Helena Radziwiłłowa
Ilustracja
Portret Heleny Radziwiłłowej (Ernst Gebauer, ok. 1816)
Herb
Roch III
Rodzina

Przezdzieccy herbu Roch III

Data urodzenia

6 stycznia 1753

Data i miejsce śmierci

1 kwietnia 1821
Warszawa

Ojciec

Antoni Tadeusz Przezdziecki

Matka

Katarzyna Ogińska

Mąż

Michał Hieronim Radziwiłł

Dzieci

Ludwik Mikołaj Radziwiłł
Antoni Henryk Radziwiłł
Krystyna Magdalena Radziwiłł
Michał Gedeon Hieronim Radziwiłł
Karol Lukasz Radziwiłł
Andrzej Walenty Radziwiłł
Aniela Radziwiłł
Róża Katarzyna Radziwiłł

Odznaczenia
Order Świętej Katarzyny Męczennicy – II klasa

Helena z Przezdzieckich Radziwiłłowa (ur. 6 stycznia 1753, zm. 1 kwietnia 1821 w Warszawie) – wojewodzina wileńska, założycielka Arkadii pod Łowiczem, dama dworu rosyjskiego odznaczona orderem św. Katarzyny.

Życiorys

Świątynia Diany w ogrodzie romantycznym w Arkadii

Była córką Antoniego Tadeusza Przezdzieckiego, podkanclerzego litewskiego, i Katarzyny Ogińskiej, wojewodzianki trockiej. 26 kwietnia 1771 poślubiła Michała Hieronima Radziwiłła. Z tej okazji Adam Tadeusz Naruszewicz napisał utwór Oda XVII. Na Akt Weselny Książęcia Michała Radziwiłła Miecznika W. Ks. Lit. Z Heleną Przeździecką Podkanclerzanką Lit.

Znana była z urody i romansów, m.in. z rosyjskim ambasadorem w Warszawie, Ottonem Magnusem von Stackelbergiem[1] i posłem Jakobem Sieversem[2]. Była matką Ludwika Mikołaja (którego do chrztu trzymał król Stanisław August Poniatowski), Antoniego Henryka, Michała Gedeona, Karola Łukasza oraz Andrzeja Walentego, a także Krystyny Magdaleny, Anieli i Róży Katarzyny.

Była inicjatorką powstania parku Arkadia niedaleko Nieborowa, zaprojektowanego w stylu angielskim[3][4].

Helena z Przezdzieckich Radziwiłłowa posiadała najwyższy rosyjski order kobiecy[5]. W kwietniu 1797, przy okazji koronacji Pawła I, została odznaczona małym krzyżem orderu św. Katarzyny. Jednocześnie mianowano ją stats-damą[6] – honorową damą dworu[7] (damą stanu dworu cesarskiego[8]).

Była członkinią loży adopcyjnej Dobroczynności (de la Bienfaisance) od 1785[9].

Przypisy

  1. ↑ K. Zienkowska, Stanisław August Poniatowski, Wrocław 2004, s. 275.
  2. ↑ Witold Dobrowolski. Świątynia Diany w Arkadii koło Nieborowa Świątynią Natury. „Rocznik Historii Sztuki”. XLI, s. 122, 2016. PAN.
  3. ↑ Arkadia Heleny Radziwiłłowej. Muzeum Narodowe w Warszawie Oddział Muzeum w Nieborowie i Arkadii. [dostęp 2021-01-03].
  4. ↑ Agnieszka Drotkiewicz: Uciekam od innych, aby odnaleźć samą siebie. Arkadia Heleny Radziwiłłowej. „Przekrój”. [dostęp 2021-01-03].
  5. ↑ Włodzimierz Jakubowski: Ordery i medale Rosji. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 1993, s. 16. ISBN 83-85263-45-4.
  6. ↑ В.П. Пархоменко (red.): Сиятельные жены. Биографии и родословная статс-дам и фрейлин русского Двора (По спискам П.Ф. Карабанова). Санкт-Петербург: Изд-во им. А.С. Суворина, 1992, s. 29. ISBN 5-87462-006-0.
  7. ↑ Halina Karaś: Rusycyzmy słownikowe w polszczyźnie okresu zaborów. Warszawa: Elipsa, 1996, s. 192 203. ISBN 83-7151-117-5.
  8. ↑ Zygmunt Mazur: Snarski Stanisław (1795-1880). W: Henryk Markiewicz (red.): Polski słownik biograficzny. T. XXXIX. Warszawa - Kraków: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk - Fundacja na rzecz Nauki Polskiej, 1999–2000, s. 399. ISBN 84-239-4824-2.
  9. ↑ Stanisław Małachowski-Łempicki, Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738–1821, „Archiwum Komisji Historycznej”, t. XIV, Kraków 1930, s. 290.

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.