Goliathini
Latreille, 1829
Ilustracja
Goliathus goliatus z rozpiętymi skrzydłami
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Infrarząd

żukokształtne

Nadrodzina

żuki

Rodzina

poświętnikowate

Podrodzina

kruszczycowate

Plemię

Goliathini

Synonimy
  • Goliathides Latreille, 1829
  • Goliathidae Latreille, 1829
Eudicella gralli (samiec po lewej; samica po prawej)
Samiec Dicronocephalus wallichii
Heterorrhina macleayi
Samiec Goliathus cacicus
Trigonophorus rothschildi
Stephanorrhina guttata
Chlorocala africana oertzeni
Dicronorrhina derbyana derbyana

Goliathini – plemię chrząszczy z rodziny poświętnikowatych i podrodziny kruszczycowatych.

Morfologia

Większość gatunków osiąga średnie i duże jak na chrząszcze rozmiary ciała[1]. Największy przedstawiciel, Goliathus goliatus, osiąga 110 mm i jest jednym z najcięższych chrząszczy oraz jednym z najmasywniejszych owadów zdolnych do lotu[2][3]. W budowie głowy przejawia się dymorfizm płciowy – u samców zwykle występują wyrostki na nadustku[4]. Czułki buduje dziesięć członów, z których trzy ostatnie formują buławkę[1][3]. Żuwaczki są niewidoczne patrząc od góry, wskutek nakrycia nadustkiem[3]. Przedplecze pozbawione jest wyodrębnionego płata środkowo-nasadowego. Między nasadami pokryw widoczna jest tarczka[4]. Pokrywy mają lekkie wcięcia na bocznych brzegach umieszczone za guzami barkowymi. Taka ich budowa umożliwia im lot z zamkniętymi pokrywami. Epimeryty śródtułowia są wyraźnie widoczne od góry, wskutek odsłonięcia rzeczonymi wcięciami[3][1][4]. Powierzchnia pokryw może być naga lub porośnięta delikatnym, jedwabistym owłosieniem (omszeniem)[4]. Przednia para odnóży ma stożkowate, skierowane ku dołowi biodra[3][4]. Śródpiersiowo-zapiersiowy wyrostek międzybiodrowy zwykle szeroko rozdziela biodra środkowej pary odnóży. Biodra tylnej pary stykają się ze sobą[4]. Stopy wszystkich par odnóży zwieńczone są empodiami oraz nierozszczepionymi i zbliżonymi do siebie rozmiarami pazurkami[3][4]. Odwłok jest krótki i ma duże, dobrze widoczne od góry pygidium[1][3][4].

Larwami są pędraki o ciele wygiętym w kształt litery „C”, przy czym może się ono rozprostowywać przy poruszaniu i w przypadku zaniepokojenia[3]. Największe rozmiary osiągają u niektórych przedstawicieli rodzaju goliat, dochodząc do 130 mm długości i przekraczając masę 100 gramów[5] (jedne z najmasywniejszych przedstawicieli gromady owadów[2]).

Występowanie

Przedstawiciele plemienia występują głównie w krainie etiopskiej i orientalnej. Dwa rodzaje zamieszkują Nowy Świat; oba znane są z Meksyku[4].

Taksonomia

Takson ten wprowadził w 1829 roku Pierre André Latreille pod nazwą Goliathides[6]. Jest to dosyć obszerne plemię, obejmujące około 80 rodzajów[7], sklasyfikowanych w 4 podplemionach[6]:

