Obszar |
Rosja: Obwód omski, obwód tiumeński, obwód nowosybirski, obwód tomski, obwód kemerowski, obwód swierdłowski, obwód kurgański | ||
---|---|---|---|
Liczba mówiących |
101 tys. (2012) | ||
Pismo/alfabet |
cyrylica, łacińskie, arabskie (tatarskie/syberyjskotatarskie) | ||
Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
Status oficjalny | |||
Ethnologue | 6a żywy↗, 5 rozwojowy↗ | ||
Kody języka | |||
ISO 639-3 | sty | ||
IETF | sty | ||
Glottolog | sibe1250 | ||
Ethnologue | sty | ||
GOST 7.75–97 | сиб 594 | ||
W Wikipedii | |||
| |||
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. |
Język syberyjskotatarski (syb. Себер татар тел) – język Tatarów syberyjskich, jest to jeden z języków tureckich używanych na zachodniej Syberii. Klasyfikacja językowa jest kwestią dyskusji.
Język syberyjskotatarski został wpisany przez UNESCO na listę języków zagrożonych wymarciem. Jest jednym z zagrożonych języków Federacji Rosyjskiej[1].
Stosunek do języka tatarskiego
W kwestii relacji języka syberyjskotatarskiego z tatarskim językiem literackim naukowcy nie mają wspólnej opinii. W tym kierunku istnieją dwa trendy. Pierwszy opiera się na stwierdzeniu, że Tatarzy syberyjscy są rodzimymi użytkownikami wschodniego dialektu języka tatarskiego. Zwolennikami tego poglądu są lingwiści G. Kh Akhatov, L. Zalyay, M. Z. Zakiev, D. G. Tumasheva i ich zwolennicy.
Nieco inne stanowisko istnieje wśród tych, którzy uważają język Tatarów syberyjskich za pozbawiony kontaktu z tatarskim lub jakimkolwiek innym językiem. Są wśród nich A.P. Dulzon, N.A. Tomilov, F.T. Valeev i inni, którzy na podstawie badań etnologicznych i językowych twierdzą, że język syberyjskotatarski jest całkowicie niezależnym językiem tureckim.
Alfabet
Od czasu przeniknięcia islamu do Syberii do lat 20. XX wieku. W XX wieku Tatarowie syberyjscy, podobnie jak wszystkie ludy muzułmańskie, użyli skryptu opartego na piśmie arabskim, który w 1928 r. Został zastąpiony alfabetem łacińskim, a w 1939 r. Cyrylicą.
W 2000 r. Opublikowano pierwszy Tyber syberyjskotatarski, w którym zaproponowano alfabet syberyjski-tatarski. Alfabet zawiera wszystkie 33 litery alfabetu rosyjskiego, a także dodatkowe znaki Ә ә, Ғ ғ, Ҡ ҡ, Ң ң, Ө ө, Ү ү[2].
А а | Ә ә | Б б | В в | Г г | Ғ ғ | Д д | Е е |
Ё ё | Ж ж | З з | И и | Й й | К к | Ҡ ҡ | Л л |
М м | Н н | Ң ң | О о | Ө ө | П п | Р р | С с |
Т т | У у | Ү ү | Ф ф | Х х | Ц ц | Ч ч | Ш ш |
Щ щ | Ъ ъ | Ы ы | Ь ь | Э э | Ю ю | Я я | |
а | ә | б | в | г | ғ | д | е | ё | ж | з | и | й | к | ҡ | л | м | н | ң | o | ө | п | p | c | т | у | ү | ф | x | ц | ч | ш | щ | ъ | ы | ь | э | ю | я |
[a], [o] | [æ] | [b], [v] | [v] | [ɡ] | [ɣ] | [d] | [ɛ], [jɛ] | [jo] | [ʒ] | [z] | [i] | [j] | [k] | [q] | [l] | [m] | [n] | [ŋ] | [o] | [œ] | [p] | [r] | [s] | [t] | [u], [w] | [y], [w] | [f] | [x] | [ts] | [tʃ] | [ʃ] | [ʃtʃ] | [(.j)] | [ɯ] | [ʲ] | [ɛ] | [ju] | [ja] |
Przypisy
- ↑ UNESCO Atlas of the World’s Languages in danger
- ↑ Насибуллина А. Х.: Әлиппа. Тюмень: 2000, s. 90.