Widok nieba z gwiazdą Gliese 667 w centrum. U dołu zdjęcia widoczna Mgławica Kocia Łapa | |||||||||||||||||||
Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||||
Gwiazdozbiór | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Rektascensja |
17h 18m 57,16483s | ||||||||||||||||||
Deklinacja |
−34° 59′ 23,1416″ | ||||||||||||||||||
Odległość | |||||||||||||||||||
Wielkość obserwowana |
5,91 / 7,20m | ||||||||||||||||||
Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||||
Rodzaj gwiazdy | |||||||||||||||||||
Typ widmowy |
K3V / K5V | ||||||||||||||||||
Masa |
0,75 / 0,65 M☉ | ||||||||||||||||||
Promień |
0,76 / 0,70 R☉ | ||||||||||||||||||
Wielkość absolutna |
7,07 / 8,02m | ||||||||||||||||||
Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||||
|
Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||
Gwiazdozbiór | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Rektascensja |
17h 18m 58,688s | ||||||
Deklinacja |
−34° 59′ 48,34″ | ||||||
Odległość | |||||||
Wielkość obserwowana |
10,20m | ||||||
Charakterystyka fizyczna | |||||||
Rodzaj gwiazdy | |||||||
Typ widmowy |
M1,5 | ||||||
Masa |
0,38 M☉ | ||||||
Promień |
0,42 R☉ | ||||||
Wielkość absolutna |
11,03m | ||||||
Alternatywne oznaczenia | |||||||
|
Gliese 667 (GJ 667) – układ potrójny gwiazd, znajdujący się w gwiazdozbiorze Skorpiona w odległości około 7 parseków od Ziemi. Składa się z dwóch składników typu widmowego K (pomarańczowych karłów), które okrąża czerwony karzeł posiadający układ planetarny z planetą w ekosferze.
Gliese 667 A/B
Dwa większe składniki układu są gwiazdami słabszymi od Słońca, które zawierają tylko 25% słonecznej zawartości składników cięższych od helu (metali w rozumieniu astronomicznym). Okrążają się wzajemnie po eliptycznej orbicie, zbliżając na 5 au i oddalając na 20 au. Pełne okrążenie zajmuje im ok. 42 lata.
Gliese 667 C i jej planety
Trzeci składnik układu to gwiazda o typie widmowym M1,5 – czerwony karzeł. Gliese 667 C jest najmniejszym i najsłabiej świecącym składnikiem układu. Okrąża centralną parę po ekscentrycznej orbicie, w odległości zmieniającej się od 56 do 215 au. Jego jasność obserwowana to 10,2m, masę tej gwiazdy szacuje się na ok. 0,4 M☉.
Naukowcy podejrzewali, że w otoczeniu gwiazd ubogich w metale powstawanie planet typu ziemskiego jest utrudnione. Jednak w 2009 i 2011 roku odkryto dwie niewielkie planety krążące wokół GJ 667C – Gliese 667 Cb i Gliese 667 Cc[1]. W 2013 roku ponowne analizy danych ze spektrografu HARPS wskazały na istnienie czterech kolejnych planet, tworzących gęsto upakowany system planetarny. Analizy sugerowały, że planeta c, o masie 3,8 masy Ziemi, oraz planety e (2,7 M🜨) i f (2,7 M🜨) krążą w obrębie ekosfery gwiazdy, a zatem na ich powierzchni prawdopodobnie może istnieć woda w stanie ciekłym. Niewykluczone było także istnienie siódmej planety, która mogła krążyć w ostatnim dynamicznie stabilnym obszarze w układzie[2][3]. Niemniej dalsze analizy prędkości radialnej wykazały, że w badaniach niesłusznie założono biały szum w sygnale, podczas gdy właściwie byłoby przyjąć, że występuje tu szum czerwony. Niepewności wcześniejszych wyników okazały się znacznie niedoszacowane. Ostatecznie potwierdzone jest istnienie tylko dwóch spośród postulowanych planet[4].
Towarzysz | Masa minimalna [M🜨] |
Okres orbitalny [d] |
Półoś wielka [au] |
Ekscentryczność |
b | 5,661 ± 0,437 M🜨 | 7,200 ± 0,001 | 0,050 ± 0,002 | 0,122 ± 0,078 |
---|---|---|---|---|
c | 3,709 ± 0,682 M🜨 | 28,143 ± 0,029 | 0,125 ± 0,004 | 0,133 ± 0,098 |
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Carnegie Institution: New super-Earth detected within the habitable zone of a nearby cool star. ScienceDaily, 2012-02-02. [dostęp 2014-12-09]. (ang.).
- ↑ Guillem Anglada-Escudé, Mikko Tuomi i in.. A dynamically-packed planetary system around GJ 667C with three super-Earths in its habitable zone. „Astronomy and Astrophysics”. 556, s. A126, 2013-06-07. (pol.).
- ↑ Trzy planety w strefie zamieszkiwalnej pobliskiej gwiazdy. Układ Gliese 667C ponownie zbadany. Europejskie Obserwatorium Południowe, 2013-06-25. [dostęp 2013-06-26]. (pol.).
- ↑ F. Feroz, M.P. Hobson. Bayesian analysis of radial velocity data of GJ667C with correlated noise: evidence for only two planets. „Monthly Notices of the Royal Astronomical Society”. 437 (4), s. 3540–3549, 2014. DOI: 10.1093/mnras/stt2148. arXiv:1307.6984. Bibcode: 2014MNRAS.437.3540F. (ang.).
Bibliografia
- Gliese 667 w bazie SIMBAD (ang.)
- Star: GJ 667C. Encyklopedia pozasłonecznych układów planetarnych, 2011-11-28. [dostęp 2012-02-03]. (ang.).