Właściwości chemiczne i fizyczne | |
Skład chemiczny |
Mn3O4 – tlenek manganu |
---|---|
Twardość w skali Mohsa |
5,5 |
Przełam |
nierówny |
Łupliwość |
wyraźna |
Układ krystalograficzny |
tetragonalny |
Gęstość minerału |
4,84 g/cm³ |
Właściwości optyczne | |
Barwa |
czarny, brunatnoczerwona |
Rysa |
brunatna, brunatnoczerwona |
Połysk |
metaliczny, diamentowy |
Hausmanit – minerał z gromady tlenków. Należy do grupy minerałów bardzo rzadkich.
Nazwa pochodzi od nazwiska niemieckiego mineraloga Johanna Friedricha Ludwiga Hausmanna (1782–1859), który rozpoznał ten minerał.
Charakterystyka
Właściwości
Zazwyczaj tworzy kryształy piramidalne (zbliżone do ośmiościanu) Bardzo często tworzy zbliźniaczenia, często wielokrotne (charakterystyczne są pięciokrotne zrosty bliźniacze). Występuje w skupieniach ziarnistych lub zbitych. Znane są pseudomorfozy po braunicie Jest kruchy, nieprzezroczysty, rozpuszcza się w kwasie solnym.
Występowanie
Jest minerałem utworów hydrotermalnych wysokich temperatur. Występuje w skałach metamorficznych stref kontaktowo-metasomatycznych (skarny). Najczęściej współwystępuje z takimi minerałami jak: baryt, hematyt, braunit, magnetyt, dolomit, kalcyt, psylomelan.
Miejsca występowania:
- W Polsce: został znaleziony na Dolnym Śląsku w okolicach Jawora.
Zastosowanie
- wykorzystywany jako ruda manganu (72% Mn),
- ma znaczenie naukowe (wskaźnik warunków przeobrażenia skał),
- ma znaczenie kolekcjonerskie,
- z hausmanitu metodą aluminotermiczną otrzymuje się czysty mangan.
- Równanie:
- 3 Mn3O4 + 8 Al → 4 Al2O3 + 9 Mn
Bibliografia
- J. Parafiniuk: Minerały systematyczny katalog 2004, TG ”Spirifer” W-wa 2005
- A. Bolewski, A. Manecki: Mineralogia szczegółowa, Wyd. PAE W-wa 1993
- A. Bolewski: Mineralogia szczegółowa, Wyd. Geologiczne W-wa 1965
Linki zewnętrzne
- artykuł i galeria zdjęć o hausmanicie na stronie Webmineral.com (ang.)
- hausmanit na stronie Mindat.org (ang.)