Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Położenie |
województwo dolnośląskie, powiat trzebnicki, Oborniki Śląskie, Oborniki Śląskie |
Pasmo | |
Wysokość |
217,0 m n.p.m. |
Położenie na mapie Obornik Śląskich | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego | |
Położenie na mapie powiatu trzebnickiego | |
Położenie na mapie gminy Oborniki Śląskie | |
51°18′13″N 16°55′19″E/51,303611 16,921944 |
Góra Holtei’a, Belweder, Krzyż, Pod Krzyżem – wzgórze (wzniesienie) w paśmie Wzgórz Trzebnickich, o wysokości bezwzględnej 217,0 m n.p.m., położone w Gminie Oborniki Śląskie, powiecie Trzebnickim, województwie dolnośląskim, w północno-wschodniej części miasta Oborniki Śląskie. Na wierzchołu wzgórza znajduje się między innymi stalowy krzyż, altana widokowa i inne elementy małej architektury oraz zagospodarowania przeznaczone dla turystki i rekreacji, a na południowym stoku Głaz Karola Holtei’a. Wierzchołek wzniesienia uznawany jest za dobry i atrakcyjny punkt widokowy.
Położenie i charakterystyka
Góra Holtei’a jest wzgórzem (wzniesieniem) położonym w paśmie Wzgórz Trzebnickich[1][2][3][4][5], o wysokości bezwzględnej 217,0 m n.p.m.[1][4][6][7][8] (można znaleźć także informacje o innej wysokości, np.: 219,0 m n.p.m.[9], 215,0 m n.p.m.[8][10]), położone w Gminie Oborniki Śląskie, powiecie Trzebnickim, województwie Dolnośląskim[3][11][12], w północno-wschodniej części miasta Oborniki Śląskie[3][11][13].
Drugi z wierzchołków wspólnego masywu – Grzybek – położony jest w kierunku północno-zachodnim od Góry Holtei’a[6][14]. Północna część wzniesienia porośnięta jest lasem liściastym, a południowa roślinnością trawiastą, choć na stoku południowym także znajdują się obszary zadrzewione[4][6][11][15][16][17]. Las ten leży w obrębie leśnym Oborniki Śląskie, leśnictwo Rościsławice[18]. Po stronie wschodniej tego stoku i u podnóża położony jest cmentarz przy ulicy Kasztanowej[6][11][18][17].
Walory i zagospodarowanie
Na stoku południowym, nieco na zachód względem wierzchołka, położony jest głaz Holtei’a[4][6][18][19][20][21] (Głaz Karola Holtei’a[21]), do którego od ulicy Kasztanowej prowadzi promenada nazwana podobnie jak wzniesienie i głaz imieniem Karla Eduarda von Holtei[20][22] (aleja obsadzona kasztanowcami[4]). Cału obszar wierzchołka wzniesienia uznaje się za dobry i atrakcyjny punkt widokowy. Bliżej samego zaś wierzchołka ustawiony jest krzyż oraz punkt widokowy w postaci altany (wiaty). Na rozległej połoninie wokół ustawiono także leżaki i inne elementy małej architektury oraz urządzono miejsce na ognisko, przeznaczone dla turystki i rekreacji. Stąd można podziwiać panoramę miasta, szczególnie w kierunku południowym, ale także w kierunku zachodnim[2][4][6][10][19], a ponadto panoramę dalszych okolic Dolnego Śląska, jak Wrocław czy Ślęża. Przy sprzyjającej widoczności można także podziwiać odległą panoramę Sudetów, z dominującymi w nich Karkonoszami[2][4][10][15][23]. Wyżej opisane elementy szlaku turystycznego, jak leżaki, altana, miejsce na ognisko, wykonano w 2022 r. w ramach inwestycji o wartości (wg oferty wykonawcy) 445 844,25 zł. Sam krzyż to budowla wykonana ze stali[2][4][24], na której umieszczono tabliczkę z inskrypcją: "Chrystusowi Królowi Wszechświata". Został on wykonany w 1999 r. jako krzyż milenijny. Jego projekt wykonał Krzysztof Czerkas, na miejscu zniszczonego krzyża drewnianego. Zaś nowo wykonana altana widokowa, jak podkreślają publikacje, nawiązuje swą formą to istniejącej niegdyś w tym miejscu przedwojennej, historycznej altany[2][4].
Wzniesienie leży w obszarze Parku krajobrazowo-wypoczynkowego „Grzybek”[5][6][24][25], o powierzchni około 100 ha[24] (park leśny „Grzybek”[4][26]). Utworzono także ścieżkę dydaktyczno-przyrodniczą „Na Grzybek”[4][18][27], wyznakowana w 2002 r.[4][18]. Przez wzgórze przebiegają szlaki turystyczne: Główny Szlak Kocich Gór i Szlak „Kocich Gór”[9][28] oraz inne szlaki[10][28].
