Imię i nazwisko |
Francis Russell O’Hara |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
Narodowość | |
Dziedzina sztuki | |
Epoka |
modernizm (szkoła nowojorska poezji) |
Ważne dzieła | |
| |
Strona internetowa |
Frank O’Hara, właśc. Francis Russell O’Hara (ur. 27 czerwca 1926 w Baltimore, zm. 25 lipca 1966 w Nowym Jorku) – amerykański poeta, obok Johna Ashbery’ego czołowy twórca tzw. Szkoły nowojorskiej.
Życie i twórczość
Syn irlandzkich katolików, Russella Josepha O’Hary i Katherine Broderick. Urodził się w stanie Maryland, gdzie w 1944 r. ukończył liceum. Następnie przez dwa lata służył jako ochotnik w marynarce wojennej, by wreszcie przeprowadzić się do Massachusetts. Tam też studiował w bostońskim New England Conservatory of Music. Później studiował także na Uniwersytecie Harvarda (gdzie poznał Johna Ashbery’ego) i University of Michigan w Ann Arbor, gdzie uzyskał tytuł magistra literatury. W 1951 r. przeniósł się do Nowego Jorku, gdzie mieszkał do końca życia. Podjął pracę w nowojorskim Museum of Modern Art, gdzie zaczynał jako recepcjonista, a skończył jako kurator[1]. W przeprowadzce towarzyszył mu Joe LeSueur – przez najbliższe jedenaście lat pełniący w jego życiu rolę współlokatora oraz kochanka[2].
Pierwsze próby pisania podejmował już w trakcie studiów harwardzkich, w 1947 r. (publikacje w studenckim periodyku Harvard Advocate), jednak debiutancki tomik poezji (A City in Winter and Other Poems) opublikował dużo później, w 1952 r. Debiut ten odbił się szerokim echem w kręgach nowojorskiej bohemy artystycznej. Frank O’Hara stał się znaczącą postacią tego środowiska, przyjaźnił się m.in. z malarzami Larrym Riversem, Willemem de Kooningiem i Jacksonem Pollockiem oraz poetą Kennethem Kochem. We wczesnych latach 60. O’Hara prowadził w nowojorskiej New School cieszące się dużą popularnością warsztaty poetyckie[1].
O’Hara drukował swoje wiersze w awangardowych pismach i niszowych wydawnictwach w bardzo małym nakładzie, przez co był praktycznie nieznany poza wąskim kręgiem artystów i pisarzy. Szerokiej publiczności stał się znany dopiero po przedwczesnej śmierci w 1966 r. Nie przywiązywał do swojej poezji większej wagi, wiersze (o tematyce niemal bez wyjątku, autobiograficznej) pisał pospiesznie i zapisywał na luźnych kartkach papieru. Swoją twórczość traktował wyjątkowo niefrasobliwie i ocalała ona w dużej mierze dzięki zapobiegliwości jego przyjaciół. Jako krytyk sztuki, O’Hara regularnie publikował teksty w „Art News” i „Kulchur Magazine”[3].
Zginął w wieku czterdziestu lat w nieszczęśliwym wypadku, potrącony przez plażowy samochód typu buggy.
W latach 70. XX wieku, po opublikowaniu wierszy zebranych, uznano go za jednego z najważniejszych amerykańskich poetów XX w. Dzięki znakomitym tłumaczeniom Piotra Sommera wywarł ogromny wpływ na współczesną poezję polską (zob. oharyzm).
Był homoseksualistą[4].
Dzieła (wybór)
- A City Winter, and Other Poems (1952)
- Meditations in an Emergency (1956)
- Odes (1960)
- Second Avenue (1960)
- Lunch Poems (1964)[1]
- Love Poems (1965)
- In Memory of My Feelings (1967)
- The Collected Poems of Frank O’Hara (1971)
Polskie tłumaczenia
- Twoja pojedynczość, Warszawa PIW 1987 (tłum. Piotr Sommer)
- Wiersze w: Literatura na Świecie 7/1986, 3/1994
Opracowania
- Frank O`Hara. Śnieg jest po prostu śniegiem, Jacek Uglik, w: Rita Baum 2003, nr 7.
Zobacz też
Linki zewnętrzne
Przypisy
- 1 2 3 Frank O’Hara - wiersze. Dostęp: 24 marca 2012 r. (pol.)
- ↑ Padgett, Ron (2004), „Joe LeSueur & Frank O’Hara”, Joe: A Memoir of Joe Brainard, Coffee House Press, str. 64, ISBN 1-56689-159-0.
- ↑ Ibid.
- ↑ Frank O’Hara w bazie Notable Names Database (ang.)
- ISNI: 0000000122798365
- VIAF: 51698966
- ULAN: 500460625
- LCCN: n79042130
- GND: 118786911
- LIBRIS: hftwxt213tlj69m
- BnF: 119973603
- SUDOC: 02730485X
- SBN: RAVV029894
- NKC: jx20070223005
- NTA: 070861374
- Open Library: OL2800309A
- PLWABN: 9810537607405606
- NUKAT: n2004005269
- J9U: 987007296958905171
- PTBNP: 182466
- CANTIC: a10259491
- CONOR: 5963875
- ΕΒΕ: 313819
- WorldCat: lccn-n79042130