Gorzeń Górny
wieś
Ilustracja
Zabytkowy dworek Emila Zegadłowicza
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

wadowicki

Gmina

Wadowice

Liczba ludności (2011)

291[1][2]

Strefa numeracyjna

33

Kod pocztowy

34-100[3]

Tablice rejestracyjne

KWA

SIMC

0074180

Położenie na mapie gminy Wadowice
Mapa konturowa gminy Wadowice, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Gorzeń Górny”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Gorzeń Górny”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Gorzeń Górny”
Położenie na mapie powiatu wadowickiego
Mapa konturowa powiatu wadowickiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Gorzeń Górny”
Ziemia49°51′14″N 19°29′42″E/49,853889 19,495000[4]

Gorzeń Górny – wieś w Polsce administracyjnie należąca do województwa małopolskiego, powiatu wadowickiego i gminy Wadowice[5][6].

Położenie

Wieś jest położona na lewym brzegu rzeki Skawy, na skraju Beskidu Małego, u podnóża Iłowca (477 m), stanowiącego najwyżej położony punkt wsi. Graniczy z miejscowościami: Ponikiew, Jaroszowice, Zawadka i Gorzeń Dolny.
Przez sołectwo Gorzeń Górny przebiega odcinek drogi krajowej nr 28 (Zator – Medyka). Od tej drogi odgałęziają się drogi powiatowe nr 04-250 Gorzeń Górny – Koziniec oraz nr 04-251 Gorzeń Górny – Ponikiew.

Obszar Gorzenia Górnego obejmuje 202 ha. Przeważają użytki rolne (55% powierzchni). Lasy i grunty leśne stanowią 36% powierzchni miejscowości. Gorzeń Górny zamieszkują 282 osoby (2008).
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bielskiego.

Historia

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1419 roku, choć jej teren był prawdopodobnie zamieszkały już znacznie wcześniej. Miejscowa tradycja lokuje na wzgórzu Grapa, zwanym też „Grodziskiem”, pozostałości grodziska, pochodzącego być może z okresu kultury łużyckiej. Nie zachowały się żadne ślady umocnień. W latach 20. XX w. w tym rejonie znaleziono ułamki naczyń glinianych z przełomu er[7].

W XVI wieku Gorzeń Górny stanowił własność Gorzeńskich herbu Topór, a w XVII wieku księdza Głogurskiego i Biberstein-Starowieyskich. W 1725 r. Franciszek Starowieyski sprzedał go Skorupkom-Padlewskim. Od 1792 roku był własnością Jakuba Littmana Hupperta, który wybudował tu klasycystyczny dworek. Od wnuków Hupperta kupiła go Eleonora Czerniczkowa, która z kolei w 1883 roku sprzedała go profesorowi gimnazjum w Wadowicach Tytusowi Zegadłowiczowi. Po nim odziedziczył go syn Emil Zegadłowicz, który rozsławił wioskę zarówno za sprawą własnej twórczości literackiej, jak i założonej w Gorzeniu Górnym grupy artystycznej „Czartak”. Do dworku Zegadłowiczów przyjeżdżało wówczas (lata 20. i 30. XX wieku) wielu artystów, publicystów i uczestników polskiego życia publicznego, aby dyskutować, tworzyć i wypoczywać.

Zabytki

Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[8].

Zasoby turystyczne i przyrodnicze

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Wieś Gorzeń Górny w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2018-03-02], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-03-02].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 325 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 35129
  5. ↑ GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. ↑ Gabriel Leńczyk, (oprac. Stanisław Kołodziejski): Katalog grodzisk i zamczysk z terenu Małopolski. Kraków: Muzeum Archeologiczne w Krakowie, 1983, s. 18, 59.
  8. ↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2024-01-01].

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.