Gala Dalí
Jelena Iwanowna Djakonowa
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

7 września 1894
Kazań

Data i miejsce śmierci

10 czerwca 1982
Portlligat

Miejsce spoczynku

Castillo de Púbol, La Pera

Narodowość

rosyjska

Małżeństwo

Paul Éluard
(1917–1929; rozwód)
Salvador Dalí
(1934–1982; jej śmierć)

Dzieci

1

Gala Dalí właśc. Jelena Iwanowna Djakonowa, ros. Еле́на Ива́новна Дья́конова (ur. 7 września 1894 w Kazaniu, zm. 10 czerwca 1982 w Portlligat) – rosyjska muza i małżonka francuskiego poety Paula Éluarda oraz w późniejszym czasie hiszpańskiego malarza Salvadora Dalego[1].

Życiorys

Wczesne lata

Urodziła się w Kazaniu, w Imperium Rosyjskim, a dorastała w Moskwie i Petersburgu[1]. Ukończyła gimnazjum oraz dodatkowy kurs literatury[1]. Oczytana i znająca języki obce Gala marzyła o wyjeździe do Paryża[1]. Przyjaźniła się z rosyjską poetką Mariną Cwietajewą[1]. Od 1915 pracowała w Moskwie jako guwernantka[1].

Związek z Paulem Éluardem

W 1917 wzięła ślub z poetą Paulem Éluardem, którego poznała pięć lat wcześniej w szwajcarskim sanatorium dla gruźlików w Clavadel niedaleko Davos[1]. Ich jedyna córka Cécile (1918–2016) była zaniedbywana i ignorowana przez matkę całe życie[1][2]. Córka nienawidziła domu w Eaubonne, gdzie ściany i drzwi były pomalowane w upiorne postacie, a matka wyganiała ją z domu, chcąc zostać sam na sam z kochankami[1]. Z mężem Éluardem zaangażowała się w ruch surrealistyczny[1]. Była inspiracją dla artystów takich jak: Louis Aragon, Max Ernst czy André Breton[1]. W latach 1922–1924 Gala i Éluard żyli w seksualnym trójkącie z Maksem Ernstem, który porzucił rodzinę i przeniósł się z Kolonii do Paryża[2][1].

Związek z Salvadorem Dalím

Salvador Dalí w Paryżu w 1934

W sierpniu 1929 Gala i Paul odwiedzili w Hiszpanii młodego surrealistycznego malarza – Salvadora Dalego, który zafascynował Galę[1]. Związek Dalego ze starszą o dziesięć lat zamężną kobietą oburzył jego rodzinę – ojciec, notariusz i pobożny katolik, wydziedziczył syna[1]. Pomimo rozpadu małżeństwa, Gala i Éluard pozostawali przez długie lata w bliskich stosunkach[1]. Para wzięła ślub cywilny w 1934, a katolicki ślub kościelny w 1958 w kaplicy Àngels, niedaleko Girony, po uzyskaniu papieskiej dyspensy, na której szczególnie zależało malarzowi[1]. Ekstrawaganccy małżonkowie lata wojny spędzili w Stanach Zjednoczonych, gdzie stali się ulubieńcami nowojorskiej socjety[1]. Po powrocie do Europy, Gala nadal kierowała ich interesami, coraz więcej czasu spędzając na miłosnych eskapadach z młodymi kochankami i przy stołach do ruletki[1]. Słynęła z okrucieństwa i mściwości – nie chciała widywać własnej córki, którą wydziedziczyła z testamentu i odgrywała się na dawnych przyjaciołach Dalego[1]. Zmarła w wieku 87 lat i została pochowana na zamku Púbol[2].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 Małgorzata Czyńska, Kobiety z obrazów, Warszawa: Wydawnictwo Marginesy, 2020, s. 99-114, ISBN 978-83-66500-94-5 (pol.).
  2. 1 2 3 Gala Biography | Fundació Gala - Salvador Dalí [online], www.salvador-dali.org [dostęp 2023-07-03].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.