Godfrey Chitalu
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

22 października 1947
Luanshya

Data i miejsce śmierci

27 kwietnia 1993
wybrzeża Gabonu

Pozycja

napastnik

Kariera juniorska
Lata Klub
1957–1959 Finansa Youth Club
1959–1962 Kwacha I Community Centre
Kariera seniorska[infobox 1]
Lata Klub Wyst. Gole
1964–1970 Kitwe United
1971–1982 Kabwe Warriors
Kariera reprezentacyjna
Lata Reprezentacja Wyst. Gole
1968–1980  Zambia 108 (78)
Kariera trenerska
Lata Drużyna
1984–1986 Kabwe Warriors
1991–1993 Kabwe Warriors
1992–1993 Zambia
  1. ↑ Uwzględniono wyłącznie rozgrywki ligowe.

Godfrey Chitalu (ur. 22 października 1947 w Luanshya, zm. 27 kwietnia 1993 u wybrzeży Gabonu) – zambijski piłkarz, grający na pozycji napastnika. Jest uznawany za jednego z najwybitniejszych zambijskich piłkarzy w historii. Pięciokrotnie zostawał najlepszym zambijskim piłkarzem roku – w 1968, 1970, 1972, 1978 i 1979[1] oraz jednokrotnie – w 1977 najlepszym sportowcem roku w tym kraju[2]. W 2006 roku został umieszczony na liście 200 najlepszych afrykańskich piłkarzy, obejmującej lata od 1957 do 2006[3]. Bleacher Report sklasyfikował go na 20. miejscu w rankingu najlepszych afrykańskich napastników w historii[4].

Młodzieńcze lata

W wieku 10 lat zapewnił sobie miejsce w szkolnej drużynie piłkarskiej. Niedługo potem został zaproszony na testy do Finansa Youth Club[5]. Pod koniec lat 60. Zambijczyk oprócz piłki nożnej, zajmował się też boksem[5].

Kariera klubowa

Kitwe United

Większość sezonu 1965 Chitalu spędził w rezerwach, jednak zadebiutował w ostatnim meczu sezonu przeciwko Rhokana United. Chitalu strzelił w tym meczu gola. W następnym sezonie napastnik otrzymał koszulkę z numerem 10, zapewnił sobie miejsce w składzie i był jednym z liderów drużyny, która zajęła szóste miejsce w tabeli. W 1968 roku został kapitanem swojego klubu[6].

Kabwe Warriors

W 1971 Chitalu przeniósł się do Kabwe Warriors. Po ominięciu pierwszych sześciu meczów, strzelił hat-tricka przeciwko Kalulushi Modern Stars. W tym samym roku otrzymał przydomek „Ucar” nadany mu przez komentatora Dennisa Liwewe. Przezwisko to pochodzi od nazwy baterii produkowanej przez Union Carbide[7][8]. W roku kalendarzowym 1972 strzelił łącznie 107 goli w meczach ligowych, pucharowych i reprezentacyjnych, co jest nieuznawanym przez zambijską federację piłkarską[9][10] i FIFA[11][12] rekordem świata[13][14][15][16][17]. Ostatecznie do księgi rekordów Guinnessa wpisano osiągnięcie Leo Messiego, który strzelił 86 goli w 2012 roku[18]. W 1976 i 1978 zgłaszało się po niego Derby County, jednakże ówczesny prezydent Zambii, Kenneth Kaunda, zabronił mu opuszczać kraj, dlatego Chitalu pozostał w Kabwe Warriors[19]. Był pierwszym zawodnikiem, który dwa razy z rzędu wygrał plebiscyt na Zambijskiego Piłkarza Roku[1]. Miało to miejsce w latach 1978 i 1979[1][20]. W 1981, podczas meczu przeciwko City of Lusaka, wygranym przez jego drużynę 2–1 złamał rękę po nieszczęśliwym lądowaniu po walce w powietrzu o piłkę. Kontuzja wykluczyła go z gry do końca sezonu. Chitalu wrócił na następny sezon, jednak po jego zakończeniu zakończył karierę[21].

Kariera reprezentacyjna

Chitalu zadebiutował w reprezentacji Zambii 29 czerwca 1968 w towarzyskim meczu przeciwko Ugandzie w Lusace wygranym przez Zambię 2-1[22]. Swojego pierwszego gola w reprezentacji strzelił pięć dni później temu samemu rywalowi[23]. Reprezentował Zambię na igrzyskach olimpijskich w 1980, na których strzelił dwa gole: przeciwko Związkowi Radzieckiemu (porażka 1–3) i Wenezueli (porażka 1–2)[24]. Swój ostatni mecz w reprezentacji rozegrał 12 grudnia 1980 przeciwko Kenii w Nairobi zremisowanym 1-1. Był to jego 103 mecz w reprezentacji (nie licząc igrzysk), w których strzelił 74 gole, co czyni go najlepszym strzelcem reprezentacji Zambii w historii[1].

