Jan Veselý
Ilustracja
Jan Veselý po zwycięstwie na VII etapie 7. edycji Wyścigu Pokoju
Data i miejsce urodzenia

17 czerwca 1923
Plástovice

Data i miejsce śmierci

10 lutego 2003
Praga

Kariera seniorska
Lata Drużyna
Sparta Praga
Dorobek medalowy
Reprezentacja  Czechosłowacja

Jan Veselý (ur. 17 czerwca 1923 w Plástovicach, zm. 10 lutego 2003 w Pradze) – czechosłowacki kolarz szosowy, torowy i przełajowy, wielokrotny mistrz Czechosłowacji, uczestnik igrzysk olimpijskich, zwycięzca Wyścigu Pokoju. Wybrany czechosłowackim kolarzem XX w.[1]. Jego brat Josef również był kolarzem.

Życiorys

Jan Veselý urodził się w południowych Czechach. W wieku 14 lat dzięki pomocy przyjaciela swojego ojca przeniósł się do Pragi, gdzie uczył się na piekarza i jednocześnie rozwoził rowerem pieczywo do klientów. W wieku 17 lat, w 1940 r. został mistrzem praskich piekarzy w kolarstwie. Po II wojnie światowej rozpoczął karierę kolarską w klubie Sparta Praga. W 1946 r. zdobył swój pierwszy z wielu tytułów mistrza Czechosłowacji. W tym samym roku wygrał również czeski klasyk kolarski Praga-Karlowe Wary-Praga, w którym zwyciężał w kolejnych pięciu edycjach z rzędu (w sumie wygrał osiem edycji). W 1952 r. wziął udział w XV Igrzyskach Olimpijskich w Helsinkach, jednak nie ukończył wyścigu szosowego ze startu wspólnego[2].

Symbol Wyścigu Pokoju

W 1948 r. Jan Veselý był członkiem jednej z ekip czechosłowackich, które starowały w 1. edycji Wyścigu Pokoju. Brał udział w wyścigu Praga – Warszawa, który był jednym z dwóch wyścigów w tej edycji[3]. Veselý ukończył wyścig na piątym miejscu ze stratą 11 minut do zwycięzcy jugosłowianina Augusta Prosenika. Wygrał jednak trzy z pięciu etapów w tym wyścigu. Na przeszkodzie w wygraniu całego wyścigu stanęły defekty i regulamin, w myśl którego zawodnik musiał sam dokonywać wszystkich napraw, gdyż w innym przypadku otrzymywał karne minuty.
W kolejnym roku Veselý dopiął jednak swego i wygrał 2. edycję Wyścigu Pokoju, tym razem rozgrywaną już jako jeden wyścig. Ponownie wygrał większość etapów (5 z 8 rozegranych). Był również liderem wyścigu od pierwszego do ostatniego etapu. Jego przewaga nad drugim w klasyfikacji generalnej Francuzem Maurice’em Herbulotem wyniosła blisko dwanaście minut i była największą różnicą pomiędzy pierwszym a drugim zawodnikiem w całej historii wyścigu.
W kolejnych latach nie udało mu się wygrać całego wyścigu, ale cały czas był wysoko. W 1952 r. przegrał tylko ze Szkotem Ianem Steelem a w 1955 r. z reprezentantem NRD Gustavem-Adolfem Schurem. W latach 1950, 1951, 1954 i 1955 zwyciężał w klasyfikacji drużynowej z ekipą Czechosłowacji.
W sumie wziął udział w ośmiu edycjach Wyścigu Pokoju (raz w 1957 r. wycofał się z rywalizacji). W ich trakcie odniósł szesnaście etapowych zwycięstw.

Kara za wycofanie się z wyścigu

Ze względów zdrowotnych Jan Veselý zakończył w zasadzie swoją karierę kolarską z końcem sezonu w 1955 r. Jednak w 1957 r., kiedy miała odbyć się 10. edycja Wyścigu Pokoju został zmuszony przez władze do wzięcia udziału w wyścigu. W jego trakcie jechał słabo i na VII etapie z Lipska do Berlina, kiedy nie mógł już utrzymać tempa peletonu, zdecydował się wycofać. Decyzję o starcie nazwał później swoim błędem, co opisał w swojej noweli „Gdy ci się nie udaje” Ota Pavel[4]. Jego decyzja o wycofaniu się została przez władzę uznana niemal za zdradę. Został zdyskwalifikowany na dwa lata, pozbawiono go tytułu Zasłużonego Mistrza Sportu[5] i musiał zarabiać jako kierowca ciężarówki. Został zrehabilitowany dopiero w 1968 r. po praskiej wiośnie. Od tego czasu pojawiał się na Wyścigu Pokoju, jednak nigdy jako trener lub działacz kolarski. Zmarł w Pradze w 2003 r. na raka.

