Hoplocercidae[1] | |||
Frost & Etheridge, 1989 | |||
Przedstawiciel rodziny – Enyalioides binzayedi | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Rząd | |||
Infrarząd | |||
Rodzina |
Hoplocercidae | ||
Typ nomenklatoryczny | |||
Hoplocercus Fitzinger, 1843 | |||
Rodzaje | |||
|
Hoplocercidae – rodzina zauropsydów z infrarzędu Iguania w rzędzie łuskonośnych (Squamata). Wcześniej były traktowane jako podrodzina w rodzinie legwanowatych (Iguanidae).
Systematyka
W 1989 r. Frost i Etheridge zaproponowali wydzielenie z rodziny legwanowatych ośmiu grup monofiletycznych (w tym Hoplocercidae). Następnie zaproponowali oni nadanie statusu rodzin tym kladom[2]. Większość badaczy uznaje ten podział, choć pojawiły się głosy krytyki (np. Lazell 1992[3], Schwenk 1994[4], Macey et al. 1997[5]). Omar Torres-Carvajal i Kevin de Queiroz włączają jednak Hoplocercidae (w ich publikacji Hoplocercinae) do legwanowatych. Według definicji filogenetycznej przedstawionej w 2009 roku przez Omara Torresa-Carvajala i Kevina de Queiroza Hoplocercinae (=Hoplocercidae) to klad koronowy pochodzący od ostatniego wspólnego przodka Enyalioides (Enyalus) laticeps, E. (Enyalus) oshaughnessyi, Hoplocercus spinosus, Morunasaurus (Hoplocercus) annularis i Morunasaurus groi[6].
Do rodziny Hoplocercidae zalicza się obecnie dwa rodzaje[7]:
- Enyalioides Boulenger, 1885
- Hoplocercus Fitzinger, 1843 – jedynym przedstawicielem jest Hoplocercus spinosus Fitzinger, 1843
Wyróżniany wcześniej trzeci rodzaj Morunasaurus jest obecnie synonimizowany przez autorów The Reptile Database z Enyalioides[7] w oparciu o pracę Omara Torresa-Carvajala i innych (2023)[8].
Występowanie
Panama, północno-zachodnia Ameryka Południowa, Amazonia na wschód po wschodnią Brazylię i na południe po Boliwię[9].
Charakterystyka
Długość tych jaszczurek dochodzi do 16 cm. Ich zęby ułożone są pleurodontycznie. Cechą charakterystyczną są silnie zredukowany lemiesz oraz kolczaste ogony. Skórę tych jaszczurek pokrywają liczne skórne twory. Gatunki z rodzaju Enyalioides zamieszkują przede wszystkim lasy deszczowe, natomiast Hoplocercus spinosus występuje w suchych lasach. Kilka gatunków zamieszkuje podziemne nory. Wykorzystują kolczaste ogony jako broń defensywną w razie ataku. Najprawdopodobniej wszystkie gatunki są jajorodne, choć biologia tych jaszczurek jest słabo poznana.
Przypisy
- ↑ Hoplocercidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ D.R. Frost, R.E. Etheridge. A Phylogenetic analysis and taxonomy of iguanian lizards (Reptilia, Squamata) (1989). „University of Kansas Museum of Natural History”. 81, s. 1–65, 1981. (ang.).
- ↑ J.D. Lazell. The family Iguanidae: Disagreement with Frost and Etheridge (1989). „Herpetological Review”. 23, s. 109–112, 1992. (ang.).
- ↑ K. Schwenk. Systematics and subjectivity: the phylogeny and classification of iguanian lizards revisited. „Herpetology Review”. 25, s. 53–57, 1994. (ang.).
- ↑ J.R. Macey, A. Larson, N.B. Ananjeva, P.J. Papenfuss. Evolutionary Shifts in Three Major Structural Features of the Mitochondrial Genome Among Iguanian Lizards. „Journal of Molecular Evolution”. 44 (6), s. 660–674, 1997. DOI: 10.1007/PL00006190. (ang.).
- ↑ Omar Torres-Carvajal, Kevin de Queiroz. Phylogeny of hoplocercine lizards (Squamata: Iguania) with estimates of relative divergence times. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 50 (1), s. 31–43, 2009. DOI: 10.1016/j.ympev.2008.10.002. (ang.).
- 1 2 P. Uetz & J. Hallermann: Higher taxa: Hoplocercidae. The Reptile Database. [dostęp 2024-01-19]. (ang.).
- ↑ Torres-Carvajal i inni, Spiny tails and clades: A fully sampled phylogeny of hoplocercine lizards (Iguanidae/ Hoplocercinae) and its taxonomic and nomenclatural implications, „Bulletin of Phylogenetic Nomenclature”, 1 (1), 2023, s. 8–28 (ang.).
- ↑ R. Midtgaard , Family Hoplocercidae, [w:] RepFocus [online] [dostęp 2024-01-19] (ang.).
Bibliografia
- Heather Heying: Family Hoplocercidae. Animal Diversity Web. [dostęp 2008-12-21]. (ang.).