Goździk lodowcowy
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

goździkowate

Rodzaj

goździk

Gatunek

goździk lodowcowy

Nazwa systematyczna
Dianthus glacialis Haenke
Collectanea 2: 84 1788[3]
Synonimy
  • Dianthus glacialis subsp. gelidus (Schott, Nyman & Kotschy) Tutin[3]
Kwiaty

Goździk lodowcowy, g. lodnikowy[4] (Dianthus glacialis Haenke) – gatunek rośliny należący do rodziny goździkowatych. Występuje w Karpatach i wschodnich Alpach. W Polsce wyłącznie w Tatrach i jest gatunkiem rzadkim. Liczba jego stanowisk nie przekracza 50[5]. Bywa uprawiany w ogrodach skalnych[6].

Morfologia

Pokrój
Niska, gęstokępkowa roślina o rozgałęzionym, palowym systemie korzeniowym[5].
Łodyga
Wzniesiona, prosta, woskowana, przeważnie pojedyncza. Ma wysokość 2-10 cm i przeważnie ukryta jest w różyczce liściowej[7].
Liście
Skupione w gęstą różyczkę. Mają kształt wąskolancetowaty lub łopatkowato-lancetowaty. Są 1-nerwowe, o wąskich pochwach, tępe i mają szerokość 1,5-3 mm. Występują tylko 2-4 pary liści zrośniętych nasadami[5].
Kwiaty
Pojedyncze na szczycie łodygi (tylko wyjątkowo kilka). 5 różowych płatków korony o płytko ząbkowanych brzegach i paznokciach schowanych w kielichu. Wewnątrz kwiatu dwuszyjkowy słupek i 10 pręcików. Kielich zrosłodziałkowy o dzwonkowato-walcowatym kształcie. Łuski pod kielichem mają mniej więcej tę samą długość co kielich[7][5].
Owoc
Otwierająca się na szczycie torebka z licznymi nasionami. Jest dłuższa od kielicha[5].

Biologia i ekologia

Rozwój
Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od lipca do sierpnia. Kwiaty pachnące[5].
Siedlisko
Porasta naskalne murawy. Oreofit, roślina światłolubna. W Tatrach rośnie od regla górnego po piętro turniowe, ale najczęściej w piętrze alpejskim. Zasięg pionowy wynosi 1384-2490 m n.p.m. Występuje zarówno na podłożu wapiennym, jak i granitowym[5].

Zagrożenia i ochrona

Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Aktualnie nie jest zagrożony, gdyż wszystkie jego stanowiska znajdują się na obszarze Tatrzańskiego Parku Narodowego. Jedynie okazy występujące przy ścieżkach turystycznych narażone są na zadeptywanie[5].

Uprawa

Zalecany jest do ogrodów skalnych. Wymaga jednak gleby próchnicznej, bezwapiennej i kamienistej[6].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).
  3. 1 2 The Plant List. [dostęp 2017-01-11].
  4. ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  5. 1 2 3 4 5 6 7 8 Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.
  6. 1 2 Cestmir Bohm: Kwiaty ogrodów skalnych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1974, s. 108.
  7. 1 2 Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński, Bogumił Pawłowski: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.