wieś | |
Kościół w Gądnie | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2006) |
80 |
Strefa numeracyjna |
91 |
Kod pocztowy |
74-503[1] |
Tablice rejestracyjne |
ZGR |
SIMC |
0779549 |
Położenie na mapie gminy Moryń | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego | |
Położenie na mapie powiatu gryfińskiego | |
52°51′19″N 14°25′18″E/52,855278 14,421667[2] |
Gądno – (niem. Guhden), wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfińskim, w gminie Moryń.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.
Historia
Nazwa wsi (Guden) o słowiańskim rdzeniu wskazuje, że wieś powstała we wczesnym średniowieczu. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1460. W 1464 należała do jednego rodów rycerskich z zamku w Moryniu stając się z czasem jego siedzibą rodową. Później wieś kilkakrotnie zmieniała właścicieli, którymi byli: rodzina von Schöning (od 1608), ród von Papstein (od 1765) i Friedrich von Mühlheim (od. 1800). Ten ostatni wybudował we wsi okazałą siedzibę składającą się z pałacu (ok. 1830), zabudowań gospodarczych i parku. W drugiej połowie XIX w. majątek stał się własnością rodziny von Globig z Saksonii, później przeszedł na własność rodziny von Rohr władającej nim do 1945.
W czasie wojny wieś nie ucierpiała. Została jednak zdewastowana i rozszabrowana po jej zakończeniu. Pierwsi polscy osadnicy przybyli do wsi w 1946. Byli to repatrianci z Wołynia, z miejscowości Czersko i Czerniawka. Osadnicy otrzymali po 4 ha ziemi. Założona w trybie nakazowym Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna skupiała tylko 4 członków i po trzech latach została rozwiązana. Później we wsi funkcjonował PGR. Przy wsi, nad brzegiem jeziora Morzycko, PGR w Witnicy wybudował ośrodek wczasowy, który obecnie znajduje się w prywatnych rękach.
W 1990 wieś wzbogaciła się o kościół powstały w wyniku adaptacji dawnego budynku kuźni (projekt przebudowy opracował Stefan Kwilecki).
We wsi zachowały się ruiny klasycystycznego pałacu oraz kamienno-ceglane zabudowania gospodarcze dawnego zespołu dworskiego. Zachował się również położony nad brzegiem jeziora i mocno zaniedbany park dworski z okazami cisa, daglezji zielonej, świerka kaukaskiego, wiązu górskiego, tawuły ożankolistnej, amorfy krzewiastej i in.
Przypisy
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 256 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 32045
Bibliografia
- Między Odrą, a Myślą, Oficyna IN PLUS, Szczecin 2011 ISBN 978-8389402-78-3
- Pałac w Gądnie (ruina)
- Budynki gospodarcze
- Centrum wsi