Kariera trenerska

Godfrey Chitalu i Alex Chola (1993)

W 1975 roku Chitalu został grającym asystentem trenera w Kabwe Warriors. W październiku 1984 roku objął posadę pierwszego trenera tego klubu po zwolnieniu Lasky′ego Mwandu. W pierwszym sezonie zdobył Independence Cup[25]. Pełnił tę funkcję do 1986, kiedy po zajęciu trzeciej pozycji w lidze zastąpił go Bizwell Phiri, który w następnym sezonie zdobył mistrzostwo[26]. W 1990 klub spadł z ligi, więc trener Jack Chanda został zwolniony. W 1991 Chitalu ponownie został trenerem Kabwe Warriors i awansował do najwyższej klasy rozgrywkowej w Zambii. W 1992 roku reprezentacja Zambii niespodziewanie przegrała z Madagaskarem w eliminacjach do MŚ 1994, w wyniku czego zwolniono selekcjonera, którym był Samuel Ndhlovu. Zastąpił go Moses Simwala, a jego asystentami zostali Chitalu i Alex Chola, jednakże Simwala zachorował, co spowodowało, że Chitalu został selekcjonerem[27]. Przed śmiercią zdążył poprowadzić Zambię w 6 meczach, z których 4 wygrał, 1 zremisował i 1 przegrał. Bilans bramkowy Zambii pod wodzą Chitalu to 13–3.

Śmierć

Grób Godfreya Chitalu w Lusace

Chitalu był jedną z ofiar katastrofy lotniczej w Gabonie. Samolot, którym reprezentacja Zambii leciała na mecz z Senegalem w eliminacjach do MŚ 1994 wpadł do oceanu u wybrzeży Gabonu, 500 m od brzegu. Katastrofy nie przeżył nikt. Wśród 30 ofiar znajdowali się m.in. Chitalu, Michael Mwape – prezydent zambijskiej federacji piłkarskiej oraz 18 piłkarzy[28][29][30]. W Lusace znajduje się droga nazwana imieniem Chitalu[31]. Drużyna Kabwe Warriors w grudniu 2012 podała do publicznej wiadomości, że zamierza zmienić nazwę stadionu z „Railway Stadium” na „Godfrey «Ucar» Chitalu 107 Stadium” oraz wznieść pomnik na jego cześć[32][33]. Chitalu pozostawił żonę i siedmioro dzieci. Jeden z jego synów, Dennis w 1992 grał dla Kabwe Warriors[34].

Życie prywatne

W październiku 1972 Chitalu ożenił się z Christine Chibale[35]. Miał z nią siedmioro dzieci.

