| Imię i nazwisko |
Hałyna Wasyliwna Pahutiak |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Narodowość |
ukraińska |
| Dziedzina sztuki | |
| Ważne dzieła | |
|
Słuha z Dobromylia, Mahnat | |
| Odznaczenia | |
 | |
| Strona internetowa | |
Hałyna Pahutiak (ukr. Галина Пагутяк; ur. 26 lipca 1958 we wsi Załokoć k. Drohobycza) — ukraińska pisarka i publicystka. Odznaczona Nagrodą im. Tarasa Szewczenki za powieść Słuha z Dobromylia.
Życiorys
Córka Wasyla i Iwanny Basarab. Urodziła się we wsi Bojków Załokoć, skąd wraz z rodziną przeprowadziła się do Uroża.
Po ukończeniu filologii ukraińskiej na Uniwersytecie Kijowskim pracowała w szkole w czarnobylskim rejonie, następnie w Muzeum Krajoznawczym w Drohobyczu, a także we Lwowskiej Galerii Sztuki. Zrzeszona w Narodowym Związku Pisarzy Ukrainy[1]. Mieszka we Lwowie.
Twórczość
Hałyna Pahutiak jest autorką ponad trzydziestu książek, licznych esejów i opowiadań. W swojej twórczości chętnie odwołuje się do historii i folkloru Galicji Wschodniej wplatając w nie wątki fantastyczne — m.in. Uriźka hotyka (Урізька готика), Słuha z Dobromylia (Слуга з Добромиля); porusza problemy ekologiczne, a także okrucieństwa i ludzkiej bezbronności[2]. Część z jej twórczości skierowana jest do dzieci i młodzieży — Wtecza zwiriw abo Nowyj Bestiarij (Втеча звірів або Новий Бестіарій), Korolistwo (Королівство), czy U Kożnoho je babusia (У кожного є бабуся).
W 2010 roku przyznana jej została Nagroda im. Tarasa Szewczenki za książkę Słuha z Dobromylia. Dwukrotnie nagradzana przez Międzynarodowy Konwent Fantastyki "Portal" w kategorii "Książka w języku ukraińskim" — w 2008 roku za Knyhonoszi z Korolistwa (Книгоноші з Королівства) oraz w 2011 roku za Zaczarowani muzykanty (Зачаровані музиканти).
Swoje eseje publikuje na serwisie internetowym zaxid.net.
Twórczość Hałyny Pahutiak przekładana była m.in. na język angielski, rosyjski, czeski i niemiecki. Dotychczas nie była przekładana na język polski.
Skandal z egzaminem maturalnym w 2015 roku
W 2015 roku fragment utworu Hałyny Pahutaik został wykorzystany bez uzgodnienia z autorką w arkuszu egzaminacyjnym na ukraińskiej maturze (ZNO) z języka ukraińskiego. Pięć zadań wymagało analizy filozoficznego tekstu "Mały szlak — nie dla ludzi..." i wskazania, co autorka miała na myśli. W otwartym liście Hałyna Pahutiak nazwała te zadania "absurdem i znęcaniem się nad autorskim tekstem"[3]. Po licznych protestach maturzystów w całej Ukrainie komisja egzaminacyjna postanowiła przyznać za sporne pytania jednakową liczbę punktów wszystkim zdającym[4].
Nagrody
| Rok | Nagroda | Kategoria | Książka | Rezultat |
|---|---|---|---|---|
| 2008 | Międzynarodowy konwent fantastyki "Portal" | Książka ukraińskojęzyczna | Knyhonoszi z korolistwa
(Книгоноші з Королівства) |
Wygrana |
| 2008 | Ukrainsko-austriacka literacka nagroda Українсько-австралійська літературна премія "Aster" (Айстра) | (brak) | Zachid soncia w Urożi
(Захід сонця в Урожі) |
Wygrana |
| 2009 | Książka roku BBC | Książka dla dorosłych | Uriźka hotyka
(Урізька готика) |
Nominacja |
| 2010 | Narodowa Nagroda im. Tarasa Szewczenki | Literatura | Słuha z Dobromylia
(Слуга з Добромиля) |
Wygrana |
| 2011 | Międzynarodowy konwent fantastyki "Portal" | Książka ukraińskojęzyczna | Zaczarowani Muzykanty
(Зачаровані музиканти) |
Wygrana |
| 2015 | Literacka nagroda Wałerego Szewczuka | (brak) | Mahnat
(Магнат) |
Wygrana |
Bibliografia
- Dity (Діти), Kijów 1982.
- Hospodar (Господар), Kijów 1986.
- Potrapyty w sad (Потрапити в сад), Kijów 1989.
- Hirczyczne zerno (Гірчичне зерно), Kijów 1990.
- Zapysky Biloho Ptaszka (Записки Білого Пташка) Kijów 1999.
- Zachid soncia w Urożi (Захід сонця в Урожі), Lwów 2003.
- Pysar schidnych worit Prytułku (Писар Східних Воріт Притулку), Lwów 2003,
- Korolistwo (Королівство), Tarnopol 2005.
- Wtecza zwiriw abo Nowyj Bestiarij (Втеча звірів), Kijów 2006, wyd. A-ba-ba-ha-ła-ma-ha.
- Słuha z Dobromylia (Słuha z Dobromylia), Kijów 2006.
- Knyhonoszi z Korolistwa (Книгоноші з Королівства), Tarnopol 2007.
- Mij Blyźkyj i Dalekyj Schid (Мій Близький і Далекий Схід), Lwów 2009.
- Uriźka hotyka (Урізька готика), Kijów 2010.
- Zaczarowani muzykanty (Зачаровані музиканти), Kijów 2010.
- Sny Juliji i Hermana (Sny Julii i Hermana), Kijów 2011.
- Uriż ta joho duchy (Уріж та його духи), Lwów 2012.
- Kożen deń inszyj (Кожен день інший), 2013.
- Sentymentani Mandriwky Hałyczynoju (Сентиментальні мандрівки Галичиною), Lwów 2014.
- Mahnat (Магнат), 2014.
- Nowyj rik u Stambuli (Новий рік у Стамбулі), Lwów 2015.
- U kożnoho je babusia (У кожного є бабуся), 2015.
- Hirki zemli (Гіркі землі), 2016.
- Kronika znykłoho mista Хроніка зниклого міста (Lwów 2019).
- Rozmowy pro żyttja i mystectwo (Розмови про життя і мистецтво), współautor: Ołeksandr Kłymenko, 2019
- Knyha pro Załokoć (Книга про Залокоть), 2020.
- Putiwnyk rozhublenych (Путівник розгублених), 2020.
Przypisy
- ↑ Pyśmennyćkyj dowidnyk, litera "P", Narodowy Związek Pisarzy Ukrainy
- ↑ Wywiad Ludzie przychodzą i odchodzą, a czary pozostają
- ↑ Скандал на цьогорічному ЗНО. Письменниця, чий твір використали у тестах, обурена питаннями до нього // Українська правда. Життя [Ukrainska Prawda. Życie], 27.04.2015.
- ↑ Ігор Лікарчук: Більшість абітурієнтів зараз не можуть письмово висловити свою думку [online], glavcom.ua [dostęp 2021-06-08] (ukr.).
Linki zewnętrzne
- Osobista strona Hałyny Pahutiak (wersja polska)
- Ludzie przychodzą i odchodzą, a czary pozostają — wywiad w magazynie literackim "Radar".
- Wywiad dla magazynu Sumno (w języku ukraińskim)
- Wywiad dla serwisu Litakcent (w języku ukraińskim)