Jantarnyj
Янтарный
Ilustracja
Miejscowy kościół.
Herb
Herb
Państwo

 Rosja

Obwód

 królewiecki

Powierzchnia

26 km²

Wysokość

30 m n.p.m.

Populacja (2010)
• liczba ludności


5524[1]

Nr kierunkowy

40153

Kod pocztowy

238580

Położenie na mapie obwodu królewieckiego
Mapa konturowa obwodu królewieckiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Jantarnyj”
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, blisko lewej krawiędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Jantarnyj”
Ziemia54°52′N 19°56′E/54,866667 19,933333
Tablice dotyczące więźniarek – głównie Żydówek, do których strzelano 31 stycznia 1945 r. w nocy na plaży

Jantarnyj, Palmniki (ros. Янтарный, niem. Palmnicken, lit. Palmininkai) – nadbałtyckie osiedle typu miejskiego w obwodzie królewieckim. Jest siedzibą miejskiego okręgu Jantarnyj (ros. Янтарный городской округ, Jantarnyj gorodskoj okrug) – jednostki administracyjnej na prawach rejonu. Liczy około 6 tys. mieszkańców.

31 stycznia 1945 roku w nocy na plaży Niemcy rozstrzelali kilka tysięcy więźniów jednej ze wschodniopruskich filii hitlerowskiego obozu KL Stutthof, głównie kobiet. Jednak w wyniku dużego pośpiechu niemieckich zbrodniarzy podczas mordowania, część ofiar przeżyła. Burmistrz Kurt Friedrichs zorganizował ich poszukiwania, złapani zbiegowie byli na miejscu rozstrzeliwani[2]. Uratowało się w sumie około 200 osób[3]. Miejsce egzekucji upamiętnia monumentalny pomnik proj. Franka Meislera z 2011, przedstawiający trzy poskręcane, zbroczone krwią i skierowane ku niebu dłonie z numerami obozowymi, wykonane z metalu o wysokości kilkudziesięciu metrów. Na umieszczonych tu tablicach przedstawiono twarze kobiet i dzieci, a nad pomnikiem, przy martwej sztolni namalowano gwiazdę Dawida oraz zarysy ludzkich sylwetek układające się w słowo Holocaust.

Obecna nazwa wywodzi się od rosyjskiego słowa jantar, czyli bursztyn. W okolicach Jantarnego znajdują się największe na świecie pokłady bursztynu, wydobywane przemysłowo w kopalniach odkrywkowych od XIX wieku[4]. Jest tam także muzeum bursztynu i zakłady jego przeróbki. Neogotycki kościół został zbudowany jako ewangelicki w latach 1887–1892; obecnie cerkiew. W 1911 roku został założony zbór baptystyczny.

Literatura

  • Handbuch der historischen Stätten, Ost- und Westpreussen, hrsg. von Erich Weise, Stuttgart, Kröner, 1981, ISBN 3-520-31701-X (unveränd. Nachdr. d. 1. Aufl. 1966)
  • Walter Dignath, Herbert Ziesmann, Die Kirchen des Samlandes. Eine Dokumentation, Leer, Rautenberg, 1987, ISBN 3-7921-0355-9.
  • Juri Iwanow, Königsberg und Umgebung, Dülmen, Laumann-Verl., 1994, ISBN 3-87466-185-7.
  • Martin Bergau: Todesmarsch zur Bernsteinküste. Das Massaker an Juden im ostpreußischen Palmnicken im Januar 1945. Zeitzeugen erinnern sich. Universitätsverlag Winter, Heidelberg 2006. ISBN 3-8253-5201-3.

Przypisy

  1. ↑ Liczby ludności miejscowości obwodu kaliningradzkiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2010 roku. (ros.).
  2. ↑ Danuta Drywa: Społeczeństwo niemieckie wobec więźniów żydowskich KL Stutthof. Tydzień Żuławski, 2004-11-11. [dostęp 2010-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-06)]. (pol.).
  3. ↑ Ian Kershaw, Führer. Walka do ostatniej kropli krwi, Grzegorz Siwek (tłum.), Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”, 2012, s. 250–252, ISBN 978-83-240-2237-3, OCLC 833901556.
  4. ↑ Matthias Koch: Palmnicken/Jantarnyj – kopalnia bursztynu na brzegu Bałtyku, „Świat Kolei” nr 9/2013, s. 18–19.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.