Fridrich Ermler
ilustracja
Prawdziwe imię i nazwisko

Fridrich Markowicz Ermler

Data i miejsce urodzenia

13 maja 1898
Rzeżyca, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

12 lipca 1967
Leningrad, ZSRR

Zawód

aktor, producent, reżyser, scenarzysta

Lata aktywności

1924–1965

Odznaczenia
Ludowy Artysta ZSRR Nagroda Stalinowska
Order Lenina Order Czerwonego Sztandaru Pracy Medal „Za ofiarną pracę w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”

Fridrich Markowicz Ermler, znany również jako Frīdrihs Ermlers oraz Friedrich Ermler (ros. Фридрих Маркович Эрмлер, ur. 13 maja 1898 w Rzeżycy, zm. 12 lipca 1967 w Leningradzie) – radziecki reżyser, scenarzysta, aktor i producent filmowy. Ojciec dyrygenta Marka.

Życiorys

Urodził się w 1898 na Łotwie. Początkowo studiował farmację, po czym w roku 1917 wstąpił do rosyjskiej armii. Brał udział w rewolucji październikowej po stronie bolszewików. Podczas wojny domowej walczył w Armii Czerwonej na froncie północnym gdzie został schwytany i torturowany przez Białogwardzistów. Po zakończeniu wojny oficjalnie wstąpił do partii komunistycznej.

W 1923 rozpoczął naukę w Leningradzkim Instytucie Sztuki Ekranowej na wydziale aktorskim. W tym okresie poza edukacją z zakresu aktorstwa i scenopisarstwa gra w kilku filmach. W 1924 stworzył Filmową Pracownię Eksperymentalną (KEM), w ramach której został zrealizowany krótkometrażowy film pt. Szkarlatyna. Komedia nakręcona wraz z członkami KEM-u była reżyserskim debiutem Fridricha Ermlera. W 1926 realizuje wraz z Edwardem Johansonem Wykolejonych w których wyróżniającą się kreację aktorską stworzył Fiodor Nikitin.

W latach 1928 – 1929 wyreżyserował obrazy Paryski szewc, Dom wśród zasp, charakteryzujące się wyjątkowo skomplikowanymi postaciami, oraz Człowiek, który stracił pamięć (Szczątek imperium) (według scenariusza Katariny Winosgradskiej), w którym w nowatorski sposób operuje czasem filmowym, wyprzedzając w tym względzie osiągnięcia francuskiej nowej fali (Alain Resnais). Na szczególne wyróżnienie zasługuje ostatni z tych obrazów, w którym twórcy poprzez wykorzystali ciekawe zabiegi fabularne w celu ukazania porewolucyjnych zmian w Rosji. Poza działalnością reżyserską, popularyzuje radziecką kinematografię również poprzez podróż po Europie którą odbył w 1929.

W 1932 Fridrich Ermler wraz z Siergiejem Jutkiewiczem zrealizował swój pierwszy film dźwiękowy pt. Turbina 50 000 również utrzymany w socrealistycznym stylu. W tym obrazie ukazującym zmiany w postawie robotników, wystąpili m.in. Władimir Gardin i Zoja Fiodorowa.

Fridrich Ermler współpracował również z kompozytorem Dmitrijem Szostakowiczem przy filmie Piosenka o przechodniu przyczyniając się do popularyzacji jego twórczości. W 1935 wyjeżdża do Hollywood jako ambasador radzieckiej kinematografii oraz reżyseruje Chłopów w którym to obrazie występuje m.in. Nikołaj Bogolubow. Obaj artyści kontynuowali współpracę przy dwuczęściowym filmie Wielki obywatel z roku 1939 zrealizowanym na podstawie scenariusza Michaiła Blejmana i Manuela Bolszyncowa. Główną rolę, wzorowaną na Siergieju Kirowie, zagrał Nikołaj Bogolubow. W 1939 został dyrektorem artystycznym Lenfilmu którą to funkcję pełnił do 1943.

Podczas II wojny światowej reżyseruje Ona broni Ojczyzny o wydźwięku patriotycznym. Motyw wojny powraca w twórczości Ermlera jeszcze wielokrotnie. W 1945 reżyseruje na podstawie scenariusza Borysa Czirskowa Wielki przełom. Obraz w który łączył grę aktorską (m.in. Andrieja Abrikosowa, Michaiła Dierżawina) z dokumentalnymi zdjęciami z bitwy o Stalingrad wychwalał posunięcia taktyczne radzieckiego dowództwa. Kunszt tego filmu został doceniony na 1. MFF w Cannes w 1946, gdzie otrzymał Złotą Palmę.

Po wojnie realizował współczesne dramaty Wielka siła z 1951 oraz Niedokończona opowieść (z rolami Eliny Bystrickiej i Siergieja Bondarczuka). W 1958 nakręcił Salwę o świcie o tematyce rewolucyjnej, zaś w 1965 – eksperymentalny film Przed sądem historii, w którym połączył grę aktorską z dokumentalnymi zdjęciami uczestników rewolucji październikowej.

Zmarł 12 lipca 1967 w Leningradzie. W 2003 na MFF w Moskwie odbyła się retrospektywa jego dzieł.

Wybrana filmografia

Nagrody i odznaczenia

Bibliografia

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.