  • podplemię: Coryphocerina Burmeister, 1842
    • Anisorrhina Westwood, 1842
    • Asthenorhella Westwood, 1874
    • Asthenorhina Westwood, 1844
    • Bietia Fairmaire, 1898
    • Bothrorrhina Burmeister, 1842
    • Brachymitra Kolbe, 1904
    • Caelorrhina Hope, 1841
    • Cheirolasia Westwood, 1843
    • Chlorocala Kirby & Spence, 1828
    • Chondrorrhina Kraatz, 1880
    • Compsocephalus White, 1845
    • Cosmiomorpha Saunders, 1852
    • Cyphonocephalus Westwood, 1842
    • Daedycorrhina Bates, 1888
    • Dicellachilus Waterhouse, 1905
    • Dicheros Gory & Percheron, 1833
    • Dicronorhina Hope, 1837
    • Diphyllomorpha Hope, 1843
    • Dymusia Burmeister, 1842
    • Euchloropus Arrow, 1907
    • Eudicella White, 1839
    • Eutelesmus Waterhouse, 1880
    • Gnathocera Kirby, 1825
    • Gnorimimelus Kraatz, 1880
    • Hemiheterorrhina Miksic, 1974
    • Herculaisia Seillière, 1910
    • Heterorrhina Westwood, 1842
    • Ischnoscelis Burmeister, 1842
    • Jumnos Saunders, 1839
    • Lansbergia Ritsema, 1888
    • Lophorrhina Westwood, 1842
    • Lophorrhinides Perissinotto, Clennell & Beinhundner, 2019
    • Macrotrigonophorus Miksic, 1974
    • Mecynorhina Hope, 1837
    • Mystroceros Burmeister, 1842
    • Narycius Dupont, 1835
    • Neophaedimus Schoch, 1894
    • Neoscelis Schoch, 1897
    • Plaesiorrhina Burmeister, 1842
    • Priscorrhina Krikken, 1984
    • Pseudotorynorrhina Miksic, 1967
    • Ptychodesthes Kraatz, 1883
    • Raceloma J. Thomson, 1877
    • Rhamphorrhina Klug, 1855
    • Rhomborhina Hope, 1837
    • Scythropesthes Kraatz, 1880
    • Smicorhina Westwood, 1847
    • Spelaiorrhina Lansberge, 1886
    • Stephanocrates Kolbe, 1892
    • Stephanorrhina Burmeister, 1842
    • Taurhina Burmeister, 1842
    • Tmesorrhina Westwood, 1841
    • Torynorrhina Arrow, 1907
    • Trigonophorus Hope, 1831
  • podplemię: Dicronocephalina Krikken, 1984
    • Dicronocephalus Hope, 1837
    • Platynocephalus Westwood, 1854
  • podplemię: Goliathina Latreille, 1829
    • Argyrophegges Kraatz, 1895
    • Fornasinius Bertoloni, 1853
    • Goliathus Lamarck, 1801 – goliat
    • Hegemus J. Thomson, 1881
    • Hypselogenia Burmeister, 1840
  • podplemię: Ichnestomatina Burmeister, 1842
    • Gariep Péringuey, 1907
    • Ichnestoma Gory & Percheron

Hodowla

Liczne Goliathini są popularne w hodowlach terrarystycznych ze względu na ubarwienie, rozmiary i stosunkową łatwość hodowli. Wśród najłatwiejszych gatunków wymienia się m.in. przedstawicieli rodzajów Chlorocala, Cyprolais, Eudicella, Dicronorhina czy Stephanorrhina. Za podłoże służy im stosunkowo wilgotna, gruba warstwa starej ściółki z drzew liściastych z domieszką butwiejącego drewna takich drzew jak dąb czy brzoza. Larwy dają się hodować w temperaturze pokojowej (22–25 °C), jednak wyższa temperatura (do 30 °C) przyspiesza ich wzrost. Celem uniknięcia przypadków wzajemnego ich uszkadzania i uśmiercania zaleca się dodawanie pokarmu bogatego w białko lub chowanie ich osobno[8][9]. Szczególnie dużych ilości białka w diecie wymagają np. larwy goliatów[5]. Osobniki dorosłe wymagać mogą symulacji dłuższych dni oraz dogrzewania w dzień i spadków temperatury nocą, a nakłonienie ich do składania jaj bywa najtrudniejszym elementem hodowli. W karmieniu owadów dorosłych stosuje się miękkie owoce, specjalne galaretki, a w niektórych rodzajach także delikatne kwiaty i liście[8][9].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 Zdzisława Stebnicka: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 28b Żukowate – Scarabaeidae grupa podrodzin: Scarabaeidae pleurosticti. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1978, s. 44-57.
  2. 1 2 Laurence Mound, Steve Brooks: Owady. Warszawa: Muza SA, 1996, s. 107, 146.
  3. 1 2 3 4 5 6 7 8 Rolf G. Beutel, Richard A. B. Leschen: Coleoptera, Beetles, Volume 1: Morphology and Systematics (Archostemata, Adephaga, Myxophaga, Polyphaga partim). de Gruyter, 2005, seria: Handbuch der Zoologie. ISBN 3-11-017130-9.
  4. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Brett C. Ratcliffe: Cetoniinae Leach 1815. Flower chafers. [w:] Generic Guide to New World Scarab Beetles [on-line]. 2001-2005. [dostęp 2020-05-18]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  5. 1 2 C. Campbell: Goliathus. The African Goliath Beetles. [dostęp 2020-05-18].
  6. 1 2 tribus Goliathini Latreille, 1829. [w:] BioLib.cz [on-line]. [dostęp 2020-05-23].
  7. ↑ Jan Krikken. A new key to the suprageneric taxa in the beetle family Cetoniidae, with annotated lists of the known genera. „Zoologische Verhandelingen”. 210, s. 1-75, 1984.
  8. 1 2 Petr Malec: Breeding Manual. [w:] Flower Beetles [on-line]. [dostęp 2020-05-19].
  9. 1 2 Jolanta Bielecka, Andrzej Budziszewski: Owady w terrarium. Warszawa: Agencja Wydawnicza "Egros", s. 52-53, seria: Hobby.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.