Gilia
Ilustracja
Gilia tricolor
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

wrzosowce

Rodzina

wielosiłowate

Rodzaj

gilia

Nazwa systematyczna
Gilia Ruiz et Pavon
Prodr. 25. Oct (prim.) 1794[3]
Typ nomenklatoryczny

Gilia laciniata Ruiz et Pavon[3]

Kwiaty Gilia laciniata
Gilia flavocincta

Gilia[4] (Gilia) – rodzaj roślin należący do rodziny wielosiłowatych (Polemoniaceae). Obejmuje 39 gatunków[5] występujących na kontynentach amerykańskich, głównie w zachodniej części Ameryki Północnej (centrum zróżnicowania w Kalifornii) oraz w południowej części Ameryki Południowej[6] (w Chile 8 gatunków)[7]. Rośliny te rosną w miejscach suchych, trawiastych i piaszczystych. Nazwa rodzajowa upamiętnia hiszpańskiego botanika z XVIII wieku – Filipe Gila. Kilka gatunków uprawianych jest jako rośliny ozdobne[6].

Morfologia

Pokrój
Rośliny jednoroczne osiągające 0,8 m wysokości, rzadziej karłowe byliny alpejskie[6].
Liście
Skrętoległe i zwykle niepodzielone, rzadziej pierzastodzielne[6].
Kwiaty
Pięciokrotne, promieniste, często zebrane w główkowate kwiatostany. Działki kielicha u nasady zrośnięte, czasem działkami połączonymi w górnej części błoniasto. Płatki korony w dole zrosłe w krótką rurkę, w górze z zaokrąglonymi lub zaostrzonymi łatkami. Barwy niebieskiej, purpurowej, różowej, żółtej lub białej. Pręcików jest 5. Zalążnia górna, utworzona z 3 owocolistków z pojedynczą szyjką słupka, na szczycie rozdzieloną na trzy łatki[6].
Owoce
Trójkomorowe, kulistawe torebki zawierające po kilka do wielu nasion w każdej z komór. Owoce otoczone są błoniastym, trwałym kielichem. Nasiona drobne, kulistawe[6].

Systematyka

Rodzaj z podrodziny Polemonioideae z rodziny wielosiłowatych (Polemoniaceae)[8]

Wykaz gatunków[5]
  • Gilia achilleifolia Benth. – gilia krwawnikolistna
  • Gilia aliquanta A.G.Grant & V.E.Grant
  • Gilia angelensis V.E.Grant
  • Gilia austrooccidentalis (A.D.Grant & V.E.Grant) A.G.Grant & V.E.Grant
  • Gilia brecciarum M.E.Jones
  • Gilia cana (M.E.Jones) A.Heller
  • Gilia capitata Sims
  • Gilia clivorum (Jeps.) V.E.Grant
  • Gilia clokeyi H.Mason
  • Gilia crassifolia Benth.
  • Gilia diegensis (Munz) A.G.Grant & V.E.Grant
  • Gilia flavocincta A.Nelson
  • Gilia inconspicua (Sm.) Sweet
  • Gilia interior (H.Mason & A.D.Grant) A.D.Grant
  • Gilia karenae Kass & S.L.Welsh
  • Gilia laciniata Ruiz & Pav.
  • Gilia latiflora (A.Gray) A.Gray
  • Gilia latimeri (T.L.Weese & L.A.Johnson) V.E.Grant
  • Gilia leptantha Parish
  • Gilia lomensis V.E.Grant
  • Gilia lyndana Allred
  • Gilia malior Day & V.E.Grant
  • Gilia mexicana A.G.Grant & V.E.Grant
  • Gilia millefoliata Fisch. & C.A.Mey.
  • Gilia minor A.G.Grant & V.E.Grant
  • Gilia modocensis Eastw.
  • Gilia nevinii A.Gray
  • Gilia ochroleuca M.E.Jones
  • Gilia ophthalmoides Brand
  • Gilia salticola Eastw.
  • Gilia scopulorum M.E.Jones
  • Gilia sinuata Douglas ex Benth.
  • Gilia stellata A.Heller
  • Gilia tenuiflora Benth.
  • Gilia transmontana (H.Mason & A.D.Grant) A.G.Grant & V.E.Grant
  • Gilia tricolor Benth. – gilia trójbarwna
  • Gilia tweedyi Rydb.
  • Gilia valdiviensis Griseb.
  • Gilia yorkii Shevock & A.G.Day

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-01] (ang.).
  3. 1 2 Gilia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2016-11-11].
  4. ↑ Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych łacińsko-polski. Kraków: Officina Botanica, 2008, s. 91. ISBN 978-83-925110-5-2.
  5. 1 2 Gilia Ruiz & Pav.. [w:] Plants of the World Online [on-line]. Royal Botanic Gardens Kew. [dostęp 2022-08-17].
  6. 1 2 3 4 5 6 Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 192. ISBN 0-333-74890-5.
  7. ↑ Cárlos Reiche: Flora de Chile. Vol. 5. Santiago de Chile: Impr. Cervantes, 1896, s. 150.
  8. ↑ Genus: Gilia Ruiz & Pav.. [w:] U.S. National Plant Germplasm System [on-line]. USDA.gov. [dostęp 2016-11-11].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.