Idiofony (gr. idio- 'własny', -phone 'głos', 'dźwięk') - grupa instrumentów muzycznych w systematyce instrumentologicznej Curta Sachsa, w których wibratorem (źródłem dźwięku) jest ciało stałe mające niezmienną, naturalną sprężystość[1].

Wibratorem w idiofonie jest najczęściej cały instrument, dlatego instrumenty takie nazywane są również samodźwięcznymi. Idiofony mogą wydawać dźwięki rozproszone lub o określonej częstotliwości. Wysokość dźwięku w idiofonach uzależniona jest od właściwości fizycznych elementu drgającego (przede wszystkim masy), dlatego duża część tych instrumentów składa się z wielu odrębnych wibratorów (np. ksylofon, dzwony rurowe, wibrafon). W praktyce wykonawczej orkiestry symfonicznej idiofony należą do grupy perkusji.

Akordeon, harmonia i harmonijka ustna według systematyki instrumentoznawczej polskich autorów Drobnera oraz Kamińskiego[2][3] zaliczane są do idiofonów ze względu na samobrzmiące stroiki zastosowane w ich konstrukcji. Jednak według systematyki instrumentologicznej Sachsa są aerofonami.

Idiofony ze względu na sposób wywołania wibracji dźwięku dzielą się na:

Zależnie od kształtu wibratora wyróżnia się idiofony:

  • płytowe – (np. talerze, gong)
  • sztabkowe – (np. czelesta, ksylofon). Do tej grupy należy też kamerton (widełkowy), niebędący właściwym instrumentem muzycznym, lecz pomocniczym instrumentem do sprawdzania stroju instrumentów (wydaje dźwięk wzorcowy)
  • rurowe – (np. dzwony rurowe)
  • prętowe – (np. trójkąt)

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Janusz Ekiert, Bliżej muzyki : encyklopedia, wyd. 2 (popr. i uzup.), Warszawa: "Muza", 2006, ISBN 83-7200-087-5, OCLC 76341805 [dostęp 2020-02-06].
  2. ↑ Drobner Mieczysław: Instrumentoznawstwo i akustyka. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1997. ISBN 83-224-0469-7.
  3. ↑ Kamiński Włodzimierz: Instrumenty muzyczne na ziemiach polskich. PWM, 1971.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.