Nazwy
Nazwa własna wzniesienia – Góra Holtei’a[8][14][22][29] – jest nazwą niestandaryzowaną, gdyż została ustalona i ujęta w państwowym rejestrze nazw geograficznych na podstawie wywiadu terenowego. Odnosi się do ukształtowania terenu określonego jako wzgórze, wzniesienie. W rejestrze tym przypisano jej identyfikator: PRNG – 235588, identyfikator IIP – PL.PZGiK.320.NGRP.235588. Podaje on następujące współrzędne geograficzne punktu głównego wzniesienia: szerokość geograficzna – 51°18'13" N, długość geograficzna – 16°55'19" E[29]. Ponadto można spotkać się z nazwami potocznymi, lokalnymi – Belweder[2][4][8][24], Krzyż lub Pod Krzyżem[2].
Na niemieckich mapach można w tym miejscu znaleźć następujące, nazwane obiekty: Belvedere[8][13][30], w miejscu dawnej altany, oraz Holtei Denkmal w odniesieniu do głazu[13][30].
W niektórych opracowaniach ich autorzy utożsamiają ze sobą Grzybek i Górę Holtei’a[2][8][10], prawdopodobnie z tego powodu, że stanowią wspólny masyw[4]. Nazwy te jednak są rozdzielne (odrębne) i dotyczą dwóch różnych wierzchołków[4][8][14][29][31].
Przypisy
- 1 2 Żmuda i in. 2000 ↓, s. 34-35 (mapa).
- 1 2 3 4 5 6 7 8 Skulimowski 2022 ↓, /ar/c1-8954451.
- 1 2 3 GUGiK 2023 ↓, Państwowy Rejestr Granic.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Gmina Oborniki Śląskie 2023 ↓, Ścieżka na Grzybek.
- 1 2 Akademia Kuraszków 2016 ↓, s. 6.
- 1 2 3 4 5 6 7 Żmuda i in. 2000 ↓, Okładka przednia, wewnętrzna.
- ↑ Ranoszek i in. 2008 ↓, s. 25, 84.
- 1 2 3 4 5 6 7 nowagazeta.pl 2023 ↓, 1257843.
- 1 2 Rosiński i in. 2015 ↓, s. 251-252.
- 1 2 3 4 5 Janusz 2023 ↓, Wzgórze Holtei’a (Grzybek).
- 1 2 3 4 UMWD 2023 ↓, BDOT10k.
- ↑ Zwoliński 2018 ↓, mapa.
- 1 2 3 UMWD 2023 ↓, Oborniki Śląskie 1924.
- 1 2 3 GUGiK 2023 ↓, Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych.
- 1 2 Rogowski 2009 ↓, s. 161.
- ↑ Dolnośląska Kraina Rowerowa 2023 ↓, Wzgórze "Grzybek".
- 1 2 GUGiK 2023 ↓, BDOT10k.
- 1 2 3 4 5 Rosiński i in. 2015 ↓, s. 249.
- 1 2 Ranoszek i in. 2008 ↓, s. 25.
- 1 2 Kobielska i in. 2009 ↓, s. 66.
- 1 2 PRNG 2023 ↓, PRNG: 235584.
- 1 2 Pudło 2012 ↓, s. 149.
- ↑ Szagdaj 2022 ↓, ar/c7-16202439.
- 1 2 3 4 Dolnośląska Kraina Rowerowa 2023 ↓, Góra Holtei’a (Belweder).
- ↑ Korabiewski i in. 2014 ↓, s. 2.
- ↑ Rosiński i in. 2015 ↓, s. 249, 251.
- ↑ Kobielska i in. 2009 ↓, s. 112.
- 1 2 Kobielska i in. 2009 ↓, s. 111, 146.
- 1 2 3 PRNG 2023 ↓, PRNG: 235588.
- 1 2 Mapy i plany i różne ↓, Plan Obornik 1924.
- ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 235583.
Bibliografia
- Akademia Kuraszków, Przewodnik Turystyczny, Kuraszków 2016(pol.).
- Góra Holtei’a zapada się?, Nowagazeta.pl; NOWAPRESS S.C. DANIEL DŁUGOSZ, KINGA DŁUGOSZ, 27 grudnia 2021 [dostęp 2023-05-08] (pol.), Trzebnica Gazeta i Portal informacyjny NowaGazeta.pl 2023.
- Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Geoportal Krajowy, GUGiK – Geoportal Krajowy [dostęp 2023-05-05] (pol.).
- Aleksander Janusz , Wzgórze Holtei’a (Grzybek) w Obornikach Śląskich [online], Wieże widokowe Dolnego Śląska, 27 lutego 2023 [dostęp 2023-05-05] (pol.).
- Katarzyna Kobielska i inni, Koncepcja subregionalnego produktu turystycznego Wzgórz Trzebnickich i Doliny Baryczy, Dolnośląskie Centrum Rozwoju Regionalnego, 2009 (pol.), Portal Województwa Dolnośląskiego.
- Bartosz Korabiewski , Janusz Kida , Wzgórza Trzebnickie. Materiały do ćwiczeń terenowych, Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, 2014 (pol.).
