 Pomnik Petritsiego w Tbilisi, 2015 | |
| Data urodzenia |
XII w. |
|---|---|
| Zawód, zajęcie |
filozof, tłumacz |
Ioane Petritsi (XII wiek) – średniowieczny gruziński filozof, działający w Bizancjum i na terenie Gruzji, reprezentujący neoplatonizm[1], tłumacz na język gruziński dzieł Nemezjusza z Emezy i Proklosa.
Życiorys
Brak jest rzetelnych informacji biograficznych na temat Petritsiego[2]. Jego działalność początkowo umiejscawiano na przełomie XI i XII w., lecz nowsze badania wskazują na wiek XII[2]. Większość informacji pochodzi z zapisków samego Petritsiego, pozostawionych w jego komentarzach do tłumaczonych dzieł[2].
Wykształcenie zdobył w Bizancjum[1] albo bezpośrednio w akademii filozofii założonej przez cesarza Konstantyna IX Monomacha, albo u zwolenników tej szkoły[3]. Pracował w jednym z głównych kulturalnych i intelektualnych ośrodków ówczesnej Gruzji – monastyrze Gelati[4].
Do dziś zachowały się trzy prace Petritsiego[3]:
- tłumaczenie na język gruziński dzieła Nemezjusza z Emezy De Natura Hominis (pol. O naturze ludzkiej)
- wstęp do tłumaczonego psałterza
- tłumaczenie na język gruziński i opatrzenie komentarzem dzieła Proklosa Elementatio theologica (pol. Elementy teologii)
Petritsi łączył nowatorsko wiarę chrześcijańską z przemyśleniami filozoficznymi[3]. Tłumaczenie Nemesiusa przyniosło mu rozgłos, a wraz z nim problemy ze strony zarówno Gruzinów jak i Greków[2].
Jego tłumaczenie Proklosa zostało w XIII w. przetłumaczone na język ormiański[2].
Przypisy
- 1 2 Makowielski i Mamiedow 1969 ↓, s. 104.
- 1 2 3 4 5 The Stanford Encyclopedia of Philosophy 2006 ↓.
- 1 2 3 McGuckin 2010 ↓.
- ↑ Mikaberidze 2015 ↓, s. 313.
Bibliografia
- A.O. Makowielski, Sz.F. Mamiedow: Myśl filozoficzna narodów Zakaukazia i Azji Środkowej. W: Krótki zarys historii filozofii. Pod redakcją M.T. Jowczuka, T.I. Ojzermana, I.J. Szczipanowa. Przeł. Marian Drużkowski i in. Wyd. II, poprawione i uzupełnione. Warszawa: Książka i Wiedza, listopad 1969, s. 102–107. (pol.).
- w języku angielskim
- Alexander Mikaberidze: Historical Dictionary of Georgia. Rowman & Littlefield, 2015, seria: Historical Dictionaries of Europe. ISBN 978-1-4422-4146-6. [dostęp 2020-07-06]. (ang.).
- John Anthony McGuckin: The Encyclopedia of Eastern Orthodox Christianity. John Wiley & Sons, 2010. ISBN 978-1-4443-9254-8. [dostęp 2020-07-07]. (ang.).
- Tengiz Iremadze: Joane Petrizi. W: Edward N. Zalta (ed.): The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall 2019 Edition). 2006-08-29. [dostęp 2020-07-07]. (ang.).