–2008 dziekanem Wydziału Psychologii UW^[3]. Był współtwórcą Instytutu Studiów Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego, a w latach 2000–2002 pełnił funkcję jego dyrektora. Działał na rzecz umiędzynarodowienia polskiej psychologii. Wielokrotnie wyjeżdżał zwłaszcza do USA i Holandii, nawiązywał indywidualną i instytucjonalną współpracę badawczą^[4]. Był inicjatorem i współtwórcą studiów w języku angielskim przy Wydziale Psychologii UW. W latach 1984–1990 członek Komitetu Wykonawczego European Association of Experimental Social Psychology^[4]. Był kierownikiem Katedry Psychologii Społecznej na Uniwersytecie Warszawskim^[4], a następnie na Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Jego zainteresowania naukowe obejmują współzależność społeczną, konflikt między interesem indywidualnym a społecznym – uwarunkowania motywacyjne (orientacje społeczne) i poznawcze, dylematy społeczne i ich rozwiązywanie, kwestię władzy i kontroli, konsekwencje deprywacji kontroli (bezradność społeczna), postawy Polaków wobec dóbr publicznych w okresie zmian ustrojowych, negocjacje i mediacje, metodologię ewaluacji skuteczności oddziaływań społecznych^[1].

Działalność publiczna

Podczas wydarzeń sierpniowych w 1980 przyłączył się do skierowanego do władz komunistycznych apelu 64 naukowców, literatów i publicystów o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami^[5]. W tym samym roku wstąpił do „Solidarności”, w 1981 wszedł w skład zarządu Regionu Mazowsze związku. Reprezentował lokalne struktury NSZZ „Solidarność” z I Krajowym Zjeździe Delegatów w Gdańsku. Został członkiem KSR Wolność-Sprawiedliwość-Niepodległość. Po wprowadzeniu stanu wojennego represjonowany przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa, zmuszony do ustąpienia ze stanowiska dziekana Wydziału Psychologii UW. Współpracował z podziemną „Solidarnością”, był łącznikiem merytorycznym między podziemnymi władzami Regionu Mazowsze związku a Tymczasową Komisją Koordynacyjną. Był też członkiem Komitetu Helsińskiego oraz współzałożycielem i członkiem podziemnego Społecznego Komitetu Nauki^[6], współorganizował akademicki ruch oporu. W latach 1980–1991 pracował nad prawem dla szkół wyższych i nauki (początkowo w ramach komisji kierowanej przez Zbigniewa Resicha oraz Społecznego Komitetu Nauki). W 1989 uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu jako wiceprzewodniczący zespołu do spraw oświaty i nauki z ramienia strony opozycyjnej^[6].

Po utworzeniu rządu Tadeusza Mazowieckiego został wiceministrem edukacji narodowej, funkcję tę pełnił do zmiany rządu w 1991. Wchodził również w skład zarządu Towarzystwa Popierania i Krzewienia Nauk, w latach 1999–2002 przewodniczył radzie programowej tej organizacji^[6].