Gadożer kongijski
Dryotriorchis spectabilis[1]
(Schlegel, 1863)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

szponiaste

Rodzina

jastrzębiowate

Podrodzina

jastrzębie

Plemię

Circaetini

Rodzaj

Dryotriorchis
Shelley, 1874[2]

Gatunek

gadożer kongijski

Synonimy
  • Astur spectabilis Schlegel, 1863[3]
  • Dryotriorchis batesi Sharpe, 1904[4]
Podgatunki
  • D. s. spectabilis (Schlegel, 1863)
  • D. s. batesi Sharpe, 1904
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Gadożer kongijski[6] (Dryotriorchis spectabilis) – gatunek ptaka drapieżnego z podrodziny jastrzębi (Accipitrinae) w rodzinie jastrzębiowatych (Accipitridae).

Zasięg występowania

Gadożer kongijski występuje w zależności od podgatunku[7][8]:

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1863 roku niemiecki ornitolog Hermann Schlegel, nadając mu nazwę Astur spectabilis[3]. Holotyp pochodził z St George Elmina na Złotym Wybrzeżu (obecnie Ghana)[3]. Jedyny przedstawiciel rodzaju Dryotriorchis opisanego w 1874 roku przez George’a Ernesta Shelleya[2]. Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) umieszcza ten gatunek w rodzaju Circaetus[8].

Etymologia

  • Dryotriorchis: gr. δρυς drus, δρυος druos „drzewo”; τριορχης triorkhēs „jastrząb, myszołów”, od τρεις treis, τρια tria „trzy”; ορχις orkhis „jądra”[9].
  • spectabilis: łac. spectabilis „znakomity, efektowny”, do spectare „obserwować”, od specere „patrzeć na”[10].
  • batesi: George Latimer Bates (1863–1940), amerykański plantator, ornitolog, kolekcjoner z Gabonu, Kongo Francuskiego i Kamerunu Brytyjskiego w latach 1895–1928[11].

Morfologia

Długość ciała 50–60 cm, rozpiętość skrzydeł 94–106 cm; samica jest średnio tylko o 3% większa od samca[7]. Grzbiet gadożera kongijskiego jest ciemnobrązowy, brzuch i klatka piersiowa – biała z brązowymi plamkami i paskami. Głowa ma odcień jasnobrązowy, urozmaicony ciemnymi smugami wzdłuż policzków i gardła. Oczy są żółto-brązowe, skrzydła ciemne, a ogon jasnobrązowy z sześcioma prostopadłymi, białymi pasami.

Ekologia

Żyją w gęstych, nizinnych lasach, pomiędzy równoleżnikami 9°N a 9°S, głównie na wysokościach od 0 do 900 m n.p.m. Gadożery kongijskie żywią się wężami, jaszczurkami, płazami i małymi ssakami. Okres godowy trwa od października do grudnia w Gabonie i od czerwca do listopada w Demokratycznej Republice Konga. Wydają odgłosy zbliżone do miauczenia kotów.

Status

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje gadożera kongijskiego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy[5].

Przypisy

  1. ↑ Dryotriorchis spectabilis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. 1 2 G.E. Shelley. Note on Dryotriorchis, a new genus of harrier eagles from West Africa. „The Ibis”. Third Series. 4, s. 90, 1874. (ang.).
  3. 1 2 3 H. Schlegel. Description de deux espèces inédites d’Autour du sous-genre Herpetotheres. „Nederlandsch Tijdschrift voor de Dierkunde”. 1, s. 131, ryc. 6, 1863. (fr.).
  4. ↑ R.B. Sharpe. On further collections of birds from the Efulen District of Camaroon, West Africa. „The Ibis”. Eighth Series. 4, s. 601, 1904. (ang.).
  5. 1 2 BirdLife International, Dryotriorchis spectabilis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2018, wersja 2018-1 [dostęp 2018-08-04] (ang.).
  6. ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Circaetini Sundevall, 1836 (wersja: 2019-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-13].
  7. 1 2 A.C. Kemp & G.M. Kirwan: Congo Serpent-eagle (Dryotriorchis spectabilis). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2017. [dostęp 2018-08-04]. (ang.).
  8. 1 2 F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hoatzin, New World vultures, Secretarybird, raptors. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-13]. (ang.).
  9. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Dryotriorchis [dostęp 2018-08-04].
  10. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Spectabilis [dostęp 2018-08-04].
  11. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Batesi [dostęp 2018-08-04].

Bibliografia

  • Dryotriorchis spectabilis. [w:] The Eagle Directory [on-line]. [dostęp 2014-07-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-29)]. (ang.).
  • J. Ferguson-Lees, David A. Christie: Raptors of the World. Christopher Helm, 2001. ISBN 0-7136-8026-1. (ang.).
  • The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.