Sukcesy

  • 1946
    • Czechosłowacja 1. miejsce w mistrzostwach Czechosłowacji w kolarstwie szosowym.
    • 1. miejsce w wyścigu Praga-Karlowe Wary-Praga
  • 1947
    • Czechosłowacja 1. miejsce w mistrzostwach Czechosłowacji w kolarstwie szosowym.
    • 1. miejsce w wyścigu Praga-Karlowe Wary-Praga
  • 1948
    • Czechosłowacja 1. miejsce w mistrzostwach Czechosłowacji w kolarstwie szosowym.
    • Czechosłowacja 1. miejsce w mistrzostwach Czechosłowacji w kolarstwie torowym – wyścig na dochodzenie.
    • 1. miejsce w wyścigu Praga-Karlowe Wary-Praga
    • 5. miejsce w klasyfikacji generalnej Wyścigu Pokoju
      • 1. miejsce na I, IV i V etapie Wyścigu Pokoju
  • 1949
    • Czechosłowacja 1. miejsce w mistrzostwach Czechosłowacji w kolarstwie szosowym.
    • 1. miejsce w wyścigu Praga-Karlowe Wary-Praga
    • 1. miejsce w klasyfikacji generalnej Wyścigu Pokoju
      • 1. miejsce na I, II, IV, VI i VII etapie Wyścigu Pokoju
  • 1950
    • Czechosłowacja 1. miejsce w mistrzostwach Czechosłowacji w kolarstwie szosowym.
    • 1. miejsce w wyścigu Praga-Karlowe Wary-Praga
    • 4. miejsce w klasyfikacji generalnej Wyścigu Pokoju
      • 1. miejsce na I i IX etapie Wyścigu Pokoju
  • 1951
    • Czechosłowacja 1. miejsce w mistrzostwach Czechosłowacji w kolarstwie szosowym.
    • Czechosłowacja 1. miejsce w mistrzostwach Czechosłowacji w kolarstwie torowym – wyścig na dochodzenie.
    • 1. miejsce w wyścigu Praga-Karlowe Wary-Praga
    • 9. miejsce w klasyfikacji generalnej Wyścigu Pokoju
      • 1. miejsce na III i VII etapie Wyścigu Pokoju
  • 1952
    • Czechosłowacja 1. miejsce w mistrzostwach Czechosłowacji w kolarstwie szosowym.
    • 2. miejsce w klasyfikacji generalnej Wyścigu Pokoju
      • 1. miejsce na IX etapie Wyścigu Pokoju
  • 1953
    • Czechosłowacja 1. miejsce w mistrzostwach Czechosłowacji w kolarstwie szosowym.
    • Czechosłowacja 1. miejsce w mistrzostwach Czechosłowacji w kolarstwie przełajowym.
  • 1954
  • 1955
    • Czechosłowacja 1. miejsce w mistrzostwach Czechosłowacji w kolarstwie szosowym.
    • 1. miejsce w wyścigu Praga-Karlowe Wary-Praga
    • 1. miejsce w klasyfikacji generalnej wyścigu Okolo Slovenska
    • 2. miejsce w klasyfikacji generalnej Wyścigu Pokoju
      • 1. miejsce na IX i X etapie Wyścigu Pokoju

Przypisy

  1. ↑ Deset let od úmrtí Veselého. [dostęp 2013-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-23)]. (cz.).
  2. ↑ Jan Veselý na Sports-Reference.com. [dostęp 2013-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-16)]. (ang.).
  3. ↑ W 1948 r. Wyścig Pokoju składał się z dwóch równolegle rozgrywanych wyścigów. Jeden z nich odbywał się na trasie Warszawa-Praga a drugi na trasie Praga-Warszawa.
  4. ↑ Golden Eels and Long Ordeals: The life and times of Ota Pavel. [dostęp 2013-12-29]. (ang.).
  5. ↑ Bajka o Raszku, Pavel, Ota. [dostęp 2013-12-29]. (pol.).

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.