Gumowo
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

ciechanowski

Gmina

Ciechanów

Wysokość

138 m n.p.m.

Liczba ludności (2011)

291[1][2]

Strefa numeracyjna

23

Kod pocztowy

06-452[3]

Tablice rejestracyjne

WCI

SIMC

0112466[4]

Położenie na mapie gminy wiejskiej Ciechanów
Mapa konturowa gminy wiejskiej Ciechanów, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Gumowo”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Gumowo”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Gumowo”
Położenie na mapie powiatu ciechanowskiego
Mapa konturowa powiatu ciechanowskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Gumowo”
Ziemia52°50′19″N 20°29′47″E/52,838611 20,496389[5]

Gumowo – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ciechanowskim, w gminie Ciechanów[4][6].

Integralne części wsi Gumowo[4][6]
SIMCNazwaRodzaj
0112472Krzyżeczęść wsi

Przez miejscowość przebiega droga krajowa DK60.

W pasie Gumowo-Chotum-Rajmundowa występują wzniesienia i pagórki utworzone przez morenę czołową.

Do sołectwa Gumowo należy wioska Krzyże.

Historia

Najstarsze wzmianki o wsi pochodzą z 1349 roku, następne z 1435 i odnoszą się do Gumowa Kmiecego. W roku 1435 Elżbieta, wdowa po Pawle z Gumowa oraz jej dzieci sprzedali braciom Tomaszowi, Mikołajowi, Wojciechowi i Jakubowi dziedzicom Gumowa całą swoją część za 35 i pół kóp groszy w półgroszach. Grzegorz z Gumowa przeniósł się do ziemi wiskiej, gdzie otrzymał od księcia Wodzisława 10 włók chełmińskich i założył na prawie niemieckim wieś o nazwie Ginąca Biel. W roku 1461 książęta Siemowit VI i Wodzisław II nadali Janowi Szyjce z Gumowa 10 włók w ziemi wiskiej. Wzmianka z 1497 roku wymienia Gumowo Kamienne w powiecie sulerzyskim, a później niedzborkim.

Znane jest jeszcze Gumowo Ptaszki (nazwa od dziedzica Jana Ptaszka w 1531 r.) w którym w 1567 r. mieszkał Albert Romocki i Gumowo Janusze należące do Mikołaja Sulerzyskiego. Gumowo Ptaszki należały do parafii Ciechanów, pozostałe do Sulerzyża. Właścicielem był Andrzej Radziejewski chorąży sochociński, któremu Jan Olbracht darował te dobra skonfiskowane Ściborowi z Gumowa. W roku 1491 Mikołaj z Gumowa sprzedał Mikołajowi z Niestumia część Cierzynka (wieś obecnie nie istnieje). W roku 1510 wymieniony jest Maciej Kowal z Gumowa, w roku 1540 Wawrzyniec i Urban, synowie Macieja Swobody z Gumowa Kmiecego. W roku 1580 występuje Jakub Hrubieszowski, obywatel Gumowa oraz Paweł ze Stanisławem Gumowscy z Gumowa Dominialnego, wymieniony jest też Telesfor Wodziński, obywatel z Nużewa i jego żona Józefa z Gumowskich. W roku 1812 wspomniany jest 35-letni Bartłomiej Załęski woltyżer w wojsku polskim. W roku 1815 mieszkał w Gumowie Mateusz Mostowski, właściciel połowy Sulerzyża. Mieszkańcy brali udział w powstaniu styczniowym w 1863 roku, po nim pozostało wielu tzw. Kryjaków, a Andrzejowi Laszkiewiczowi skonfiskowano gospodarstwo. W roku 1867 po wprowadzeniu sądów gminnych, w Gumowie umieszczono siedzibę sądu okręgu III dla gmin Nużewo i Młock. Niewielki budynek sądu, usytuowany na posesji Zmudczyńskich, zachował się do dzisiejszych czasów (mieściła się poczta).

W roku 1904 zawiązała się we wsi spółka rolna, w 1907 roku dziedzic Adam Mierzejewski (Gumowo Kamienne) uruchomił gorzelnię. W 1908 roku figuruje on w Towarzystwie Kredytowym Ziemskim i Towarzystwie Rolniczym w Ciechanowie. W roku 1906 wobec narastających kradzieży w okolicy, dwustu włościan z Gumowa i sąsiednich wsi dokonało samosądu na 46-letnim złodzieju, mieszkańcu tejże wsi.

W roku 1925 Adam Mierzejewski sprzedał majątek lekarzowi z Ciechanowa Maksymilianowi Purzyckiemu. We wsi był młyn wietrzny Władysława Śliwińskiego, obecnie jest tam młyn motorowy. Na panującą w 1919 roku "hiszpankę" zmarło 20 osób. W 1921 roku wśród mieszkańców było 9 Żydów. W 1930 roku powstała zlewnia mleka i zawiązano koło PW i WF oraz powstał Związek Strzelecki, po wojnie poczta.

Po II wojnie światowej

W 1945 r. zawiązał się 11-osobowy komitet folwarczny, który zajął się parcelacją liczącego 229,9 ha majątku Maksymiliana Purzyckiego. Ziemię otrzymało 32 bezrolnych i małorolnych. Zajęto też dom, czworaki, oborę, stajnię, sieczkarnię, spichlerz, trzy chlewki, stodołę i kuźnię. Maksymilian Purzycki przebywał 5 lat w Dachau, wrócił, ale zmarł w 1946 roku w Ciechanowie. W roku 1946 wieś liczyła 432 mieszkańców. We wsi zawiązała się spółdzielnia produkcyjna, w 1957 roku powstało kółko rolnicze. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ciechanowskiego. W 2002 r. wieś liczyła 330 mieszkańców, należało do niej 768 ha gruntu.

Edukacja

W roku 1958 kosztem 1,8 mln zł wybudowano czteroizbowy budynek szkoły, a w 1999 roku nowy budynek szkoły podstawowej i gimnazjum.

Osoby związane z Gumowem

Z Gumowa pochodzą m.in.:

  • Tomasz Gutowski – Benedictides, który zostawił w 1576 r. w druku rzadkie dzieło pt. „Królów o książąt polskich od Lecha aż do Stefana I króciuchne porządku zawarcie i opis”;
  • Józef Biliński – poseł na Sejm, rolnik, działacz społeczno-oświatowy.
  • Janina Kozłowska z Kijewskich –polonistka, pracowniczka Biblioteki Naukowej WAT, Instytutu Kultury Polskiej w Londynie, nauczycielka w Warszawie, malarka kwiatów i pejzaży. Przed II wojną spędzała wakacje u krewnych w gumowskim dworze pisarka Irena Jurgielewiczowa.

Przypisy

  1. ↑ Wieś Gumowo w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2017-10-14], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-12-16].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 347 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. 1 2 3 GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 40245
  6. 1 2 Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

Bibliografia

  • Alfred Borkowski, Miejscowości powiatu ciechanowskiego – wybrane informacje, Ciechanów, 2008
  • Edward Lewandowski, Wieś ciechanowska, gmina Ciechanów, Ciechanów, 2002

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.