Grzegorz Maria Leszczyński (ur. 16 sierpnia 1956 w Warszawie[1]) – polski historyk literatury, krytyk literacki, badacz literatury dla młodzieży.
Życiorys
W 1979 ukończył studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim, następnie podjął pracę na macierzystej uczelni[1]. W 1989 obronił pracę doktorską napisaną pod kierunkiem Andrzeja Makowieckiego[2], wydaną w wersji skróconej w 1990 jako Młodopolska lekcja fantazji. O przełomie antypozytywistycznym w literaturze fantastycznej dla dzieci i młodzieży. W 2007 uzyskał stopień doktora habilitowanego na podstawie pracy Kulturowy obraz dziecka i dzieciństwa w literaturze drugiej połowy XIX i w XX wieku. Wybrane problemy, w 2018 tytuł profesora nauk humanistycznych[3]. Przez całą karierę zawodową związany z Uniwersytetem Warszawskim, był m.in. zastępcą dyrektora Instytutu Literatury Polskiej (1990-1993), prodziekanem Wydziału Polonistyki (2008-2016), od 2016 jest dyrektorem Centrum Języka Polskiego i Kultury Polskiej dla Cudzoziemców Polonicum. Kieruje Zakładem Literatury Popularnej, Dziecięcej i Młodzieżowej UW[2]. W latach 1994-2000 był równocześnie zastępcą dyrektora Redakcji Dziecięcej Telewizji Polskiej[2].
W 1993 należał od założycieli Stowarzyszenia Przyjaciół Książki dla Młodych - Polskiej Sekcji IBBY (działającej wcześniej w mniej formalny sposób)[4], był jego pierwszym prezesem (do 1994), następnie wiceprezesem (1995-1998)[1].
W 1990 otrzymał nagrodę Polskiej Sekcji IBBY za działalność krytycznoliteracką, w 2002 ta sama organizacją przyznała mu razem z Barbarą Tylicką nagrodę specjalną za przygotowanie Słownika literatury dziecięcej i młodzieżowej[5]. W 2013 otrzymał wyróżnienie Nagrody Ikara w kategorii popularyzacja[6], a także statuetkę Pegazika w kategorii Przyjaciel Książki przyznawaną podczas Poznańskich Spotkań Targowych Książka dla Dzieci, Młodzieży i Rodziców[7]. Jest członkiem honorowym Polskiej Sekcji IBBY i Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek[2], a także członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego[8].
Twórczość
Według[9]:
- Młodopolska lekcja fantazji. O przełomie antypozytywistycznym w literaturze fantastycznej dla dzieci i młodzieży (1990)
- Elementarz literacki. Leksykon młodego czytelnika (1995), wyd. II jako Elementarz literacki. Terminy, pojęcia, charakterystyki (2001)
- Sto lat baśni polskiej (1995) - redakcja
- Literatura i książka dziecięca. Słowo – obiegi – konteksty (2002)
- Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej (2002) - redakcja - z Barbarą Tylicką
- Kulturowy obraz dziecka i dzieciństwa w literaturze drugiej połowy XIX i w XX wieku. Wybrane problemy (2006)
- Magiczna biblioteka. Zbójeckie księgi młodego wieku (2007)
- Bunt czytelników. Proza inicjacyjna netgeneracji (2010)
- Książki pierwsze. Książki ostatnie? Literatura dla dzieci i młodzieży wobec wyzwań nowoczesności (2012)
- Książka i młody czytelnik. Zbliżenia, oddalenia, dialogi (2013) - z Michałem Zającem
- Wielkie małe książki. Lektury dzieci. I nie tylko (2015)
- Daję słowo. Wędrówki po języku i literaturze (2016)
- Joanna Kulmowa – „bajka o nadziei, odwadze i mądrości” (2018)
Przypisy
- 1 2 3 Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny. Edycja IV, wyd. Interpress, Warszawa 2001, s. 505
- 1 2 3 4 Zakład Literatury Popularnej, Dziecięcej i Młodzieżowej. Pracownicy i doktoranci: Grzegorz Leszczyński
- ↑ Prof. dr hab. Grzegorz Maria Leszczyński, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2023-08-28] .
- ↑ IBBY - Misja i historia
- ↑ 1990-2005. Twórcy dzieciom. Almanach Polskiej Sekcji IBBY, wyd. Warszawa 2006, s. 22, 30
- ↑ Nagrody Ikara 2013
- ↑ Wydawca, nr 1-2 (2017), s. 20
- ↑ Towarzystwo Naukowe Warszawskie. Aktualna lista członków z podziałem na Wydziały
- ↑ Publikacje Grzegorza Leszczyńskiego