Józef Feliks Zieliński
Data i miejsce urodzenia

18 maja 1808
Luberadz

Data i miejsce śmierci

22 lutego 1878
Wioska

Zawód, zajęcie

fotograf, wynalazca, publicysta, działacz demokratyczny

Odznaczenia
Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)
Adam Mierosławski; Foto: Józef Feliks Zieliński

Józef Feliks Zieliński (ur. 18 maja 1808 w Luberadzu, zm. 22 lutego 1878[1] w Wiosce) – polski fotograf, wynalazca, publicysta, działacz demokratyczny[2][3][4]. Autor pierwszego polskiego podręcznika o dagerotypii, wydanego w Paryżu[5][6]. Jeden z pionierów polskiej fotografii[2].

Życiorys

Józef Feliks Zieliński ukończył szkołę średnią w Warszawie, przed wybuchem powstania listopadowego był pracownikiem jednego z warszawskich banków[6]. W latach 1830–1831 uczestniczył w powstaniu listopadowym – awansowany do stopnia kapitana i odznaczony Krzyżem Złotym Orderu Virtuti Militari[2][6][7]. Po upadku powstania listopadowego wyjechał do Francji, gdzie aktywnie uczestniczył w działalności Towarzystwa Demokratycznego Polskiego[2][6]. We Francji współpracował z satyrycznym pismem emigracyjnym Pszonka, wydawanym w latach 1839–1844 w Strasburgu oraz w Paryżu – (jako pisarz, publicysta, poeta) pisząc anonimowo lub pod pseudonimem Izet-Bey[2][6].

Józef Feliks Zieliński, w latach 1942–1948 związany zawodowo z fotografią, prowadził własny zakład fotograficzny w Nantes oraz jego filię w Angers (jako firma Mrs. Feliks)[2][6]. W 1843 roku był autorem pierwszego polskiego podręcznika O dagerotypie, opublikowanego w 1844 roku przez Pamiętnik Towarzystwa Przyjaciół Przemysłu – czyli zbiór wiadomości teoretycznych dla użytku gospodarzy, rolników, rękodzielników, przedsiębiorców, budowniczych, inżynierów wojskowych i cywilnych, uczonych, ludzi stanu, etc[5][6]. W 1848 roku uczestniczył w powstaniu wielkopolskim[2][3][6]. W 1850 roku wyemigrował do Hiszpanii - od 1854 był attaché rządu hiszpańskiego w Stambule[2]. W czasie późniejszym powrócił do Francji, gdzie pełnił funkcję inspektora generalnego rolnictwa[8]. Otrzymał francuskie obywatelstwo i został odznaczony Legią Honorową[8]. W 1873 wrócił do kraju i podjął pracę bibliotekarza (w majątku) w Wiosce[2][6].

Józef Feliks Zieliński zmarł 22 lutego 1878, pochowany w grobowcu rodzinnym (Zielińscy) w kaplicy świętej Barbary w Skępem[2][9]. Jego fotografie znajdują się m.in. w zbiorach Biblioteki Polskiej w Paryżu[10].

Odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ Stanisław Zieliński, Mały słownik pionierów polskich kolonialnych i morskich : podróżnicy, odkrywcy, zdobywcy, badacze, eksploratorzy, emigranci - pamiętnikarze, działacze i pisarze migracyjni, Warszawa: Inst. Wyd. Ligi Morskiej i Kolonialnej, 1933, s. 635.
  2. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Mapa Kultury - Józef Feliks Zieliński, fotograf bez fotografii [online], web.archive.org, 30 kwietnia 2019 [dostęp 2019-04-30] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-30].
  3. 1 2 Zieliński Józef Feliks, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2019-04-30].
  4. ↑ Zieliński, Józef Feliks, 1808-1878 - Portaro - katalog knihovny [online], web.archive.org, 30 kwietnia 2019 [dostęp 2019-04-30] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-30].
  5. 1 2 Ignacy Płażewski – Spojrzenie w przeszłość polskiej fotografii, str. 53, 55, 63. Wydawca – Państwowy Instytut Wydawniczy (1982). ISBN 83-06-00100-1
  6. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Wacław Żdżarski - Historia fotografii warszawskiej, str. 46-49. Wydawca - Państwowe Wydawnictwo Naukowe (1974).
  7. ↑ Stanisław Tarnowski: Xsięga pamiątkowa w 50-letnią rocznicę powstania roku 1830 zawierająca spis imienny dowódzców i sztabs-oficerów, tudzież oficerów, podoficerów i żołnierzy Armii Polskiej w tymż roku Krzyżem Wojskowym „Virtuti Militari” ozdobionych. Lwów: 1881, s. 59, 158.
  8. 1 2 3 Miasto i Gmina Skępe - Zieliński Józef Feliks [online], web.archive.org, 30 kwietnia 2019 [dostęp 2019-04-30] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-30].
  9. ↑ Józef Feliks Zieliński z Zielonej h. Świnka (M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego) [online], web.archive.org, 30 kwietnia 2019 [dostęp 2019-04-30] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-30].
  10. ↑ PAUart [online], archive.fo, 30 kwietnia 2019 [dostęp 2019-04-30].

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.