 HD 10180 i jej otoczenie, układ planetarny nie jest widoczny (ESO) | |||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
01h 37m 53,5763s | ||||||||||||
| Deklinacja |
-60° 30′ 41,499″ | ||||||||||||
| Odległość | |||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||
| Typ widmowy |
G1V | ||||||||||||
| Masa |
1,062 ± 0,017 M☉ | ||||||||||||
| Promień |
1,20 ± 0,318 R☉ | ||||||||||||
| Temperatura |
5911 K | ||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||
| |||||||||||||
HD 10180 – gwiazda typu widmowego G znajdująca się w gwiazdozbiorze Węża Wodnego w odległości około 127 lat świetlnych od Ziemi. Gwiazda HD 10180 posiada układ planetarny składający się co najmniej z 6, a być może nawet z 9 planet[1]. Jest to najliczniejszy znany układ planetarny poza Układem Słonecznym, a być może nawet liczniejszy. Jego konfiguracja jest jednak zupełnie inna, orbity planet są dużo ciaśniejsze.
Zespół astronomów przez sześć lat prowadził obserwacje gwiazdy za pomocą teleskopu o średnicy 3,6-metra należącego do Obserwatorium La Silla, będącego własnością Europejskiego Obserwatorium Południowego. Korzystano z zamontowanego na teleskopie niezwykle precyzyjnego spektrografu HARPS. Pozwoliło to na wykonanie 190 pomiarów prędkości radialnych HD 10180. Analiza pozyskanych danych wykazała niewielkie ruchy gwiazdy spowodowane oddziaływaniem grawitacyjnym okrążających ją planet[2].
Układ planetarny
Planety należące do układu planetarnego HD 10180 mają masy od 1,35 do 64 mas Ziemi, z czego trzy mają masy porównywalne z Ziemią, pięć ma masy zbliżone do masy Neptuna, a najmasywniejsza jest porównywalna z Saturnem. Okresy ich obrotu wokół gwiazdy wynoszą od 1 do 2222 dni, a ich odległości mieszczą się w zakresie od 0,002 do 3,4 jednostki astronomicznej od centralnej gwiazdy. Najlżejsze z planet muszą jeszcze zostać w pełni potwierdzone przez obserwacje zmian prędkości radialnej gwiazdy.
W kwietniu 2012 ogłoszono możliwe odkrycie planet HD 10180 i oraz HD 10180 j[1].
| Towarzysz |
Masa (MJ) |
Okres orbitalny (dni) |
Półoś wielka (au) |
Ekscentryczność |
|---|---|---|---|---|
| b (niepotwierdzona) | 0,00424755 | 1,177662 ± 0,000090 | 0,02225 ± 0,00035 | 0,0000 ± 0,0025 |
| c | 0,041217 | 5,75962 ± 0,00029 | 0,0641 ± 0,0010 | 0,045 ± 0,026 |
| i (niepotwierdzona) | 0,006 +0,005−0,0057 | 9,655 +0,022−0,072 | 0,0904 +0,0043−0,0047 | 0,05 +0,23−0,05 |
| d | 0,03696945 | 16,3570 ± 0,0042 | 0,1286 ± 0,0020 | 0,088 ± 0,041 |
| e | 0,07897304 | 49,747 ± 0,023 | 0,2699 ± 0,0042 | 0,026 ± 0,036 |
| j (niepotwierdzona) | 0,016 +0,0186−0,01 | 67,55 +1,28−0,88 | 0,33 +0,017−0,016 | 0,07 +0,12−0,07 |
| f | 0,07519743 | 122,72 ± 0,19 | 0,4929 ± 0,0078 | 0,135 ± 0,046 |
| g | 0,06733159 | 602 ± 11 | 1,422 ± 0,026 | 0,19 ± 0,14 |
| h | 0,20262404 | 2222 ± 106 | 3,40 ± 0,11 | 0,080 ± 0,070 |
Zobacz też
Przypisy
- 1 2 Mikko Tuomi, Evidence for 9 planets in the HD 10180 system, „Astronomy & Astrophysics”, 543, 2012, DOI: 10.1051/0004-6361/201118518, arXiv:1204.1254v1 [astro-ph.EP] [dostęp 2017-01-10] (ang.).
- ↑ C. Lovis, D. Ségransan, M. Mayor, S. Udry i inni. The HARPS search for southern extra-solar planets XXVII. Up to seven planets orbiting HD 10180: probing the architecture of low-mass planetary systems. „Astronomy & Astrophysics”, 2010-08-13. ESO.
Linki zewnętrzne
- Encyklopedia pozasłonecznych układów planetarnych – HD 10180
- HD 10180 w bazie SIMBAD (ang.)
- HD 10180: odkryto najbogatszy dotąd system planetarny – Astronomiczne zdjęcie dnia (pol.)