Ius communicativum (łac.) – prawo w dawnej Rzeczypospolitej, na mocy którego żona zmarłego dzierżawcy dóbr królewskich przejmowała dzierżawę. Aby ius communicativum mogło zostać spełnione, przywilej nadania dzierżawy musiał obejmować męża jak i żonę.
Ius communicativum nie mogło być stosowane w dzierżawionych szlachcie starostwach grodowych, gdyż z dzierżawieniem tych starostw wiązała się konieczność sprawowanie urzędu starosty w grodzie[1]. Kobiety nie mogły również korzystać z prawa ius communicativum w starostwach pogranicznych w województwie ruskim i podolskim ze względu na obowiązek organizowania obrony nałożony na dzierżawców tych starostw[2].
Ustawa z 1662 r. zakazywała kobietom posiadania więcej niż dwóch starostw, których tytuł prawny oparty był na dożywotnim użytkowaniu, zwanym dożywociem (łac. advitalitium)[3].
Przypisy
- ↑ Z. Gloger, Encyklopedia staropolska ilustrowana, t. 2, Warszawa 1901, s. 300.
- ↑ F. J. Jekel, O Polszcze, iey dziełach i konstytucyi t. 2, Lwów 1819, s. 13-14.
- ↑ O instytucji dożywocia na przykładzie małżeństwa Jana Klemensa i Izabeli Branickich s. 40. Nazwa ta miała inne znaczenie niż umowa o dożywocie.