- Mapy i plany (Oborniki Śląskie) [online], polska-org.pl, ID: 3459152 [dostęp 2023-05-05] (pol.).
- Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – obiekty fizjograficzne [xlsx], Dane na dzień: 1 stycznia 2023 r., gov.pl, 14 maja 2021 [dostęp 2023-04-19] (pol.), Państwowy rejestr nazw geograficznych.
- Kazimierz Pudło , Współtwórcy sukcesów dolnośląskich Obornik od połowy XIX do połowy XX wieku, Muzeum Historii Polski, 2012 (pol.), Studia Salvatoriana Polonica 6, 141-150.
- Włodzimierz Ranoszek , Marcin Mazurkiewicz , Małgorzata Duszejko-Studenna , Korona Gór Kocich, Trzebnica: Stowarzyszenie Gmin Turystycznych Wzgórz Trzebnickich i Doliny Baryczy, 2008 (pol.), Szlak zaprojektowany i wytyczony przez Stowarzyszenie Gmin Turystycznych Wzgórz Trzebnickich i Doliny Baryczy; Prezentacja współfinansowana ze środków Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego.
- Mateusz Rogowski , Ocena walorów widokowych szlaków turystycznych na wybranych przykładach z Dolnego Śląska, Uniwersytet Wrocławski, 2009 (pol.), Problemy Ekologii Krajobrazu, T. XXV. 155-163.
- Dariusz Rosiński i inni, Plan urządzenia lasu dla nadleśnictwa Oborniki Śląskie na okres od 1 stycznia 2015 r. do 31 grudnia 2024 r., Program ochrony przyrody dla Nadleśnictwa Oborniki Śląskie, Program opracowano w Biurze Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej oddział w Brzegu; Sprawdził: Zastępca Dyrektora Oddziału Marek Matyjaszczyk, Akceptuje: Dyrektor Oddziału Janusz Bańkowski, Brzeg: Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych we Wrocławiu, 2015 (pol.).
- Bartosz Skulimowski , Trwają prace na "Grzybku" w Obornikach Śląskich. Powstają wiata oraz miejsce na ognisko. Ma być naturalnie, [w:] Trzebnica [online], Nasze Miasto, 17 sierpnia 2022 [dostęp 2023-05-05] (pol.).
- Nadia Szagdaj , Wrocław widziany z Góry Holtei’a. Zobacz miasto i jego okolice z innej perspektywy, Gazeta Wrocławska, 3 kwietnia 2022 [dostęp 2023-05-08] (pol.).
- Ścieżka na Grzybek [online], Oficjalny serwis Gminy Oborniki Śląskie [dostęp 2023-05-05] (pol.).
- Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, Geoportal Dolny Śląsk, UMWD Wydział Geodezji i Kartografii; Wojewódzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej [dostęp 2023-05-05] (pol.).
- Wzgórze "Grzybek" [online], dolnoslaskakrainarowerowa.pl; Stowarzyszenie Gmin i Powiatów "Dolnośląska Kraina Rowerowa" [dostęp 2023-05-05] (pol.).
- Grzegorz Zwoliński (red.), Wzgórza Trzebnickie. Mapa dla rowerzystów i piechurów, wyd. IV, Studio PLAN, 2018, ISBN 978-83-66151-07-9 (pol.).
- Piotr Żmuda i inni, Trzebnica, Oborniki Śląskie i okolice, Wrocław: Studio wydawnicze PLAN, 2000, ISBN 83-911777-4-2 (pol.).
Linki zewnętrzne
- Góra Holtei’a (Belweder) (215 m n.p.m.), [w:] Polska / Województwo dolnośląskie / Powiat trzebnicki / Oborniki Śląskie / ul. Kasztanowa / Masyw Grzybka 200 m [online], polska-org.pl, ID: 3771347 [dostęp 2023-05-08] (pol.).
- Kamień Karola Eduarda von Holteia, [w:] Polska / Województwo dolnośląskie / Powiat trzebnicki / Oborniki Śląskie / ul. Kasztanowa / Masyw Grzybka 200 m [online], polska-org.pl, ID: 540043 [dostęp 2023-05-08] (pol.).
- Wzgórze "Belweder", [w:] Polska / woj. dolnośląskie / trzebnicki / Oborniki Śląskie / Masyw Grzybek [online], fotopolska.eu, ID: b102911 [dostęp 2023-05-08] (pol.).
- Platforma widokowa "Grzybek" (nowa), [w:] Polska / woj. dolnośląskie / trzebnicki / Oborniki Śląskie / Masyw Grzybek [online], fotopolska.eu [dostęp 2023-05-08] (pol.).
- Platforma widokowa – Grzybek, [w:] Polska / woj. dolnośląskie / trzebnicki / Oborniki Śląskie / Masyw Grzybek [online], fotopolska.eu [dostęp 2023-05-08] (pol.).
- Góra Holtei’a [online], 3D Maps & Peaks Identification [dostęp 2023-05-08] (ang.).