Getto w Krzemieńcu – getto dla ludności żydowskiej zorganizowane przez okupacyjne władze hitlerowskie w czasach II wojny światowej w Krzemieńcu.

W 1941 roku w Krzemieńcu mieszkało ponad 8,5 tys. Żydów. Pierwszego dnia okupacji niemieckiej (3 lipca 1941) ukraińscy nacjonaliści dokonali antysemickiego pogromu, w którym zginęło co najmniej 130[1], a według niektórych źródeł nawet od 300 do 500 Żydów[2]. Przyczyną pogromu stało się odnalezienie zwłok więźniów zamordowanych przez NKWD przed ewakuacją z miasta[1].

Getto w Krzemieńcu utworzono 26 lutego 1942 roku w starej części miasta (według innej wersji nastąpiło to 1 marca 1942). Zamknięto w nim 8 tysięcy Żydów. Byli oni wykorzystywani przez Niemców do ciężkich prac. W getcie głodowano.

9 sierpnia 1942 roku 1,2 tysiąca Żydów-rzemieślników przeniesiono do pobliskiej Białokrynicy. Następnego dnia dowództwo SD przy udziale niemieckiej żandarmerii i ukraińskiej policji przystąpiło do likwidacji getta. Żydów rozstrzeliwano w rejonie dawnej fabryki tytoniowej i wrzucano do dołów i rowów. Masakry odbywały się etapami:

  • 10 sierpnia 1942 rozstrzelano ok. 5 tys. osób, w tym także Żydów z Bereżców, których przywieziono do Krzemieńca ciężarówkami;
  • 14 sierpnia 1942 rozstrzelano 1,5 tys. osób;
  • 16 sierpnia 1942 rozstrzelano ok. 400 Żydów z Białokrynicy oraz dwie ciężarówki z osobami wyłapanymi na terenie getta;
  • 20 sierpnia 1942 rozstrzelano 1210 osób;
  • W nocy na 2 września 1942 ukrywający się w getcie Żydzi wzniecili pożar (według innej wersji getto zostało podpalone przez oprawców, by zmusić ukrywających się do wyjścia z kryjówek; według jeszcze innej – getto podpalili rabusie pożydowskiego mienia). Na Żydów urządzono obławę, podczas której rozstrzelano kilkaset osób. Tego samego dnia rozstrzelano 120 rzemieślników, których wcześniej przywieziono z Białokrynicy do krzemienieckiego więzienia.

Na cześć pomordowanych wzniesiono w Krzemieńcu dwa pomniki.

Przypisy

  1. 1 2 Bogdan Musiał: Rozstrzelać elementy kontrrewolucyjne. Brutalizacja wojny niemiecko-sowieckiej latem 1941 roku. Warszawa: Stowarzyszenie Kulturalne Fronda, 2001, s. 171. ISBN 83-88747-40-1.
  2. ↑ Холокост на территории СССР: Энциклопедия, Moskwa 2009, ISBN 978-5-8243-1296-6, s. 478.

Bibliografia

  • Холокост на территории СССР: Энциклопедия, Moskwa 2009, ISBN 978-5-8243-1296-6, s. 478.
  • Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939-1945, t. 1, Warszawa: „von borowiecky”, 2000, s. 479, ISBN 83-87689-34-3, OCLC 749680885.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.