Izdebki
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

brzozowski

Gmina

Nozdrzec

Sołectwo

Izdebki[1]

Liczba ludności (2011)

2739[2][3]

Strefa numeracyjna

13

Kod pocztowy

36-203[4]

Tablice rejestracyjne

RBR

SIMC

0357713[5]

Położenie na mapie gminy Nozdrzec
Mapa konturowa gminy Nozdrzec, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Izdebki”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Izdebki”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Izdebki”
Położenie na mapie powiatu brzozowskiego
Mapa konturowa powiatu brzozowskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Izdebki”
Ziemia49°45′26″N 22°06′16″E/49,757222 22,104444[6]
Neogotycki kościół pw. Zwiastowania Najświętszej Panny Marii i św. św. Piotra i Pawła
Stadion „Orlik”
Dwór w Izdebkach – widok od frontu

Izdebki – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie brzozowskim, w gminie Nozdrzec[7][5]. Leży nad rzeką Magierą dopływem Sanu.

Przysiółek wsi Rudawiec stanowi osobne sołectwo o nazwie Izdebki-Rudawiec[1].

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Izdebki. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Integralne części wsi

Integralne części wsi Izdebki[7][5]
SIMCNazwaRodzaj
0357720Berskieczęść wsi
0357736Potokiczęść wsi
0357765Rudawiecprzysiółek
0357742Rzekiczęść wsi
0357759Warzyceczęść wsi

Historia

Wieś założona na prawie niemieckim w I połowie XV wieku. W 1436, miejscowość składająca się z dwóch osad Izbica i Izdebka, wchodziła w skład dóbr dynowskich, których właścicielem była Małgorzata z Kmitów Mościcowa. W 1436 – Jan Goligyan w imieniu żony Małgorzaty wystąpił do sądu grodzkiego w Sanoku przeciw Mikołajowi Kmicie kasztelanowi przemyskiemu, który zajął gwałtem dobra ojczyste Małgorzaty Goligyan, przypadłe jej po bracie zm. Janie Kmicie i jego dzieciach z Raciborza, tj. zamek Sobień z wsiami doń należącymi Olszanica, Myczkowce, Rajskie i Izdebki oraz inne. Spór ten trwał do 1441, aż gdy doszło do ugody między Małgorzatą a jej stryjem Mikołajem Kmitą z Wiśnicza, kasztelanem przemyskim. Małgorzata była wtedy żoną Mościca z Wielkiego Koźmina. Odstąpiła Mikołajowi i jego synom zamek Sobień z wsiami do niego należącymi jak Huzele, Myczkowce, Uherce i Izdebki inne.

Nazwa wsi zmieniała się: w 1440 nazywała się Gysdbycza, Isdbycza, w 1460 – Iszdebky, a w 1468 – Hystepky, Istepka. W 1593 Katarzyna Wapowska z Maciejowskich – wdowa po Andrzeju Wapowskim właścicielu Dynowa wykupiła cerkiew i przeznaczyła na kościół. W 1593 założona została parafia rzymskokatolicka, a w 1601 wybudowano drewniany kościół, który przetrwał do 1919. W miejscu rozebranego drewnianego kościoła, wybudowano obecny murowany, neogotycki, kościół pw. Zwiastowania Najświętszej Panny Marii i św. św. Piotra i Pawła. Kościół został konsekrowany w 1931. Wyposażenie kościoła stanowi część urządzeń starego drewnianego kościoła, np. późnobarokowy, osiemnastowieczny ołtarz główny. Malowany na desce obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem w ołtarzu głównym przeniesiono z cerkwi greckokatolickiej. Obrazy w ołtarzach bocznych przeniesione z kościoła Kapucynów w Bliznem[8]. Parafia Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Izdebkach należy do dekanatu Brzozów[9].

W połowie XIX wieku właścicielem posiadłości tabularnej w Izdebkach był Bonawentura hr. Bukowski[10].

1 czerwca 2008 w Izdebkach został wybudowany pierwszy w Polsce kompleks sportowy w ramach rządowego programu Orlik 2012. Znajduje się tutaj boisko do piłki nożnej ze sztuczną nawierzchnią, boisko do siatkówki i koszykówki, a także niewielkie zaplecze szatniowe[11].

W dniach 6-7 lipca 2013 w Izdebkach odbyła się pierwsza edycja longboardowej imprezy Izdebki Camp[12].

Zabytki

  • neogotycki kościół parafialny Zwiastowania Pańskiego i św.św. Piotra i Pawła z lat 1906-1931 nr rej.: A-570 z 5.02.1990
  • dwór Bukowskich, później Potockich, z drugiej połowy XIX wieku nr rej. A-1485 z 26.06.1992:
  • ruina spichlerza dworskiego z przełomu XVIII i XIX wieku w otoczeniu parku[13]

Osoby związane z Izdebkami

Przypisy

  1. 1 2 Strona gminy. Sołtysi
  2. ↑ Wieś Izdebki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2018-03-09], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-03-08].
  4. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 359 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. 1 2 3 TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju) [online], Główny Urząd Statystyczny [dostęp 2015-11-18].
  6. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 42739
  7. 1 2 Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  8. ↑ Jerzy Ferdynand Adamski: Pogórze Dynowskie. Brzozów: Muzeum Regionalne PTTK im. Adama Fastnachta w Brzozowie, 1992. ISBN 83-900733-3-1.
  9. ↑ Parafie. Archidiecezja Przemyska.
  10. ↑ Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 81.
  11. ↑ Rzeszow.gazeta.pl: Pokazowy Orlik Tuska w podkarpackich Izdebkach. [dostęp 2010-07-30].
  12. ↑ Strona longboardmag.pl
  13. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 9.
  14. ↑ Telewizja Polska S.A, Paweł Baran [online], sport.tvp.pl [dostęp 2023-01-10] (pol.).

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.