Gogolewo
wieś
Ilustracja
Gogolewo z drogi powiatowej nr 1177G
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

słupski

Gmina

Dębnica Kaszubska

Liczba ludności (2022)

401[1]

Strefa numeracyjna

59

Kod pocztowy

76-248[2]

Tablice rejestracyjne

GSL

SIMC

0741937

Położenie na mapie gminy Dębnica Kaszubska
Mapa konturowa gminy Dębnica Kaszubska, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Gogolewo”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Gogolewo”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Gogolewo”
Położenie na mapie powiatu słupskiego
Mapa konturowa powiatu słupskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Gogolewo”
Ziemia54°22′30″N 17°23′28″E/54,375000 17,391111[3]
Szkoła Podstawowa im. Adama Mickiewicza w Gogolewie

Gogolewo (kaszb. Gògòlewò, Wieldżé Gògòlewò lub Stôré Gògòléwò[4][5][6], niem. Alt Jugelow) – stara wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Dębnica Kaszubska.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa słupskiego.

Nazwa

Nazwa miejscowości, wzmiankowana po raz pierwszy w 1229 w formie Gogolow, ma pochodzenie słowiańskie. Co do jej charakteru wywiedziono dwie hipotezy etymologiczne:

  • nazwa dzierżawcza wyprowadzona od nazwy osobowej Gogol z formantem -ewo[7],
  • nazwa topograficzna wyprowadzona od nazwy pospolitej gogoł „dzika kaczka” z formantem -ewo[7].

Niemiecka nazwa Alt Jugelow jest adaptacją fonetyczną pierwotnej nazwy słowiańskiej z wyróżnikiem alt „stary”, dodanym celem odróżnienia od sąsiedniej miejscowości Neu Jugelow „Gogolewko”[7].

Rada Języka Kaszubskiego proponuje kaszubską formę nazwy Gògòlewò[8].

Cmentarz ewangelicki

Żeliwny krzyż na nieczynnym cmentarzu ewangelickim w Gogolewie; inskrypcja upamiętnia Bernharda Alberta Stiewe (1878–1882)
Betonowy nagrobek na nieczynnym cmentarzu ewangelickim w Gogolewie
Krzyż wzniesiony nad mogiłą ziemną, w której pochowani są Karl (1847–1935) i Therese Krollowie (1860–1939), na nieczynnym cmentarzu ewangelickim w Gogolewie
Fragment żeliwnego przęsła ogrodzenia miejsca pochówku na nieczynnym cmentarzu ewangelickim w Gogolewie

Cmentarz ewangelicki w Gogolewie położony jest na północny wschód od zabudowań wsi, obecnie na skraju lasu, pierwotnie w otoczeniu łąk[9][10]. Nekropolię założono na płaskim terenie, na planie prostokąta zorientowanego wschód-zachód, na powierzchni około 0,55 ha[9]. Rozpoznanie w terenie jej granic pozostawia wątpliwości. Część autorów wskazuje, że nie zachował się starodrzew wyznaczający granice cmentarza, a pewne jest położenie jedynie jednego z narożników[10]. Inni z kolei podają, że zachował się układ granicznych świerków[9]. Wejście na teren pochówków znajdowało się od strony północnej[9]. Przestrzeń podzielona była brzozową aleją na dwie główne kwetery[10]. W części wschodniej[10] lub południowo-wschodniej[9] cmentarza znajdowała się kwetera dziecięca.

Ochrona przyrody

W obrębie ewidencyjnym Gogolewo znajdują się dwa użytki ekologiczne – „Moczary” (nazywane także „Torfowiskiem Gogolewo”) oraz „Torfowisko Dobra”. Pierwszy z nich został powołany Rozporządzeniem Nr 5/98 Wojewody Słupskiego z dnia 28 kwietnia 1998 r. w sprawie uznania za użytki ekologiczne, drugi na mocy Uchwały Nr XV/80/2008 Rady Gminy Dębnica Kaszubska z dnia 14 lutego 2008 r. w sprawie utworzenia użytków ekologicznych. Przedmiotem ich ochrony są śródleśne torfowiska, odpowiednio wysokie o powierzchni 4,55 ha oraz przejściowe o powierzchni 0,83 ha[11][12][13].

Przypisy

  1. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 320 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 34278
  4. ↑ Uchwała nr 6 2010 – Nazwy miast, wsi gminnych i sołeckich – Skarbnica Kaszubska [online] [dostęp 2023-12-18] (pol.).
  5. ↑ Kôrta Kraju Kaszëbów / Mapa Kaszub – Kaszëbskô Jednota [online] [dostęp 2023-12-18] (pol.).
  6. ↑ artykuly-Kaszëbsczé miestné miona – kaszubskie nazwy miejscowości : Nasze Kaszuby [online], naszekaszuby.pl [dostęp 2023-12-18].
  7. 1 2 3 Witold Iwicki, Toponimia byłego powiatu słupskiego, Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskie, 1993, s. 43.
  8. ↑ Felicja Baska-Borzyszkowska i inni, Polsko-kaszubski słownik nazw miejscowych, Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, 2017, s. 205, ISBN 978-83-62137-50-3.
  9. 1 2 3 4 5 Jarosław Dąbrowski: Cmentarze ewangelickie w powiecie słupskim: Gogolewo – Alt Jugelow. [dostęp 2024-03-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-06-30)]. (pol.).
  10. 1 2 3 4 Krystyna Mazurkiewicz-Palacz: Dawne cmentarze w powiecie słupskim. Słupsk: Starostwo Powiatowe w Słupsku, 2012, s. 51. ISBN 978-83-60228-45-6. [dostęp 2021-08-08].
  11. ↑ Rozporządzenie Nr 5/98 Wojewody Słupskiego z dnia 28 kwietnia 1998 r. w sprawie uznania za użytki ekologiczne. Dziennik Urzędowy Województwa Słupskiego Nr 11, poz. 36 – Słupsk, dnia 15 maja 1998 r. s. 185. [dostęp 2017-01-10]. (pol.).
  12. ↑ Uchwała Nr XV/80/2008 Rady Gminy Dębnica Kaszubska z dnia 14 lutego 2008 r. w sprawie utworzenia użytków ekologicznych. Dziennik Urzędowy Województwa Pomorskiego Nr 32 – Gdańsk, dnia 28 kwietnia 2008 r. s. 3322–3324. [dostęp 2020-03-08]. (pol.).
  13. ↑ Bank Danych o Lasach. Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych. [dostęp 2020-03-08]. (pol.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.