Jan Chmurowicz
Ilustracja
generał brygady generał brygady
Data i miejsce urodzenia

31 grudnia 1887
Przeworsk, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

5 listopada 1965
Kraków

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Jednostki

DOK X

Stanowiska

zastępca dowódcy okręgu korpusu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa
obrona Przemyśla

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Srebrny za Długoletnią Służbę Medal Brązowy za Długoletnią Służbę Komandor Orderu Orła Białego (Serbia) Medal Pamiątkowy Jubileuszowy 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” (w czasie wojny)
Gwiazda Przemyśla Odznaka pamiątkowa „Orlęta” Państwowa Odznaka Sportowa
Tablica Generała Chmurowicza w Przeworsku

Jan Władysław Julian Chmurowicz[1] (ur. 31 grudnia 1887 w Przeworsku[2], zm. 5 listopada 1965 w Krakowie) – kapitan artylerii cesarskiej i królewskiej armii, generał brygady Wojska Polskiego.

Życiorys

Dzieciństwo i młodość

Urodził się 31 grudnia 1887 r. w Przeworsku[2], w rodzinie rzemieślniczo-kupieckiej z ojca Walentego i matki Karoliny z Mirkiewiczów. Ochrzczony został w kościele parafialnym w Przeworsku, w styczniu 1888 r. przez ks. Stanisława Sypniewskiego, a rodzicami chrzestnymi byli: siostra matki Antonina Mirkiewicz i Franciszek Szarliński. Na chrzcie otrzymał trzy imiona: Jan Władysław Julian. W zachowanych dokumentach najczęściej używane jest jedno imię – Jan; w niektórych – Jan Władysław. Po ukończeniu nauki w szkole realnej w rodzinnym Przeworsku, w latach 1900–1908 uczęszczał najpierw do gimnazjum w Jarosławiu, a następnie do IV Gimnazjum Klasycznego w Krakowie, które zakończył zdaniem egzaminu maturalnego. Po ukończeniu gimnazjum i zdaniu w 1908 r. egzaminu dojrzałości studiował prawo w Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Od 1912 r. pracował jako urzędnik ruchu w dyrekcji kolei we Lwowie. W 1919 ożenił się z Marią Pikor[2].

Służba w cesarskiej i królewskiej armii

W 1909 r. został powołany do odbycia jednorocznej służby w armii austriackiej, w czasie której ukończył szkołę oficerską. Po wybuchu I wojny światowej służył w armii austriackiej, w stopniu podporucznika, jako oficer wywiadowczy i pierwszy oficer baterii 45 pułku artylerii polowej. Do stopnia porucznika awansował w 1916 r. W listopadzie tego roku został dowódcą baterii w 56 pułku artylerii polowej. Przez cały okres wojny walczył na froncie włoskim. Do stopnia kapitana awansował w 1918 r.

Służba w Wojsku Polskim

W Wojsku Polskim od listopada 1918 r. pełnił służbę w komendzie placu Przemyśl jako oficer werbunkowy, następnie był dowódcą Powiatu Etapowego Przeworsk. W wojnie polsko-radzieckiej dowodził: dywizjonem w 1 pułku artylerii polowej Legionów (od 7 marca 1919) i 3 pułku artylerii ciężkiej (od 20 marca 1920). Do stopnia majora awansował w 1920 r. Po zakończeniu działań wojennych dowodził w zastępstwie III Brygadą Artylerii (od 6 lutego 1921). 27 kwietnia 1921 r. objął dowództwo 3 dywizjonu artylerii ciężkiej, a 17 listopada tego roku mianowany został zastępcą dowódcy 2 pułku artylerii ciężkiej w Chełmie. Później objął dowództwo tego pułku. Do stopnia podpułkownika awansował w 1922. 1 grudnia 1924 został mianowany pułkownikiem ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 i 16. lokatą w korpusie oficerów artylerii[3]. W tym roku ukończył kurs dowódców pułków w Toruniu, w 1926 r. kurs unitarny dowódców pułków w Rembertowie, a w 1928 r. kurs wyższych dowódców artylerii w Warszawie.

