Gaszyn
wieś
Ilustracja
Kościół pw. Najświętszej Marii Panny
Państwo

 Polska

Województwo

 łódzkie

Powiat

wieluński

Gmina

Wieluń

Liczba ludności (2019)

1028[1]

Strefa numeracyjna

43

Kod pocztowy

98-300[2]

Tablice rejestracyjne

EWI

SIMC

0717910

Położenie na mapie gminy Wieluń
Mapa konturowa gminy Wieluń, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Gaszyn”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Gaszyn”
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Gaszyn”
Położenie na mapie powiatu wieluńskiego
Mapa konturowa powiatu wieluńskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Gaszyn”
Ziemia51°11′53″N 18°33′28″E/51,198056 18,557778[3]
Strona internetowa
Kościół pw. NMP: widok od frontu

Gaszyn – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie wieluńskim, w gminie Wieluń.

Położenie

Wieś leży przy drodze krajowej nr 45 z Kluczborka do Wielunia, 3 km od Wielunia.

Historia

Miejscowość historycznie należy do ziemi wieluńskiej. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od XIV wieku. Wymieniona w dokumentach zapisanych po łacinie w 1323 pod nazwami „Gazyn, Guszyno, Gaschino, Gasin”[4].

Wieś została odnotowana w historycznych dokumentach prawnych i podatkowych. W 1498 miejscowość leżała w dystrykcie wieluńskim (łac. distr. Viel.). W 1520 należała do parafii wieluńskiej. W latach 1511-1513 we wsi odnotowano pół łana. W 1518 miała 3 łany powierzchni. W 1552 w Gaszynie gospodarowało 19 kmieci. We wsi stały także 2 młyny z czego jeden opustoszały. Z nazwiska wymieniono dwóch właścicieli J. i W. Golskich, którzy mieli jeden łan. W 1553 odnotowano Wierzchlejskich posiadaczy 3 łanów. W 1520 wspomniano 2 łany dziekana wieluńskiego, a także pobór czynszu po 30 groszy. We wsi gospodarowali wówczas również zagrodnicy[4].

Z Gaszyna wywodziła się zasłużona dla Śląska rodzina Gaszynów h. Berszten II. Sprowadzili oni na górę św. Anny reformatów i zbudowali dla nich obiekty sakralne. W kępie starych drzew, nad strugą stoi prawie niewidoczny z szosy kościół NMP. Świątynia drewniana typu wieluńskiego, zbudowana w XVI wieku, konstrukcji zrębowej, nakryta wysokim gontowym dachem z sygnaturką. Do fasady kościoła przylega wieża dzwonna konstrukcji słupowej. Większość wyposażenia jest z okresu baroku. Ołtarz główny późnorenesansowy z 1 poł. XVII w. Blacha trumienna z 1672 r. Jakuba Gaszyńskiego.

W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Gaszyn, po jej zniesieniu w gromadzie Ruda. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego. W 2014 roku Gaszyn miał 918 mieszkańców.

W 2020 wieś zasłynęła z akcji internetowej nazwanej #GaszynChallenge rozpoczętą przez Marcina Topora, druha tamtejszej Ochotniczej Straży Pożarnej. Zainspirowany chęcią noszenia pomocy dla chorego na SMA Wojtka Howisa mieszkającego w znajdujących się niedaleko Galewicach stworzył wyzwanie, które wkrótce obiegło sieć. Akcja polegała na zrobieniu dziesięciu pompek, wpłaceniu minimum 5 złotych na konto Wojtka i wstawieniu na media społecznościowe filmiku, który potwierdzał wykonanie zadania. Należało nominować kolejne osoby, aby również podjęły się wyzwania i w ten sposób akcja stawała się coraz bardziej znana. Tylko dzięki #GaszynChallenge udało się zebrać 1 052 682 zł[5], które umożliwiły rodzicom Wojtka uzbieranie całej kwoty na zakup leku.

Zabytki

Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa[6] na listę zabytków wpisany jest obiekt:

  • kościół parafialny pw. Najświętszej Marii Panny, drewniany, pocz. XVI w., nr rej.: 937/118/A – Kl.IV-680/835/67

Części wsi

Integralne części wsi Gaszyn[7][8][9]
SIMCNazwaRodzaj
0717927Krajkówczęść wsi
0717933Osiceczęść wsi
0717940Śliwaczęść wsi
0717956Źródłaczęść wsi

Przypisy

  1. ↑ Ludność Gminy Wieluń.
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 253 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 31818
  4. 1 2 Rosin 1963 ↓.
  5. ↑ Zbiórka internetowa #GaszynChallenge [online], www.siepomaga.pl [dostęp 2023-02-08].
  6. ↑ NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 2008-09-19].
  7. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  8. ↑ GUS. Rejestr TERYT.
  9. ↑ KSNG: Wykaz urzędowych nazw miejscowości i ich części. opublikowany, [w:] Dz.U. z 2013 r. poz. 200 ze zmianami w Dz.U. z 2015 r. poz. 1636. [dostęp 2018-01-06]. (pol.).

Bibliografia

  • Ryszard Rosin: Słownik historyczno-geograficzny ziemi wieluńskiej w średniowieczu, hasło: „Gaszyn”. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963, s. 80-81.
  • Ruszkowski A. „Sieradz i okolice”, Sieradz 2000, ISBN 83-902323-4-0.
  • Wieluńskie Towarzystwo Naukowe, „Gaszyn. Szkice z dziejów wsi”, Wieluń 2018, ISBN 978-83-948025-1-6.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.