Święty
January z Benewentu
Ianuarius
biskup i męczennik
Ilustracja
Wizerunek św. Januarego w Neapolu, IV wiek.
Data urodzenia

ok. 270

Data i miejsce śmierci

19 września 305
Benewent

Czczony przez

Kościół katolicki i prawosławny

Wspomnienie

19 września (kat.),
21 kwietnia/4 maja (praw.)

Atrybuty

m.in. Ewangelia,
ampułki z krwią

Patron

Neapolu

January z Benewentu (łac. Ianuarius, cs. Иануарий, епископ беневентский; ur. ok. 270, zm. ok. 305) – biskup Benewentu koło Neapolu, święty, męczennik chrześcijański w czasach prześladowań za panowania cesarza Dioklecjana[1].

O jego życiu niewiele wiadomo[1]. Prawdopodobnie to jego, jako biskupa, wzmiankuje zapis w kanonach synodu w Sardyce (343)[2]. Odnotowuje go Martyrologium Rzymskie[1].

Legenda

Wedle późnych i mało wiarygodnych[1][2] opowiadań, za odmowę złożenia ofiary rzymskim bogom został skazany przez namiestnika Drakoncjusza na pożarcie przez dzikie niedźwiedzie w amfiteatrze[3]. Miał wtedy 33 lata. Wcześniej odwiedził uwięzionego diakona św. Sozjusza. Towarzyszyli mu diakoni św. Festus i św. Dezyderiusz. Przeciwko okrutnej śmierci zaprotestowali obywatele rzymscy: diakon św. Prokul i dwie osoby świeckie: św. Eutyches i św. Akucjusz. Protest był skuteczny: Januaremu i jego diakonom zmieniono wyrok na ścięcie, jednakże wszyscy (w tym protestujący) zostali skazani i ponieśli śmierć męczeńską jednego dnia, chociaż w różnych miejscach, jak miały dowieść późniejsze badania[3]:

  • January, Festus i psalmista Dezyderiusz – w Benewencie,
  • Sozjusz – w Misenum (dzisiejsze Miseno),
  • Prokul, Eutyches i Akucjusz – w Puteoli (dzisiejsze Pozzuoli).

Kult

O jego wczesnym kulcie świadczy list Uraniusza o śmierci św. Paulina z Noli (341). Czczony jest wraz z innymi męczennikami z okolic Neapolu.

Dzień obchodów

Wspomnienie liturgiczne św. Januarego w Kościele katolickim obchodzone jest w dzienną pamiątkę śmierci 19 września.

Kościół prawosławny wspomina męczennika 21 kwietnia/4 maja[4], tj. 4 maja według kalendarza gregoriańskiego.

Relikwie

Relikwie świętego znajdują się obecnie w katedrze w Neapolu (od 1497). Wcześniej znajdowały się m.in. w Benewencie (831) i na Montevergine (1154).

Jego krew, przechowywana w szklanej ampułce, jest zawsze w dzień pamięci męczeństwa (czasami również w pierwszą niedzielę maja lub 16 grudnia) przedmiotem cudu św. Januarego. Według tradycji jedna z pobożnych kobiet, obecna podczas egzekucji świętego, zebrała do flakonika pewną ilość krwi, która nie zmieniła swoich własności morfologicznych do chwili obecnej[5].

Ikonografia

W ikonografii św. January przedstawiany jest jako starzec z dosyć długą, siwą brodą. Jako męczennik nie ma w dłoni krzyża, lecz symbolizujące charakter jego śmierci, jasnoczerwone biskupie szaty. Prawą ręką błogosławi, w lewej trzyma Ewangelię.

W sztuce zachodniej święty ukazywany jest w biskupim stroju z paliuszem lub w tunice i płaszczu. Jego atrybutami są: fiolki z krwią w dłoniach aniołów (na pamiątkę tzw. cudu św. Januarego), gałązka palmowa, korona, biskupi krzyż trzymany przez anioła, lwy u jego stóp, miecz.

Zobacz też

Przypisy

  1. 1 2 3 4 Herbert Thurston, St. Januarius, [w:] The Catholic Encyclopedia [online] (ang.).
  2. 1 2 Deon.pl ↓.
  3. 1 2 Brewiarz ↓.
  4. ↑ podwójne datowanie
  5. ↑ "Cud krwi" św. Januarego na adonai.pl (autor: Stefan Piotrowski)

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.