Zobacz też

Przypisy

  1. 1 2 3 4 Jerry Muchimba: Zambia National Team Appearance and Scoring Records. zambianfootball.co.zm, 2013-09-10. [dostęp 2013-06-04]. (ang.).
  2. ↑ Moses Sayela Walubita: Zambia Sporting Score: A Period of Hits and Misses. Iuniverse Inc., 2011, s. 205. ISBN 1-4502-7911-2. OCLC 746296589. (ang.).
  3. ↑ Jannis Jorgopulos: Οι 200 κορυφαίοι Αφρικανοί. sport24.gr, 2006-10-25. [dostęp 2013-06-04]. (gr.).
  4. ↑ 20. Godfrey Chitalu & 19. Laurent Pokou. [w:] Where Didier Drogba Ranks Alongside Africa's 20 Best Strikers [on-line]. bleacherreport.com. [dostęp 2014-03-11]. (ang.).
  5. 1 2 Dunstan Chapema. The ‘Magic Feet” of Godfrey Chitalu. „Zambia Mail”, s. 22, 1968-05-07. OCLC 3319601. (ang.).
  6. ↑ Sam Kamphodza. Chitalu leads Kitwe United – one time bad boy is youngest captain in Division I. „Times of Zambia”, s. 13, 1968-04-10. OCLC 702602283. (ang.).
  7. ↑ Jack Zimba: Lest we forget them. postzambia.com, 2010-01-31. [dostęp 2013-09-10]. (ang.).
  8. ↑ Felix Bilali. The Soccer Greats of Zambia: Fined, suspended, sent off. That was Godfrey Chitalu but now the firebrand has cooled. „Times of Zambia”, s. 15, 1971-09-01. OCLC 702602283. (ang.).
  9. ↑ Para la Federación de Zambia el registro de Chitalu no es oficial. sport.es, 2012-12-12. [dostęp 2013-09-11]. (hiszp.).
  10. ↑ Guillem Pons: Desmontando a Chitalu. mundodeportivo.com, 2013-01-02. [dostęp 2013-09-11]. (hiszp.).
  11. ↑ Lionel Messi’s record belongs to Godfrey Chitalu, claims Zambia’s FA. theguardian.com, 2012-12-12. [dostęp 2013-09-11]. (ang.).
  12. ↑ Juan Ignacio Gallardo: Chitalu, el de los 107 goles. marca.com, 2012-12-12. [dostęp 2013-09-11]. (hiszp.).
  13. ↑ Claudia Ekai: Chitalu’s record spins football world. supersport.com, 2012-12-13. [dostęp 2013-09-10]. (ang.).
  14. ↑ Zambia’s Chitalu 'scored more goals than Messi’. france24.com, 2012-12-13. [dostęp 2013-06-04]. (ang.).
  15. ↑ Profile: Before Lionel Messi, there was Godfrey Chitalu. thescore.ie, 2012-12-16. [dostęp 2013-06-04]. (ang.).
  16. ↑ Fifa refuses to back Lionel Messi or Godfrey Chitalu for goal record. bbc.co.uk, 2012-12-14. [dostęp 2013-06-04]. (ang.).
  17. ↑ Федерация футбола Замбии утверждает, что рекорд Месси принадлежит африканскому футболисту. sports.ru, 2012-12-12. [dostęp 2013-08-26]. (ros.).
  18. ↑ BARCELONA STAR LIONEL MESSI SETS NEW GOAL-SCORING RECORD. guinnessworldrecords.com, 2012-12-10. [dostęp 2013-09-11]. (ang.).
  19. ↑ Jose Luis Guerrero: Kamanga: „El Derby County vino dos veces para fichar a Chitalu”. as.com, 2012-12-15. [dostęp 2013-09-10]. (hiszp.).
  20. ↑ Chitalu, the great, named winner again. „Zambia Daily Mail”, s. 8, 1980-01-26. OCLC 37026977. (ang.).
  21. ↑ Warriors keep reigns. „Times of Zambia”, s. 8, 1981-07-03. OCLC 702602283. (ang.).
  22. ↑ Hats off to Zoom. „Zambia Mail”, s. 12, 1968-07-02. OCLC 3319601. (ang.).
  23. ↑ Sam Kamphodza. Small crowd sees Zambia through. „Times of Zambia”, s. 12, 1968-07-05. OCLC 702602283. (ang.).
  24. ↑ Godfrey Chitalu. sports-reference.com. [dostęp 2013-06-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-13)]. (ang.).
  25. ↑ Victor Chitafu. Can Warriors regain ‘Magnificent’ tag?. „Times of Zambia”, s. 8, 1985-02-19. OCLC 702602283. (ang.).
  26. ↑ Lennie Katulushi. Warriors grab league title. „Times of Zambia”, s. 8, 1988-01-04. OCLC 702602283. (ang.).
  27. ↑ Simwala sidelined as squad camps. „Times of Zambia”, s. 16, 1993-01-05. OCLC 702602283. (ang.).
  28. ↑ Mani Djazmi: Zambian footballers remember a lost generation of players. bbc.co.uk, 2012-02-10. [dostęp 2013-06-04]. (ang.).
  29. ↑ Jonathan Wilson: The day a team died: A tragedy for Zambian football. independent.co.uk, 2012-01-19. [dostęp 2013-06-04]. (ang.).
  30. ↑ Graham Turner: La selección de fútbol de Zambia muere en un accidente aéreo. elpais.com, 1993-04-29. [dostęp 2013-09-11]. (hiszp.).
  31. ↑ Godfrey Chitalu Road, Lusaka, Zambia. maps.google.com. [dostęp 2013-06-04]. (pol.).
  32. ↑ Kabwe Warriors To Honour Zambia’s Greatest Player of All Time – Godfrey ‘Ucar’ Chitalu. tumfweko.com, 2012-12-17. [dostęp 2013-06-04]. (ang.).
  33. ↑ Zambian club to name stadium after hero Chitalu. tensport.com.au, 2012-12-18. [dostęp 2013-06-04]. (ang.).
  34. ↑ Magnificent Warriors outplay Wanderers. „Times of Zambia”, s. 10, 1992-08-27. OCLC 702602283. (ang.).
  35. ↑ Ucar and the girl of his dreams. „Times of Zambia”, 1972-10-10. OCLC 702602283. (ang.).

Linki zewnętrzne

Literatura dodatkowa

  • Jerry Muchimba: Godfrey 'Ucar' Chitalu. Kibworth Beauchamp: Matador, 2015. ISBN 978-1-78462-220-6. (ang.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.