Okres Osmański

Wpływy islamu pojawiły się w Albanii w XIV wieku wraz z rządami osmańskimi na Bałkanach. Rozprzestrzenianie się nowej religii było trudniejsze na północy kraju, z racji tego iż duże wpływy miał tam kościół katolicki. Nie bez znaczenia był również fakt iż z powodu licznych gór, obszary te były bardziej izolowane. Jednak na południu i w centrum Albanii islam rozwijał się bez większych przeszkód, zwłaszcza w większych ośrodkach miejskich, które do końca XVII wieku były już niemal całkowicie muzułmańskie. Początkowo nową religię przyjmowała rządząca elita, dla której pozostanie przy chrześcijaństwie mogło oznaczać marginalizację. Zrobienie kariery w strukturach administracyjnych imperium osmańskiego było bowiem bardzo ciężkie dla niemuzułmanów. Po elitach religię zaczęli przyjmować ich poddani. Pewien wpływ na konwersję miało również zjawisko nazywane Devşirme, polegające na zabieraniu chłopców z chrześcijańskich rodzin i wychowywanie ich w duchu muzułmańskim, na wiernych poddanych sułtana. Ze źródeł wiadomo że przynajmniej 42 wielkich wezyrów osmańskich było z pochodzenia Albańczykami.

Albańczycy zostawali sunnitami, ale w XVIII i w XIX wieku, na terenach na których mieszkali, zaczął rozprzestrzeniać się ruch suficki, zwany Bektaszijja. Początki ruchu są związane z turecką Azją Mniejszą, ale wraz z ruchami ludności, ruch ten zaczął zyskiwać sobie wyznawców w innych częściach imperium tureckiego. Członkowie tej grupy byli uważani przez większość muzułmanów za heretyków, w związku z czym władze rozpoczynały czasami prześladowania. Ruch Bektaszijja rozwijał się głównie w południowej Albanii.

Do najważniejszych albańskich muzułmanów żyjących w czasach panowania Osmanów zalicza się: Davuda Paszę, Hamzę Kastrioti, Iljaza Mirahori, Nezima Frakulla, Mehmeda Köprülü, Ali Paszę, Edhema Paszę, Ali Paszę z Gusinje, Ibrahima Paszę, Ahmeda Köprülü, Muhammada Alego Paszę i Kara Mahmuda Bushati.

Odzyskanie niepodległości

Albania stała się niepodległym krajem w 1912 roku. W wyniku odmiennej historii, kultury i mentalności, albańscy muzułmanie różnili się od swoich współwyznawców z Bliskiego Wschodu. W 1923 roku w Tiranie odbył się kongres albańskich muzułmanów, na którym podjęto próbę reformy islamu w Albanii. Kongres ustalił nową formę modlitwy (na stojąco), zabronił poligamii i uznał, że noszenie hidżabu nie powinno być obowiązkowe^[4]. Oprócz tego dokonano jeszcze kilku innych uchwał, mający dopasować przepisy religijne do mentalności Albańczyków. Olbrzymim ciosem dla islamu i innych religii było dojście do władzy komunistów. W 1967 roku Enver Hoxha ogłosił Albanię pierwszym ateistycznym państwem świata i zabronił praktykowania jakiejkolwiek religii^[5]. Wszyscy którzy nie chcieli podporządkować się nakazom władzy byli represjonowani, aresztowani lub wydalani z kraju. Mimo prześladowań państwu nie udało się skutecznie wyeliminować żadnej z religii wyznawanej w Albanii. Po upadku komunizmu rząd zarzucił politykę przymusowej ateizacji i obecnie panuje tam wolność wyznania. Albania, Rosja i Turcja są jedynymi europejskimi państwami będącymi członkami Organizacji Współpracy Muzułmańskiej^[6], chociaż rząd albański nigdy nie ratyfikował umowy o przystąpienie do tej organizacji. W kwietniu 2011 roku, w Tiranie, otworzono pierwszą muzułmańską szkołę wyższą w Albanii^[7].