Frezja
Ilustracja
Freesia grandiflora
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

kosaćcowate

Rodzaj

frezja

Nazwa systematyczna
Freesia Eckl. ex Klatt
Synonimy
  • Anomatheca Ker Gawl.
Freesia refracta

Frezja (Freesia Eckl. ex Klatt) – rodzaj bylin należący do rodziny kosaćcowatych. Należy do niego ok. 6 gatunków roślin pochodzących z południowej Afryki, z Przylądka Dobrej Nadziei[3]. Nazwa naukowa nadana przez Friedricha Klatta i wywodząca się z niej nazwa zwyczajowa w języku polskim utworzona została od nazwiska Friedricha Freese – lekarza z zawodu i botanika z zamiłowania[4], choć bywa też błędnie uznawane za uhonorowanie Eliasa Magnusa Friesa[5].

Morfologia

Łodyga
Powyginana, wysokość do 45 cm, z bulwą u nasady, widlasto rozgałęziona.
Liście
Liście łodygowe drobne. Odziomkowe równowąskie, sztywne, o długości do 16 cm.
Kwiaty
Efektowne, silnie pachnące, dzwonkowate. U dziko rosnących gatunków maja kolor żółty, różowy lub purpurowy, u uprawianych kultywarów spotyka się prawie pełną gamę kolorów, w tym również biały[3].

Zastosowanie

Są uprawiane w wielu krajach świata jako rośliny ozdobne, w Polsce ze względu na klimat, głównie w szklarniach na kwiat cięty. Rzadziej uprawiane są w ogródkach, w gruncie, jako rośliny rabatowe. Sposób uprawy: rozmnażanie poprzez nasiona lub bulwy.

Systematyka

Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG III z 2009)

Jeden z rodzajów podrodziny Crocoideae G. T. Burnett z rodziny kosaćcowatych (Iridaceae) należącej do rzędu szparagowców (Asparagales) w obrębie jednoliściennych[2].

Pozycja w systemie Reveala (1993–1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa jednoliścienne (Liliopsida Brongn.), podklasa liliowe (Liliidae J.H. Schaffn.), nadrząd Lilianae Takht., rząd kosaćcowce (Iridales Raf.), podrząd Iridineae Engl., rodzina kosaćcowate (Iridaceae Juss.), rodzaj frezja (Freesia Eckl. ex Klatt)[6].

Lista gatunków[7]
  • Freesia alba (G.L.Mey.) Gumbl.
  • Freesia andersoniae L.Bolus
  • Freesia caryophyllacea (Burm.f.) N.E.Br.
  • Freesia corymbosa (Burm.f.) N.E.Br.
  • Freesia fergusoniae L.Bolus
  • Freesia fucata J.C.Manning & Goldblatt
  • Freesia grandiflora (Baker) Klatt
  • Freesia laxa (Thunb.) Goldblatt & J.C.Manning
  • Freesia leichtlinii Klatt
  • Freesia marginata J.C.Manning & Goldblatt
  • Freesia occidentalis L.Bolus
  • Freesia refracta (Jacq.) Klatt – frezja pogięta, f. odgięta
  • Freesia sparrmanii (Thunb.) N.E.Br.
  • Freesia speciosa L.Bolus
  • Freesia verrucosa (B.Vogel) Goldblatt & J.C.Manning
  • Freesia viridis (Aiton) Goldblatt & J.C.Manning

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. 1 2 Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-09] (ang.).
  3. 1 2 Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  4. ↑ Kukułczanka K. 1975: Frezja. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa
  5. ↑ Słownik wyrazów obcych, Wydawnictwo Naukowe PWN
  6. ↑ Crescent Bloom: Freesia. The Compleat Botanica. [dostęp 2010-08-28]. (ang.).
  7. ↑ Freesia. The Plant List. [dostęp 2015-08-04]. (ang.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.