Jadwiga Siedlecka
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

21 kwietnia 1877
Marków

Data i miejsce śmierci

7 marca 1952
Jastrzębia Góra

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

malarstwo

Jadwiga (Wiga) Siedlecka (ur. 21 kwietnia 1877 w Markowie (gubernia witebska), zm. 7 marca 1952 w Jastrzębiej Górze[1] lub w Pucku)[2] – polska malarka, zwolenniczka i znacząca postać dla rozwoju polskiej antropozofii[3].

Edukacja i twórczość artystyczna

Jadwiga Maria Kazimiera Siedlecka była córką Stefana Markowskiego i Marii z Oskierków. W 1900 roku wyszła za mąż za malarza i grafika Franciszka Siedleckiego. Do 1919 roku mieszkała za granicą, głównie w Paryżu, gdzie uczęszczała na studia artystyczne oraz w Monachium, Berlinie, we Włoszech i Szwecji. W 1919 roku pracowała w warsztatach Stefanii Łazarskiej w Paryżu, a w połowie tego samego roku zamieszkała w Warszawie. W 1935 roku przeniosła się do Radości, po 1945 roku do Zakopanego, a następnie zamieszkała w Jastrzębiej Górze, w domku wybudowanym w latach trzydziestych, wraz ze swoim mężem[1].

Do 1914 roku Jadwiga Siedlecka poświęcała się głównie malarstwu; tworzyła głównie pejzaże, studia postaci, sceny symboliczne i rodzajowe. W jej pracach widoczne były wpływy secesji, symbolizmu oraz twórczości Władysława Ślewińskiego. Z tego okresu pochodzą m.in. prace pt. Portret[4], Zamyślona (1908). Zajmowała się również ilustratorstwem: wykonała projekt okładki „Dzieci”. W okresie, gdy przebywała w Goetheanum, rzeźbiła w drewnie tamtejsze kolumny, wraz z mężem pracowała przy wyrobie witraży. W 1921 roku próbowała rozwinąć w Warszawie pracownię rycia w szkle[1].

Wystawy

  • 1904, Warszawa, Salon Krywulta – siedemnaście pejzaży;
  • 1905, Warszawa Salon Krywulta;
  • 1907, Warszawa, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych (TZSP) prezentowała prace: Włosy, Dziewczynka, Anemony, Główka, Ruiny zamku w Kazimierzu, Topole, Gryka, Tulipany, Brzozy;
  • 1912-1913, TZSP, Warszawa: obraz Zamyślona;
  • 1913, TZSP, Warszawa: obrazy Dziewczynka, Jezioro Garda;
  • 1926, TZSP, Warszawa, grafika;
  • 1934 Instytut Propagandy Sztuki, Warszawa: praca Poeta i natchnienie (witraż);
  • 1909 Wystawa Koła Artystek Polskich, Kraków;
  • 1910 Salon des Independants, Paryż pace: Akt, Tulipany, Bawiące się dziecko, pejzaże;
  • 1915, Paryż, międzynarodowa wystawa organizowana przez Komitet Obrony Wolnych Zawodów w galerii Artistes modernes (wraz z Towarzystwem Artystów Polskich)
  • 1916, Paryż, Musée des Arts Décoratifs, TAP

Antropozofia

W 1911 roku Jadwiga Siedlecka uczęszczała na wykłady Rudolfa Steinera, twórcy antropozofii[1], którego poznała prawdopodobnie już w 1908 roku dzięki pisarzowi i krytykowi literackiemu Arturowi Górskiemu[3]. W latach 1914–1919 lub 1920[5] mieszkała wraz z mężem w Dornach koło Bazylei, gdzie brała udział w budowie siedziby Towarzystwa Antropozoficznego „Goetheanum”[1] m.in. przy szlifowaniu niebieskiego i czerwonego okna pierwszego Goetheanum[3], którego technikę pod kierunkiem Tadeusza Rychtera opracowali[5].

Od 1913 roku przewodziła antropozoficznej Grupie Juliusza Słowackiego[3].

Po powrocie do Warszawy w 1919 roku Jadwiga Siedlecka wraz z mężem angażowała się na polu sztuki, antropozofii i eurytmii. W willi ich przyjaciół Zofii i Aleksandra Schiele zorganizowali pierwsze przedszkole waldorfskie, gdzie dzieci malowały farbami wodnymi i ćwiczyły eurytmię. Dzięki staraniom Siedleckiej, w 1925 roku do pierwszej szkoły waldorfskiej w Stuttgardzie został wysłany na stypendium jedyny polski uczeń Robert Walter. Dzięki przyjaźni z Elizabeth Vreede — członkinią zarządu Powszechnego Towarzystwa Antropozoficznego — oraz z Itą Wegman, uznawaną za współzałożycielkę medycyny antropozoficznej Siedlecka wysłała do Dornach nauczycielkę, Helenę Wajdzik-Jankowskiej Kaiser, późniejszą założycielkę drugiego przedszkola waldorfskiego w Warszawie w 1934[3], a Stefan Ziemski, polski filozof i psycholog, jeszcze jako student mógł mieć dostęp do prywatnego archiwum Elizabeth Vreede w Dornach[3].

W 1922 roku w Klubie Artystycznym Polonia zaczęła prowadzić kurs eurytmii, w efekcie czego w 1923 roku wraz ze swoimi uczniami wystąpiła na scenie Teatru Polskiego z dramatem misteryjnym Steinera. W 1924 roku Siedlecka wstąpiła do Wolnej Wyższej Szkoły Wiedzy Duchowej[3]. W Warszawie należała do inicjatorów i założycieli Towarzystwa Antropozoficznego, gdzie pełniła funkcję sekretarza (w okresie dwudziestolecia międzywojennego), angażowała się w propagowanie antropozofii, wygłaszając odczyty oraz tłumacząc (wraz z Tadeuszem Witkowskim) pisma Rudolfa Steina m.in. pracę Zasadnicze podstawy nowego ustroju społeczeństwa i państwa. W 1927 roku brała udział w wydawaniu dzieł Steina[1].

Po wojnie, w roku 1946 Siedlecka prowadziła grupę antropozoficzną w Warszawie, która skupiała także uciekinierów z Wilna[3].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 Makowska 2016 ↓, s. 438.
  2. ↑ Kultura polska wobec zachodniej filozofii ezoterycznej w latach 1890 - 1939
  3. 1 2 3 4 5 6 7 8 Maja Dobiasz: Dzieje antropozofii w Polsce. gnosis.art.pl, 2011-10-02. [dostęp 2011-10-02]. (pol.).
  4. ↑ Reprodukcja w: „Tygodnik Ilustrowany”, 1907, nr 9, s. 174.
  5. 1 2 Katarzyna Arciszewska: Siedlecka Jadwiga. tradycjaezoteryczna.ug.edu.pl, 2011-10-02. [dostęp 2011-10-02]. (pol.).

Bibliografia

  • Urszula Makowska (red.): Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Wyd. I. T. X. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-63877-89-7.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.