Gustaw Edward Przychocki
ilustracja
Państwo działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

14 lutego 1884
Gromnik

Data i miejsce śmierci

4 lutego 1947
Kraków

Profesor nauk humanistycznych
Specjalność: filologia klasyczna
Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Jagielloński Uniwersytet Warszawski

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941) Medal Niepodległości Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Złoty Wawrzyn Akademicki Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Krzyż Komandorski Orderu Węgierskiego Zasługi (cywilny)

Gustaw Edward Przychocki (ur. 14 lutego 1884 w Gromniku, zm. 4 lutego 1947 w Krakowie) – polski filolog klasyczny, profesor i rektor Uniwersytetu Warszawskiego, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek Polskiej Akademii Umiejętności, podpułkownik artylerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Był synem Franciszka (naczelnika urzędu pocztowego) i Henryki z Mayerów. Kształcił się w gimnazjum w Nowym Sączu (gdzie jednym z jego nauczycieli był Stanisław Rzepiński), w latach 1903–1909 studiował archeologię i filologię klasyczną na Uniwersytecie Jagiellońskim (m.in. u Piotra Bieńkowskiego-Łady, Leona Sternbacha i Kazimierza Morawskiego). W 1909 obronił pracę doktorską Ovidiana Pars I. Quae ratio inter Ovidium comoediaeque novae poetas in rebus amatoriis depingendis intercedat, exponatur; studia uzupełniał na uniwersytetach w Wiedniu, Berlinie i Oxfordzie. Po studiach pracował jako nauczyciel języków starożytnych w gimnazjum w Podgórzu (1909–1910), C. K. Gimnazjum Arcyksiężniczki Elżbiety w Samborze (1910–1911), a w latach 1911–1917 w c. k. Gminazjum Realnym (IV.) w Krakowie. W latach 1912–1914 należał do Drużyn Strzeleckich. W 1913 habilitował się na Uniwersytecie Jagiellońskim na podstawie rozprawy De Gregorii Nazianzeni epistulis. Quaestiones selectae.

W czasie I wojny światowej walczył w szeregach cesarskiej i królewskiej Armii. Na przełomie 1918 i 1919 uczestniczył w obronie Lwowa, później w wojnie polsko-bolszewickiej (w randze podpułkownika rezerwy).

W 1918 objął I Katedrę Filologii Klasycznej Uniwersytetu Warszawskiego, początkowo jako docent, w 1919 mianowany profesorem nadzwyczajnym, rok później profesorem zwyczajnym. W roku akademickim 1922/1923 był dziekanem Wydziału Filozoficznego, 1928/1929 rektorem, 1929/1930 prorektorem. W 1935 przeniósł się na Uniwersytet Jagielloński, gdzie kierował III Katedrą Filologii Klasycznej. W 1939 uczestniczył w kampanii wrześniowej; lata 1939–1940 spędził w Budapeszcie, gdzie prowadził zajęcia na uniwersytecie. Resztę wojny spędził w Krakowie i rodzinnym Gromniku, w 1945 wznowił wykłady na Uniwersytecie Jagiellońskim.

W 1923 został powołany na członka korespondenta Polskiej Akademii Umiejętności, w 1929 na członka czynnego; już w latach 1912–1917 pełnił funkcję sekretarza Komisji Filologicznej Akademii, a od 1945 przewodniczył tej komisji. Należał także do Towarzystwa Naukowego Warszawskiego (1922 członek rzeczywisty, 1929 członek zwyczajny) i Towarzystwa Naukowego we Lwowie (1930 członek czynny). W 1937 został doktorem honoris causa uniwersytetu ateńskiego[1].

Od 1946 był prezesem Polskiego Towarzystwa Filologicznego, organizował Oddział Warszawski tej organizacji; stał ponadto na czele Zrzeszenia Profesorów i Docentów Szkół Akademickich w Polsce. W latach 1919–1921 był członkiem Komisji Programowej Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.

Ordery i odznaczenia

Dorobek naukowy

W pracy naukowej Przychocki zajmował się patrologią i latynistyką. Prowadził szerokie badania nad listami Grzegorza z Nazjanzu. Badał twórczość Owidiusza, Wergiliusza i Cycerona; wykazał związki poezji Owidiusza z grecką komedią nową, badał także legendę o grobie Owidiusza na ziemiach polskich. Omówił wpływ Plauta na twórczość Aleksandra Fredry. Przygotował do wydania (wspólnie z Władysławem Strzeleckim) Rzymską elegię miłosną. Wybór (1955).

Uczniowie

Obok Strzeleckiego do jego znanych uczniów należeli Janina Niemirska-Pliszczyńska, Jerzy Manteuffel, Aleksander Turyn, Lidia Winniczuk, Maria Maykowska, Marian Plezia. Miał opinię dobrego wykładowcy, wysoko cenionego przez studentów.

Z prac Przychockiego można wymienić:

Przypisy

  1. ↑ Uczeni polscy doktorami honorowymi Uniwersytetu Ateńskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 97 z 30 kwietnia 1937.
  2. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 41 z 6 grudnia 1921 roku, s. 1609.
  3. 1 2 3 4 5 Stanisław Łoza: Czy wiesz kto to jest? Warszawa, 1938, s. 600
  4. ↑ M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 592 „za zasługi na polu pracy naukowej”.
  5. ↑ M.P. z 1931 r. nr 111, poz. 163.
  6. ↑ M.P. z 1936 r. nr 261, poz. 460 „za wybitną twórczość naukową, związaną z literaturą piękną”.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.