Iwan Mozżuchin

Data i miejsce urodzenia	26 września 1889 Penza, Rosja
Data i miejsce śmierci	17 stycznia 1939 Neuilly, Francja
Zawód	aktor
Współmałżonek	Nathalie Lissenko (I), Agnes Petersen (II)

Iwan Mozżuchin

Iwan Ilicz Mozżuchin (ros. Ива́н Ильи́ч Мозжу́хин; ur. 26 września 1889 w Penzie, Rosja, zm. 17 stycznia 1939 w Neuilly, Francja) – rosyjski aktor kina niemego.

Życiorys

Urodził się w rodzinie właścicieli ziemskich. Za namową ojca studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Moskiewskiego. Po dwóch latach rzucił jednak naukę na rzecz aktorstwa. W 1910 w Kijowie dołączył do wędrownej grupy teatralnej. Później grał w Moskwie, w półprofesjonalnym Teatrze Ludowym.

Filmową karierę rozpoczynał w wytwórni Chanżonkowa, od 1915 – w wytwórni Jermoliewa. Początkowo grał jedynie epizody, wkrótce jednak stał się gwiazdą rosyjskiego kina. Uważany za mistrza gry realistycznej i psychologicznej. Przez wiele lat współpracował z reżyserem Jakowem Protazanowem.

Gdy do władzy w Rosji doszli bolszewicy, przeprowadził się na Krym, a w 1920 r. wyjechał do Konstantynopola, potem do Paryża. Po sukcesie w „Okowach małżeństwa” otrzymał propozycję wyjazdu do Hollywood. Tam przeżył jednak zawód. Zagrał tylko w jednym filmie – „The Surrender”. Z Hollywood wyjechał do Berlina, gdzie zagrał w pięciu filmach dla studia UFA.

Jego kariera zakończyła się wraz z nadejściem kina dźwiękowego. Mozżuchin mówił bowiem z bardzo silnym rosyjskim akcentem, dlatego coraz rzadziej był obsadzany w filmach. Uważał, że dźwięk to „koronny błąd nowego kina”.

Autor pamiętników „Kiedy byłem Stawroginem” (1927).

Jego pierwszą żoną była Nathalie Lissenko, aktorka, z którą często występował. Drugą żoną była duńska aktorka Agnes Petersen.

Zmarł w 1939 na gruźlicę.

Pochowany na cmentarzu prawosławnym w Sainte-Geneviève-des-Bois^[1].

Wybrana filmografia

• 1931 – Sierżant X
• 1927 – The Surrender
• 1925 – Okowy małżeństwa
• 1921 – Dzieci karnawału
• 1918 – Ojciec Sergiusz
• 1916 – Herman
• 1916 – Dama pikowa
• 1915 – Potop jako Andrzej Kmicic
• 1914 – Życie w śmierci
• 1914 – Mazepa
• 1913 – Smutek Sary
• 1913 – Noc wigilijna
• 1913 – Domek w Kołomnie
• 1913 – 300-lecie rodu Romanowów
• 1911 – Sonata Kreutzerowska

Przypisy

Zobacz też

• Efekt Kuleszowa

Bibliografia

• Jacek Szczerba „Oczy niebieskie”, Gazeta Wyborcza, 15.01.1999

Linki zewnętrzne

• Iwan Mozżuchin w bazie IMDb (ang.)