4 kwietnia 1929 przeniesiony został do Centrum Wyszkolenia Artylerii w Toruniu, w którym objął stanowisko komendanta Szkoły Strzelania Artylerii. Od grudnia 1930 r. był dowódcą 7 Grupy Artylerii w Poznaniu. We wrześniu 1931 został drugim dowódcą piechoty dywizyjnej 20 Dywizji Piechoty w Baranowiczach. 15 grudnia 1934 mianowany został dowódcą 15 Dywizji Piechoty w Bydgoszczy. 19 sierpnia 1937 objął funkcję zastępcy dowódcy Okręgu Korpusu Nr X w Przemyślu.

W wojnie obronnej Polski 1939 r. był (od 9 IX) dowódcą obrony Przemyśla (jego adiutantem był kpt. Leon Parat[4]). Wzięty do niewoli niemieckiej przebywał w siedmiu obozach jenieckich m.in. w Oflagu II C Woldenberg, gdzie był konspiracyjnym komendantem obozu. Po wyzwoleniu wrócił do kraju. W okresie powojennym pracował w spółdzielczości. Działał w zarządzie Towarzystwa Strzeleckiego „Bractwo Kurkowe” w Krakowie.

Został pochowany 9 listopada 1965. W pogrzebie uczestniczyli towarzysze broni, podkomendni i rzesze mieszkańców Krakowa. Przybyła też oficjalna delegacja z rodzinnego Przeworska. Orszak żałobny prowadził ks. bp Jan Pietraszko w asyście 50 księży. Po mszy św., odprawionej w kaplicy cmentarza Rakowickiego, odprowadzono zwłoki do grobowca rodzinnego na cmentarz wojskowy przy ul. Prandoty (kwatera 7 WOJ-wsch.-10)[5]. Orkiestra wojskowa odegrała hejnał Wojska Polskiego. Nad grobem przemawiali: żołnierze z września 1939 r. – gen. bryg. Mieczysław Boruta-Spiechowicz, płk dypl. Wiktor Alojzy Jakubowski oraz prof. dr Tadeusz Kloska.

Grób gen. Jana Chmurowicza na cmentarzu wojskowym przy ul. Prandoty w Krakowie

Wykształcenie

Awanse

W armii austriacko-węgierskiej

W Wojsku Polskim

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ 7 czerwca 1934 ogłoszono sprostowanie imienia z „Jan” na „Jan Władysław Julian”. Zarządzenia Ministra Spraw Wojskowych. Zmiany (sprostowania) nazwisk, imion i dat urodzenia. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 11, s. 188, 7 czerwca 1934.
  2. 1 2 3 Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 100.
  3. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 731.
  4. ↑ Ryszard Tłuczek: Przemyska Lista Katyńska (3). niedziela.pl. [dostęp 2015-03-03].
  5. ↑ Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Jan Chmurowicz. rakowice.eu. [dostęp 2018-08-22].
  6. ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 2980 z 17 maja 1921 r. Dziennik Personalny MSWojsk. z 1921 r. Nr 21, poz. 820
  7. ↑ Odznaczeni Krzyżem Walecznych w zamian za dyplomy „za Waleczność” byłego Frontu Litewsko-Białoruskiego, „Dziennik Personalny MSWojsk.”, z 1922 r. Nr 14, s. 409 [dostęp 2015-07-30].
  8. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
  9. 1 2 3 Na podstawie fotografii [1].
  10. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 12 z 6 sierpnia 1929 r., s. 238.
  11. ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 507.

Bibliografia

  • Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1918. Wiedeń: 1918.
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
  • Mieczysław Cieplewicz, Eugeniusz Kozłowski, Wrzesień 1939 w relacjach i wspomnieniach. 1989.
  • Tadeusz Jurga: Obrona Polski 1939. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1990, s. 757. ISBN 83-211-1096-7.
  • Mieczysław Bielski, „Kronika Bydgoska” XVII 1995.
  • Jan Chmurowicz, Artylerzysta Piłsudskiego. red. Krzysztof Drozdowski, Warszawa: Agencja Wydawnicza CB, 2020. ISBN 978-83-7339-232-8.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.