Grudzyny
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

jędrzejowski

Gmina

Imielno

Liczba ludności (2011)

149[1][2]

Strefa numeracyjna

41

Kod pocztowy

28-313[3]

Tablice rejestracyjne

TJE

SIMC

0239497[4]

Położenie na mapie gminy Imielno
Mapa konturowa gminy Imielno, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Grudzyny”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Grudzyny”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Grudzyny”
Położenie na mapie powiatu jędrzejowskiego
Mapa konturowa powiatu jędrzejowskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Grudzyny”
Ziemia50°33′35″N 20°23′15″E/50,559722 20,387500[5]
Józef Piłsudski w otoczeniu legionistów w Grudzynach nad Nidą w dniu swoich imienin, 19 marca 1914 r.

Grudzyny – wieś sołecka[6] w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie jędrzejowskim, w gminie Imielno[4][7].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Części wsi

Integralne części wsi[4][7]
SIMCNazwaRodzaj
0239505Wrzosyprzysiółek

Historia

Historia wsi sięga XIII wieku. Kodeks Dyplomatyczny Cystersów Mogilskich z 1236 roku wymienia Zdzisława z Grudzyny jako świadka w sporach o prebendy. Tenże Zdzisław w 1243 roku był stolnikiem krakowskim z rodu Kuropatwów pieczętujący się herbem Szreniawa. Do rodu Kuropatwów wieś należy do schyłku XV wieku, potem przechodzi do Dembińskich herbu Rawicz, a następnie Oraczewskich – w roku 1624[8].

Według ksiąg poborowych z 1681, wieś kościelna „Grudzina” miała w dwóch działach, Oraczowskiego i Kmity, 13 łanów kmiecych, 6 zagrodników bez roli, 1 czynszownika 8 komorników z bydłem i 9 komorników bez bydła[9].

W wieku XIX Grudzyny opisano jako, wieś i folwark w powiecie jędrzejowskim, gminie Mierzwin, parafii własnej.

Według spisu z r. 1827 było tu 15 domów i 85 mieszkańców[10]. Folwark Grudzyny z attynecją „Regałów” i „Kępiołka”, posiadał rozległość 783 mórg, posiadał budynków murowanych 3, drewnianych 5. Wieś folwarczna Grudzyny osad 18, z gruntem mórg 81.[11]

W r. 1852 ma miejsce konfiskata Grudzyn a to na skutek udziału w powstaniu Stanisława Szamoty ówczesnego właściciela. W roku 1855, odkupuje wieś na licytacji jego żona Teodozja z Gołuchowskich i tegoż samego roku sprzedaje Eulegiuszowi Zakrzewskiemu. W roku 1859 nabywa ją Nestor Koszutski. W latach 30. XX wieku właścicielami ośrodka dworskiego była rodzina Zubrzyckich[12].

Wiosną 1914 r. w Grudzynach stacjonował Józef Piłsudski ze swoimi legionistami i tu świętowano jego urodziny 19 marca 1914 r.[13]

Kościół i parafia

W roku 1365 Bodzanta biskup krakowski dziesięciny z Opatkowic i Zegartowic „prope Grodzynam”, nadaje altarii pw. św. Macieja apostoła w katedrze krakowskiej (Kodeks katedry krakowskiej t.I, s.261)

Według opisu Długosza kościół parafialny istniał tu już w połowie XV w. Długosz L.B t.I, s. 238. zakrystii kościoła w Mierzwinie znajdował się kielich darowany roku 1645 kościołowi w Grudzyniu, przez Jana z Solcy Soleckiego.

Tu był pierwotny kościół parafialny parafii Mierzwin. Parafia Grudzyny dekanatu jędrzejowskiego liczyła 1897 dusz.

Zabytki

Przypisy

  1. ↑ Wieś Grudzyny w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-02-25], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 343 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. 1 2 3 TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-03-20].
  5. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 39533
  6. ↑ Jednostki organizacyjne gminy Imielno. Urząd Gminy Imielno. [dostęp 2015-03-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-11)].
  7. 1 2 Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-03-20].
  8. ↑ Borkiewicz i Linowski 1937 ↓, s. 36.
  9. ↑ Grudzyny, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 539.
  10. ↑ Tabela. Tabela miast, wsi, osad Królestwa Polskiego z wyrażeniem ich położenia i ludności, alfabetycznie ułożone w biurze Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, t. I-II, W. 1827.. „Centralna Biblioteka Statystyczna”. A-Ł (Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego), s. 288, 1827. Warszawa.
  11. ↑ Grudzyny, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 870.
  12. ↑ Borkiewicz i Linowski 1937 ↓, s. 38.
  13. ↑ Opis imienin Józefa Piłsudskiego w Grudzynach nad Nidą z 1914 roku. Instytut Piłsudskiego w Londynie. [dostęp 2021-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  14. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 6 [dostęp 2015-10-13].

Bibliografia

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.