Gniezno
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Miejscowość

Gniezno

Lokalizacja

Stare Miasto

Data otwarcia

Budynek pierwotny: 1870-1875
Stary budynek: 1968
Nowy budynek: 2014

Poprzednie nazwy

Gnesen

Dane techniczne
Liczba peronów

4

Liczba krawędzi
peronowych

6

Kasy

T

Linie kolejowe
Położenie na mapie Gniezna
Mapa konturowa Gniezna, w centrum znajduje się punkt z opisem „Gniezno”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Gniezno”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Gniezno”
Położenie na mapie powiatu gnieźnieńskiego
Mapa konturowa powiatu gnieźnieńskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Gniezno”
Ziemia52°31′46″N 17°36′16″E/52,529444 17,604444

Gniezno – stacja kolejowa w Gnieźnie w województwie wielkopolskim, w Polsce na 50. km linii kolejowej liczącej 186,5 km z Poznania do Bydgoszczy przez Toruń. Jedna z największych i najbardziej rozbudowanych stacji w województwie wraz z kompleksem parowozowni. Jedna z trzech stacji kolejowych w mieście Gniezno: Gniezno, Gniezno Winiary oraz Gniezno Wąskotorowe i jedyna czynna dla ruchu pasażerskiego.

Ruch pasażerski

Rok Wymiana roczna Wymiana pasażerska na dobę miejsce w Polsce
2017[1] 1 930 000 5 300 45
2018[2] 2 200 000 6 100 50
2019[1] 2 410 000 3 300 39
2020[1] 1 350 000 1 800 48
2021[1] 1 530 000 4 200 52
2022[3] 5 700

Historia[4]

Budynek pierwszego dworca kolejowego. Fotografia z 1896 roku wykonana ze strony parowozowni
Wnętrze odremontowanego dworca

Historia stacji kolejowej w Gnieźnie rozpoczyna się 30 listopada 1867 roku, kiedy podpisano umowę na budowę kolei z Poznania przez Gniezno i Inowrocław do Torunia z odgałęźnieniem do Bydgoszczy. Pierwsze prace ziemne wykonano we wrześniu 1868 roku w rejonie obecnej stacji kolejowej w Trzemesznie. Stacja kolejowa w Gnieźnie, będąca czwartą w drodze z Poznania, od samego początku traktowana była jako jedna z najważniejszych na linii - obok stacji w Poznaniu, Pobiedziskach, Inowrocławiu, a następnie w Bydgoszczy tylko tu zlokalizowano magazyn towarowy, lokomotywownię i stację wodną.

Po czteroletniej budowie, dnia 26 maja 1872 roku dokonano uroczystego otwarcia stacji, a nową linią przejechał pierwszy pociąg. Regularny ruch osobowy zainaugurowano jednak dopiero 1 lipca 1873 roku. Budowę drugiej linii kolejowej mającej połączyć Gniezno z Oleśnicą zatwierdzono 17 czerwca 1872 roku, a otwarto uroczyście 30 czerwca 1875 roku.

Stacja kolejowa Gniezno zlokalizowana została na 50. kilometrze linii z Poznania do Torunia, po południowej stronie miasta, na jego ówczesnych przedmieściach. Najważniejszym budynkiem całej stacji stał się potężny gmach dworca kolejowego, oprócz którego wzniesiono także magazyn towarowy, parowozownię (wielokrotnie przebudowywaną, w wyniku czego powstała największa w Europie 24-stanowiskowa hala wachlarzowa), stację wodną oraz budynek mieszkalny dla urzędników (Parowozownia Gniezno).

W latach 1908–1911 rozbudowano zaplecze techniczno-eksploatacyjno-ruchowe stacji. Dzięki doprowadzeniu elektryczności zainstalowano na stacji dźwig węglowy, a ponadto zbudowano perony wraz z tunelem.

Wraz z wybuchem II wojny światowej nad Gnieznem dokonywały się naloty. Już 4 września zniszczono koszary wojskowe, a w następnych dniach linie kolejowe. 6 września w wyniku bombardowania zniszczona została stacja, parowozownia oraz kilka parowozów. Jeszcze w okresie wojny dokonano ich odbudowy - w 1940 roku w wyniku obrad specjalnej komisji zatwierdzono plan „Otto”, który miał na celu odbudowę oraz przebudowę linii kolejowych, modernizację i rozbudowę stacji kolejowych oraz - w przypadku Gniezna - modernizację i rozbudowę parowozowni. Dzięki programowi „Otto” oprócz rozbudowy i modernizacji linii kolejowych oraz parowozowni dokonano budowy kładek drogowych, instalacji telekomunikacyjnych, przebudowy i elektryfikacji domów kolejowych, noclegowni, wagonowni.

Ponadto, w ramach programu „Otto”, w celu odciążenia stacji w Poznaniu postanowiono rozbudować dworzec towarowy w Gnieźnie.

W latach 1967–1968 wybudowano nowy dworzec kolejowy wraz z peronami. W latach 2012–2014 całkowitej przebudowie poddano budynek dworca i przyległe do niego tereny (zainstalowano monitoring i klimatyzację, zmodernizowano m.in. wiaty peronowe, a w miejsce toalet wybudowano parking), przystosowując je do potrzeb niepełnosprawnych, a w 2021 zmodernizowano plac przed dworcem, gdzie w ramach Zintegrowanego Centrum Przesiadkowego wzniesiono sześć wiat autobusowych[5].

Zobacz też

Przypisy

  1. 1 2 3 4 Urząd Transportu Kolejowego, Przewozy pasażerskie [online], Portal statystyczny UTK [dostęp 2023-02-20] (pol.).
  2. ↑ Wymiana pasażerska na stacjach w Polsce w 2018 r. [online], Urząd Transportu Kolejowego [dostęp 2020-01-30].
  3. ↑ Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].
  4. ↑ Miron Urbaniak, Zabytkowa stacja kolejowa Gniezno, wyd. 2010
  5. ↑ MARK, Fundusze europejskie dla Wielkopolski na skróty, w: Monitor Wielkopolski, 9/2021, s. 15, ISSN 1642-0918

Bibliografia

  • Mirona Urbaniak Zabytkowa stacja kolejowa Gniezno
  • Tomasz Tomkowiak Tajemnice Gniezna.

Linki zewnętrzne

Gniezno
Linia 281 Oleśnica – Chojnice (160,056 km)
Gębarzewo
odległość: 6,661 km
odległość: 4,87 km
Linia 353 Poznań Wschód – Žielieznodorožnyj (44,699 km)
Pierzyska
odległość: 8,723 km
odległość: 7,982 km
Linia Gniezno – Anastazewo (– km)
odległość: – km
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.