Józef Jagielski
Data i miejsce urodzenia

22 lutego 1890
Wieliczka

Data i miejsce śmierci

3 października 1951
Wieliczka

Miejsce spoczynku

cmentarz parafialny w Wieliczce

Zawód, zajęcie

nauczyciel

Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi

Józef Jagielski (ur. 22 lutego 1890 w Wieliczce, zm. 3 października 1951 tamże) – nauczyciel, działacz społeczny, burmistrz Wieliczki w latach 1934–1939, zesłaniec, organizator szkoły w obozie polskich uchodźców w Tengeru w Afryce Wschodniej.

Życiorys

Józef Jagielski ukończył w 1909 roku Seminarium Nauczycielskie Męskie w Krakowie i rozpoczął pracę jako nauczyciel. Podczas I wojny światowej był żołnierzem armii austriackiej. W 1917 roku ożenił się ze Stanisławą Porębską (1889–1964)[1], również nauczycielką. W dokumentach archiwalnych szkoły w Rozdzielu można znaleźć informację, że Stanisława od roku 1918 uczyła w tej placówce, a rok później została jej kierowniczką. Od roku szkolnego 1919/20 pracował tam również Józef Jagielski. W Rozdzielu urodził się ich syn Stanisław. Praca Jagielskich w tej wsi trwała krótko, bo w roku 1920 Józef powrócił do Wieliczki[2]. Otrzymał posadę nauczyciela w Powszechnej Szkole Męskiej im. Jana Kantego (obecnie Szkoła Podstawowa nr 2). W latach 1929–1934 pełnił funkcję kierownika tej szkoły. Uczył także w Prywatnym Seminarium Żeńskim. Był prezesem miejscowego ogniska Związku Nauczycielstwa Polskiego.

W 1934 roku został wybrany do rady miejskiej, która jednogłośnie wybrała go burmistrzem Wieliczki. Pełnił tę funkcję do wybuchu II wojny światowej. W 1935 roku, podczas strajku górników w kopalni soli pośredniczył w rozmowach pomiędzy zarządem kopalni a strajkującymi. We wrześniu 1939 roku został ewakuowany do Lwowa. Po zajęciu miasta przez wojska radzieckie odmówił przyjęcia obywatelstwa ZSRR. W 1940 roku został zesłany wraz z żoną i trójką dzieci[uwaga 1] na Ural. Pracował między innymi przy wyrębie lasów. Na mocy układu Sikorski-Majski został zwolniony i przedostał się do miejsca formowania 5 Dywizji Piechoty. Ewakuowany wraz z nią do Iranu, przez Indie trafił do Afryki Wschodniej. Osadzony z rodziną w obozie uchodźców w Tengeru, zorganizował tam polską szkołę, pełniąc także funkcję inspektora szkolnego dla innych obozów uchodźców w Afryce.

Po likwidacji polskiego osiedla w 1947 roku zdecydował się na powrót do kraju.

Został pochowany na miejscowym Cmentarzu Komunalnym w Wieliczce (sektor X-1-22)[1].

Ordery i odznaczenia

Uwagi

  1. ↑ Najstarszy syn Józefa Jagielskiego, Stanisław, przedostał się do Wielkiej Brytanii, został cichociemnym, był zrzucony w rejonie Lublina w 1942 roku, uwięziony przez gestapo w grudniu 1943 roku i stracony 6 marca roku następnego.

Przypisy

  1. 1 2 Cmentarz komunalny w Wieliczce - wyszukiwarka osób pochowanych [online], wieliczka.grobonet.com [dostęp 2021-02-17].
  2. ↑ Gmina Żegocina - Zasłużeni Dla Ziemi Żegocińskiej - Marcin Marian Jagielski [online], archiwum.zegocina.pl [dostęp 2020-07-09].
  3. ↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 470 „za zasługi na polu pracy zawodowej i społecznej”.

Bibliografia

  • Jadwiga Duda. 122 spotkanie z cyklu „Wieliczka – Wieliczanie” pt. „Wieliczanie na frontach II wojny światowej (1939–1945)”. „Biblioteczka Wielicka”, Wieliczka, 2008. ISSN 1730-2900. 
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.