Janówka
wieś
Ilustracja
Janówka i okolice na mapie z 1934
Państwo

 Polska

Województwo

 łódzkie

Powiat

bełchatowski

Gmina

Szczerców

Liczba ludności (2022)

150[1]

Strefa numeracyjna

44

Kod pocztowy

97-420[2]

Tablice rejestracyjne

EBE

SIMC

0553124

Położenie na mapie gminy Szczerców
Mapa konturowa gminy Szczerców, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Janówka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Janówka”
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Janówka”
Położenie na mapie powiatu bełchatowskiego
Mapa konturowa powiatu bełchatowskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Janówka”
Ziemia51°16′31″N 19°10′05″E/51,275278 19,168056[3]

Janówka – wieś sołecka w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie bełchatowskim, w gminie Szczerców. Parafia św. Michała w Chabielicach.

Janówka jest wsią o zwartej zabudowie, domy w większości ulokowane są po jednej stronie drogi, część po zachodniej, część po wschodniej. Od południa miejscowość graniczy z dużym kompleksem leśnym, od północy z łąkami i przepływającą tam Strugą Aleksandrowską dopływem Widawki. Ta niewielka rzeczka, kiedyś strumień, zasilana jest obecnie przez czyste i zimne wody głębinowe z odwodnienia KWB Bełchatów, zaliczana jest przez wędkarzy do krainy pstrąga i lipienia.

Historia

Huta szkła rycina z Tygodnika Ilustrowanego z 1868 roku.

Podczas badań archeologicznych przeprowadzonych na terenie Janówki odkryto punkt osadniczy z okresu wczesnego średniowiecza i ślady osady z okresu nowożytnego[4]. W latach 40. XIX wieku z dóbr Osiny wydzielono i rozparcelowano dużą część gruntów rolnych. Działki te wydzierżawiono bądź sprzedano okolicznym chłopom. W krótkim czasie powstała sporej wielkości kolonia. Miejscowość nosiła nazwę Huby Osińskie.

Zagrody budowane były wzdłuż dwóch dróg rozdzielonych pasem pól i pastwisk o szerokości około 1 km. W latach 50. XIX wieku są to już dwa oddzielne organizmy wiejskie, dwie kolonie, położona bliżej Osin Janówka i Tatar.

W 1874 we wsi było 48 zagród i zajmowała 472 morgi obszaru. Janówka należała do parafii i gminy Chabielice w powiecie piotrkowskim, w guberni piotrkowskiej.

Przy Janówce istniała huta szklana produkująca butelki i szkło zwyczajne o rocznej wartości 9760 rubli srebrnych. Fabrykantami szkła byli m.in.: Artowicz, Nachtman i Talma. Mimo że do czasów współczesnych nie zachowały się żadne ślady po budynkach huty, mieszkańcy tę część wsi, w której była ona położona, nazywają Huta.

Po I wojnie światowej, w II Rzeczypospolitej terytorialnie wieś należała do gminy Chabielice w powiecie piotrkowskim, w województwie łódzkim. Podlegała pod sąd pokoju w Bełchatowie i sąd okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim.

W PRL wieś o charakterze rolniczym z 3-oddziałową szkołą podstawową, z prężnie działającym kółkiem rolniczym, zlewnią mleka. Ochotnicza straż pożarna w Janówce miała pierwszą w regionie murowaną remizę strażacką (z okresu II wojny). W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa piotrkowskiego.

Informacje ogólne

Świetlica w dawnej szkole

Wybudowanie kompleksu energetycznego Bełchatów zmieniło wieś, zatrzymało migracje ludności do dużych ośrodków przemysłowych. Obecnie dla większości mieszkańców głównym źródłem utrzymania jest praca poza rolnictwem, przeważnie w KWB Bełchatów i elektrowni Bełchatów. W Janówce znajdują się dwa niewielkie tartaki i elektrownia wiatrowa z 1 wiatrakiem. We wsi budowane są nowe domy. Droga ma nową asfaltową nawierzchnię. W wyremontowanym budynku dawnej szkoły znajduje się świetlica wiejska oraz mieszkania komunalne.

Przypisy

  1. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 375 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 44362
  4. ↑ Marcin Szymański: Osadnictwo Kotliny Szczercowskiej w okresie nowożytnym w świetle badań archeologicznych i źródeł pisanych..str.211

Bibliografia

  • http://www.szczercow.pl
  • Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom III, s. 431.
  • Księgi Metrykalne gminy i parafii Chabielice. XIX wiek.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.