Graduał opata Mścisława
Graduale de tempore et de sanctis
Ilustracja
Strona 5 z miniaturą
Oznaczenie

Rps 12722 V

Data powstania

około 1390

Miejsce powstania

Małopolska

Zawartość

graduał

Język

łacina

Technika

pergamin

Rozmiary

56×38 cm

Liczba kart

326

Miejsce przechowywania

Biblioteka Narodowa w Warszawie

Graduał opata Mścisława (łac. Graduale de tempore et de sanctis) – średniowieczny graduał z końca XIV w., przechowywany w Bibliotece Narodowej w Warszawie.

Historia

Inspiratorem powstania graduału był Mścisław, opat klasztoru w Tyńcu (1386–1410), którego wizerunek został umieszczony na karcie kodeksu[1]. Księga została zapisana około 1390[1]. Zdobienia wykonali małopolscy iluminatorzy, być może w samym Tyńcu[1][2]. W XVI w. została dodana staranna oprawa z deski obciągniętej tłoczoną białą skórą z mosiężnymi okuciami narożnikowymi i plakietą z guzem pośrodku[1]. W 1632 sporządzono indeks (strony 649–655)[2].

Po kasacie zakonu w 1817 rękopis trafił do Biblioteki Uniwersytetu Lwowskiego[1]. W zbiorach Biblioteki Narodowej znalazł się po II wojnie światowej[1]. Obecnie oznaczony jest sygnaturą Rps 12722 V (dawniej Akc. 10810)[3][2]. Od 2024 rękopis jest częścią wystawy stałej w Pałacu Rzeczypospolitej[4].

Opis

Księga wykonana jest na pergaminie[2]. Jej wymiary to 56×38 cm[2]. Składa się z 328 kart (656 stron)[2].

Dekoracje zostały wykonane przez dwóch malarzy, a dokończone przez trzeciego[1]. Stylistyka iluminacji jest charakterystyczna dla sztuki Czech i Śląska schyłku XIV wieku[1]. Na zdobienia składa się 11 inicjałów figuralnych oraz floratura marginalna[1]. Zdobienia inicjałów przechodzą w wijące się obficie liście akantu, oplatające całą stronę[1]. W kolorystyce dominują czerwienie, zielenie i błękity[1].

Notacja muzyczna, użyta w graduale, zalicza się do typu nota quadrata[1].

Zobacz też

  • Antyfonarz opata Mścisława

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Graduał opata Mścisława. W: Nad złoto droższe. Skarby Biblioteki Narodowej (wersja elektroniczna). Warszawa: Biblioteka Narodowa, 2003. ISBN 83-7009-433-3.
  2. 1 2 3 4 5 6 Inwentarz rękopisów do połowy XVI wieku w zbiorach Biblioteki Narodowej. Warszawa: Biblioteka Narodowa, 2012, s. 207–208. ISBN 978-83-7009-619-9.
  3. ↑ Graduale de tempore et de sanctis. Polona. [dostęp 2021-02-23].
  4. ↑ Pałac Rzeczypospolitej. Trzy razy otwierana. Najcenniejsze zbiory Biblioteki Narodowej w Pałacu Rzeczypospolitej. Tomasz Makowski (oprac.), Patryk Sapała (współprac.). Warszawa: Biblioteka Narodowa, 2024, s. 9, 48.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.