Jan Doktór (ur. 3 maja 1952 w Warszawie) – polski historyk, pracownik Żydowskiego Instytutu Historycznego. W okresie PRL także dziennikarz w prasie drugiego obiegu, brat religioznawcy Tadeusza Doktóra.
Życiorys
Ukończył studia w Szkole Głównej Planowania i Statystyki w Warszawie, po których pracował jako terapeuta i tłumacz. W stanie wojennym współpracował z opozycyjnym „Tygodnikiem Wojennym”, był członkiem jednej z jego tzw. redakcji zastępczych, powstałych na wypadek aresztowania głównej redakcji. Redagował w związku z tym razem ze Stanisławą Domagalską numery 90–100 (lipiec-grudzień 1984)[1]. Od listopada 1984 do 1990 był również członkiem redakcji drugoobiegowego tygodnika „Przegląd Wiadomości Agencyjnych”[2].
W 1990 w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk uzyskał stopień doktora w zakresie nauk humanistycznych na podstawie rozprawy Mesjańska doktryna Jakuba Franka jako reakcja na kryzys religijnej tradycji osiemnastowiecznego żydostwa polskiego. W 1999 na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego otrzymał stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie historii w oparciu o pracę Śladami Mesjasza-Apostaty. Żydowskie ruchy mesjańskie w XVIII wieku a problem konwersji.
W latach 1992–1993 prowadził wykłady na temat mesjanizmu na Uniwersytecie w Hamburgu. Był dwukrotnym stypendystą Herzog August Bibliothek w Wolfenbüttel. Od 1996 związany zawodowo z Żydowskim Instytutem Historycznym. Był członkiem rady naukowej tej jednostki. Jest redaktorem naczelnym „Kwartalnika Historii Żydów”. W pracy naukowej zajmuje się mesjanizmem żydowskim, mistyką żydowską, chasydyzmem, frankizmem i chrześcijańskimi misjami wśród Żydów w XVIII wieku.
Odznaczenia
W 2011 prezydent Bronisław Komorowski odznaczył go Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[3][4]. W 2018 otrzymał Krzyż Wolności i Solidarności[5], a w 2023 Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości[6].
Wybrane publikacje
- Jakub Frank i jego nauka na tle kryzysu religijnej tradycji osiemnastowiecznego żydostwa polskiego, IFiS PAN, Warszawa 1991
- Księga słów Pańskich. Ezoteryczne wykłady Jakuba Franka, tom 1–2, Wyd. Semper, Warszawa 1997
- Śladami mesjasza-apostaty; żydowskie ruchy mesjańskie w XVII i XVIII wieku a problem konwersji, Wyd. Leopoldinum, Warszawa 1998
- W poszukiwaniu żydowskich kryptochrześcijan. Dzienniki ewangelickich misjonarzy z ich wędrówek po Rzeczypospolitej w latach 1730–1747, Wyd. Tikkun, Warszawa 1999
- Początki chasydyzmu polskiego, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2004
Przypisy
- ↑ Błażej Brzostek: „Tygodnik Wojenny”. W: Solidarność podziemna 1981–1989. Warszawa: ISP PAN, Stowarzyszenie Archiwum Solidarności, 2006.
- ↑ Przegląd Wiadomości Agencyjnych 1984–1990. Przerwana historia ilustrowanej bibuły. Ossa: Wydawnictwo Dom Na Wsi, 2009.
- ↑ M.P. z 2011 r. nr 64, poz. 624
- ↑ Prezydent uhonorował zasłużonych dziennikarzy. prezydent.pl, 21 marca 2011. [dostęp 2011-05-31].
- ↑ M.P. z 2018 r. poz. 574
- ↑ Uroczystość wręczenia Medali Stulecia Odzyskanej Niepodległości i Medali „Zło dobrem zwyciężaj”. idmn.pl, 21 września 2023. [dostęp 2023-09-22].
Bibliografia
- Błażej Brzostek: „Tygodnik Wojenny”. W: Solidarność podziemna 1981–1989. Warszawa: ISP PAN, Stowarzyszenie Archiwum Solidarności, 2006.
- Przegląd Wiadomości Agencyjnych 1984–1990. Przerwana historia ilustrowanej bibuły. Ossa: Wydawnictwo Dom Na Wsi, 2009.
Linki zewnętrzne
- Dr hab. Jan Doktór, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2011-05-31] .
- Nota biograficzna w Encyklopedii Solidarności. [dostęp 2011-05-31].